Sylifikacja

Opalowa ośródka fragmentu rostrum belemnita, Australia

Sylifikacja[1][2], silifikacja[1][3], skrzemionkowanie, skrzemienienie (skał osadowych), skwarcowanie[1][3] – naturalny proces polegający na wzbogaceniu skał, minerałów lub szczątków organicznych (na przykład drewna) krzemionką w postaci chalcedonu, kwarcu lub opalu[1][3].

Może się odbywać przez wytrącanie krzemionki w porach skały albo całkowite wyparcie pierwotnego materiału i zastąpienie go krzemionką[1][3]. Sylifikacji mogą ulegać spoiwa skał. Może też się odbywać przy działaniu gorących roztworów pochodzenia magmowego. Skrzemienienie jest jednym z procesów fosylizacyjnych prowadzących do tworzenia się skamieniałości.

W przypadku sylifikacji skał osadowych lub szczątków organicznych proces ten związany jest z procesem diagenezy[1][2][3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Żaba
  2. ↑ a b Jaroszewski i inni
  3. ↑ a b c d e Ryka, Maliszewska

Bibliografia

  • Wojciech Jaroszewski, Leszek Marks, Andrzej Radomski: Słownik geologii dynamicznej (hasło „sylifikacja”). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1985, ISBN 83-220-0196-7
  • Wacław Ryka, Anna Maliszewska: Słownik petrograficzny (hasło „silifikacja”), wyd. II popr. i uzup. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1991, ISBN 83-220-0406-0.
  • Jerzy Żaba: Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów (hasło „silifikacja”). Videograf, Chorzów, 2014.

Media użyte na tej stronie

Opalized Peratobelus fossil belemnite, Coober Pedy.jpg
Autor: James St. John, Licencja: CC BY 2.0

South Australia’s Coober Pedy Opal Field is famous for having fossils that have been replaced by precious opal (hydrous silica - SiO2·nH2O). Recovered opalized fossils from Coober Pedy include bivalves, gastropods, belemnites, crinoids, ichthyosaurs, and plesiosaurs. Here are two examples of opalized belemnites.

Belemnites are a group of extinct cephalopods having a squid-like body and a solid, calcareous, internal, elongated, bullet-shaped skeleton called a guard.

Two species of Peratobelus belemnites have been reported from the Coober Pedy area: Peratobelus oxys Tenison-Woods, 1883 and Peratobelus bauhinianus Skwarko, 1966. The material shown below appears consistent with Peratobelus oxys.

Classification: Animalia, Mollusca, Cephalopoda, Coleoidea, Belemnitida, Dimitobelidae

Locality: unrecorded mine field in Coober Pedy Opal Field, north-central South Australia State, southern Australia

Stratigraphy: “weathered zone” of the Bulldog Shale, Marree Subgroup, Aptian Stage, upper Lower Cretaceous

Some info. from:

Williamson, T. 2006. Systematics and Biostratigraphy of Australian Early Cretaceous Belemnites with Contributions to the Timescale and Palaeoenvironmental Assessment of the Australian Early Cretaceous System Derived from Stable Isotope Proxies. Ph.D. dissertation. James Cook University. Townsville, Queensland, Australia. 5+50+25+47+46+9+18+(21) pp. 5 pls.