Systemy ustrojowe w poszczególnych państwach

Formy rządów na świecie

     Republiki prezydenckie

     Republiki półprezydenckie

     Republiki parlamentarne z prezydencją wykonawczą zależą od władzy ustawodawczej

     Republiki parlamentarne

     Parlamentarne monarchie konstytucyjne, w których monarcha nie sprawuje osobiście władzy (z wyjątkiem być może władzy rezerwowej)

     Monarchie konstytucyjne podwójnego systemu, w których monarcha osobiście sprawuje władzę (często obok słabego parlamentu)

     Monarchie absolutne

     System monopartyjny

     Kraje, w których przepisy konstytucyjne dotyczące rządu zostały zawieszone (np. dyktatury wojskowe)

     Kraje, które nie pasują do powyższych kryteriów (np. w formie przejściowej)

     Brak rządu

Europa

Państwa

Nazwa państwaGłowa państwaForma rządówSystem rządówReżim politycznyUstrój terytorialnyWięcej o ustroju
 Albaniaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Andorawspółksiążęta francuski
i episkopalny
monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Austriaprezydentrepublikakanclerskidemokracjafederacja(więcej)
 Belgiakróldziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjafederacja(więcej)
 Białoruśprezydentrepublikasemiprezydenckidemokracja[1] (konstytucyjnie)
autorytaryzm (praktycznie)
państwo unitarne(więcej)
 Bośnia i Hercegowinaprezydium (prezydencja kolektywna)republikasemiprezydenckidemokracjafederacja(więcej)
 Bułgariaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Chorwacjaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Czarnogóraprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Czechyprezydent[2]republika[3]parlamentarny[3]demokracja[4]państwo unitarne[4](więcej)
 Daniakrólowadziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Estoniaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Finlandiaprezydentrepublikasemiprezydenckidemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Francjaprezydentrepublikasemiprezydenckidemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Grecjaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Hiszpaniakróldziedziczna monarchia parlamentarnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Holandiakróldziedziczna Monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Irlandiaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Islandiaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Liechtensteinksiążędziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarny z silną pozycją głowy państwademokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Litwaprezydent[5]republika[6]parlamentarny[7]demokracja[6]państwo unitarne[8](więcej)
 Luksemburgwielki książędziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Łotwaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Macedonia Północnaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Maltaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Mołdawiaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracja nieustabilizowanapaństwo unitarne(więcej)
 Monakoksiążędziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarny z silną pozycją głowy państwademokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Niemcyprezydentrepublikakanclerskidemokracjafederacja[9](więcej)
 Norwegiakróldziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Polskaprezydent[10]republika[11]parlamentarny[12]demokracja[13]państwo unitarne[14](więcej)
 Portugaliaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Rosjaprezydent[15]republikasemiprezydencki[16]demokracja (konstytucyjnie)[17], autorytaryzm (praktycznie)federacja[18](więcej)
 Rumuniaprezydentrepublikasemiprezydenckidemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 San Marinokapitanowie regencirepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Serbiaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Słowacjaprezydent[19]republika[20]parlamentarny[20]demokracja[21]państwo unitarne[22](więcej)
 Słoweniaprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Szwajcariaprezydentrepublikaparlamentarno-komitetowydemokracjafederacja(więcej)
 Szwecjakróldziedziczna monarchia konstytucyjnaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Ukrainaprezydentrepublikasemiprezydenckidemokracja

nieustabilizowana

państwo unitarne(więcej)
 Watykanpapieżelekcyjna monarchia absolutnateokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Węgryprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Wielka Brytaniakróldziedziczna monarchia parlamentarnasystem gabinetowo-parlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)
 Włochyprezydentrepublikaparlamentarnydemokracjapaństwo unitarne(więcej)

Terytoria zależne

Afryka

Państwa

Lp.PaństwoUstrój politycznyWięcej o ustroju
1 AlgieriarepublikaUstrój polityczny Algierii
2 AngolarepublikaUstrój polityczny Angoli
3 BeninrepublikaUstrój polityczny Beninu
4 BotswanarepublikaUstrój polityczny Botswany
5Burkina Faso Burkina FasorepublikaUstrój polityczny Burkina Faso
6Burundi BurundirepublikaUstrój polityczny Burundi
7Czad CzadrepublikaUstrój polityczny Czadu
8Demokratyczna Republika Konga Demokratyczna Republika KongarepublikaUstrój polityczny Demokratycznej Republiki Konga
9 DżibutirepublikaUstrój polityczny Dżibuti
10 EgiptrepublikaUstrój polityczny Egiptu
11 Erytreaprzejściowy (republika)Ustrój polityczny Erytrei
12 Etiopiarepublika federalnaUstrój polityczny Etiopii
13Gabon GabonrepublikaUstrój polityczny Gabonu
14Gambia GambiarepublikaUstrój polityczny Gambii
15 GhanarepublikaUstrój polityczny Ghany
16 GwinearepublikaUstrój polityczny Gwinei
17Gwinea Bissau Gwinea BissaurepublikaUstrój polityczny Gwinei Bissau
18Gwinea Równikowa Gwinea RównikowarepublikaUstrój polityczny Gwinei Równikowej
19 KamerunrepublikaUstrój polityczny Kamerunu
20 KeniarepublikaUstrój polityczny Kenii
21Komory KomoryrepublikaUstrój polityczny Komorów
22Kongo KongorepublikaUstrój polityczny Konga
23 Lesothomonarchia konstytucyjnaUstrój polityczny Lesotho
24Liberia LiberiarepublikaUstrój polityczny Liberii
25Libia LibiarepublikaUstrój polityczny Libii
26Madagaskar MadagaskarrepublikaUstrój polityczny Madagaskaru
27 MalawirepublikaUstrój polityczny Malawi
28 MalirepublikaUstrój polityczny Mali
29 Marokomonarchia konstytucyjnaUstrój polityczny Maroka
30Mauretania MauretaniarepublikaUstrój polityczny Mauretanii
31Mauritius MauritiusrepublikaUstrój polityczny Mauritiusa
32 MozambikrepublikaUstrój polityczny Mozambiku
33Namibia NamibiarepublikaUstrój polityczny Namibii
34Niger NigerrepublikaUstrój polityczny Nigru
35Nigeria Nigeriarepublika federalnaUstrój polityczny Nigerii
36 Południowa AfrykarepublikaUstrój polityczny Republiki Południowej Afryki
37Republika Środkowoafrykańska Republika ŚrodkowoafrykańskarepublikaUstrój polityczny Republiki Środkowoafrykańskiej
38Republika Zielonego Przylądka Republika Zielonego PrzylądkarepublikaUstrój polityczny Republiki Zielonego Przylądka
39Rwanda RwandarepublikaUstrój polityczny Rwandy
40 SenegalrepublikaUstrój polityczny Senegalu
41Seszele SeszelerepublikaUstrój polityczny Seszeli
42Sierra Leone Sierra LeonerepublikaUstrój polityczny Sierra Leone
43 SomaliarepublikaUstrój polityczny Somalii
44 Eswatinimonarchia absolutnaUstrój polityczny Eswatini
45Sudan SudanrepublikaUstrój polityczny Sudanu
46Sudan Południowy Sudan PołudniowyrepublikaUstrój polityczny Sudanu Południowego
47Tanzania Tanzaniarepublika federacyjnaUstrój polityczny Tanzanii
48Togo TogorepublikaUstrój polityczny Togo
49 TunezjarepublikaUstrój polityczny Tunezji
50Uganda UgandarepublikaUstrój polityczny Ugandy
51Wybrzeże Kości Słoniowej Wybrzeże Kości SłoniowejrepublikaUstrój polityczny Wybrzeża Kości Słoniowej
52Wyspy Świętego Tomasza i Książęca Wyspy Świętego Tomasza i KsiążęcarepublikaUstrój polityczny Wysp Świętego Tomasza i Książęcej
53 ZambiarepublikaUstrój polityczny Zambia
54 ZimbabwerepublikaUstrój polityczny Zimbabwe

Terytoria zależne

Lp.TerytoriumStatusWięcej o ustroju
1Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiegoterytorium zależne Wielkiej BrytaniiUstrój polityczny BTOI
2Flag of Madeira.svg Maderaterytorium autonomiczne PortugaliiUstrój polityczny Madery
3Flag of Mayotte (local).svg Majottazbiorowość zamorska FrancjiUstrój polityczny Madery
4Reuniondepartament zamorski FrancjiUstrój polityczny Reunionu
5Sahara Zachodnia Sahara Zachodniarepublika prezydenckaUstrój polityczny Sahary Zachodniej
6Somaliland SomalilandrepublikaUstrój polityczny Somalilandu
7Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha Święta Helenaterytorium zależne Wielkiej BrytaniiUstrój polityczny Świętej Heleny

Ameryka Południowa

Państwa

Lp.PaństwoUstrój politycznyWięcej o ustroju
1 ArgentynarepublikaUstrój polityczny Argentyny
2 Brazyliarepublika federalnaUstrój polityczny Brazylii
3 BoliwiarepublikaUstrój polityczny Boliwii
4Chile ChilerepublikaUstrój polityczny Chile
5 EkwadorrepublikaUstrój polityczny Ekwadoru
6Gujana GujanarepublikaUstrój polityczny Gujany
7 KolumbiarepublikaUstrój polityczny Kolumbii
8Paragwaj ParagwajrepublikaUstrój polityczny Paragwaju
9 PerurepublikaUstrój polityczny Peru
10 SurinamrepublikaUstrój polityczny Surinamu
11 UrugwajrepublikaUstrój polityczny Urugwaju
12 WenezuelarepublikaUstrój polityczny Wenezueli

Terytoria zależne

Lp.TerytoriumStatusWięcej o ustroju
1Flag of French Guiana.svg Gujana Francuskadepartament zamorskiUstrój polityczny Gujany Francuskiej
2Falklandy Falklandyterytorium zależne Wielkiej BrytaniiUstrój polityczny Falkland

Ameryka Północna

Państwa

Terytoria zależne

  • Ustrój polityczny Anguilli
  • Ustrój polityczny Antyli Holenderskich
  • Ustrój polityczny Aruby
  • Ustrój polityczny Bermudów
  • Ustrój polityczny Brytyjskich Wysp Dziewiczych
  • Ustrój polityczny Grenlandii
  • Ustrój polityczny Gwadelupy
  • Ustrój polityczny Kajmanów
  • Ustrój polityczny Martyniki
  • Ustrój polityczny Montserrat
  • Ustrój polityczny Navassy
  • Ustrój polityczny Portoryko
  • Ustrój polityczny Saint-Barthélemy
  • Ustrój polityczny Saint-Martin
  • Ustrój polityczny Saint-Pierre i Miquelon
  • Ustrój polityczny Turks i Caicos
  • Ustrój polityczny Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych

Azja

PaństwoModel ustrojowyReżim politycznyWięcej o ustroju
Afganistanrepublika islamskakraj niestabilny politycznie i administracyjnie; trwa proces
pokojowy pod nadzorem sił międzynarodowych
(więcej)
Arabia Saudyjska Arabia Saudyjskadziedziczna monarchiaabsolutyzm(więcej)
Armenia Armeniarepublika; model parlamentarnydemokracja nieustabilizowana(więcej)
Azerbejdżan Azerbejdżanrepublika; model parlamentarny
z silną pozycją prezydenta
standardy demokracji nie są respektowane;
koncentracja władzy w rękach prezydenta
(więcej)
Bahrajn Bahrajndziedziczna monarchia konstytucyjnaabsolutyzm(więcej)
Bangladesz Bangladeszrepublika ludowa; model parlamentarnystandardy demokracji nie są respektowane; system władzy
ograniczony konfliktem polityczno-religijnym pomiędzy
islamistami a zwolennikami świeckiego modelu państwa
(więcej)
Brunei Bruneidziedziczny sułtanat konstytucyjnyabsolutyzm(więcej)
Chinyrepublika ludowo-demokratyczna;
ustrój komunistyczny
autorytaryzm(więcej)
Cypr Cyprrepublika; model prezydenckidemokracja(więcej)
Filipiny Filipinyrepublika; model prezydenckistandardy demokracji nie są respektowane; system władzy
ograniczony działalnością ekstremistów islamskich na
południu kraju
(więcej)
Gruzja Gruzjarepublika; model prezydenckiewolucja w kierunku demokracji(więcej)
Indie Indierepublika; model parlamentarnydemokracja(więcej)
Indonezja Indonezjarepublika; model prezydenckistandardy demokracji nie są respektowane(więcej)
Irak Iraktymczasowe organy władzykraj niestabilny politycznie i administracyjnie; dotychczasowe
struktury państwa zostały rozwiązane; kształtowanie nowych
organów władzy odbywa się pod nadzorem sił międzynarodowych
(więcej)
Iranrepublika islamska; model teokratycznyteokracja(więcej)
Mjanma Mjanmarepublika federalna; model dyktatorskidyktaturalny system prezydencki(więcej)

Australia i Oceania

Państwa

Terytoria zależne

Ustroje historyczne

Przypisy

  1. Według art. 1 Konstytucji Republiki Białorusi.
  2. Art. 54 ust. 1 Konstytucji Republiki Czeskiej.
  3. a b Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 73. ISBN 978-83-7641-421-8.
  4. a b Art. 1 Konstytucji Republiki Czeskiej.
  5. Art. 77 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  6. a b Art. 1 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  7. Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 110. ISBN 978-83-7641-421-8.
  8. Art. 10 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  9. Art. 20 ust. 1 Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec.
  10. Art. 126 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  11. Wiesław Skrzydło: Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Wyd. 5. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2008, s. 55. ISBN 978-83-7526-573-6.
  12. Wiesław Skrzydło: Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Wyd. 5. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2008, s. 69. ISBN 978-83-7526-573-6.
  13. Art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  14. Art. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  15. Art. 80 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  16. Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 129. ISBN 978-83-7641-421-8.
  17. name="art1konstytucjirosji">Art. 1 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  18. Art. 1 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  19. Art. 101 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.
  20. a b Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 91. ISBN 978-83-7641-421-8.
  21. Art. 1 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.
  22. Art. 3 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.

Media użyte na tej stronie

Flag of Albania.svg
Flag of Albania
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of Liechtenstein.svg
Flag of Liechtenstein
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg
The national flag of the Democratic Republic of the Congo. Created according to the 2006 constitution : Son emblème est le drapeau bleu ciel, orné d’une étoile jaune dans le coin supérieur gauche et traversé en biais d’une bande rouge finement encadrée de jaune. (Its symbol is a sky blue flag, decorated with a yellow star in the upper left corner and crossed in the diagonal by a red strip with thin yellow borders) It seems to be identical, except for a lighter field hue, to the 1966–1971 flag.
Flag of Ethiopia.svg
Flag of Ethiopia
Flag of Namibia.svg
Flag of Namibia
Flag of the Central African Republic.svg
The proportions of this flag are 3:2; however, there is no official definition for the correct proportions and also 5:3 is widely used.
Flag of Senegal.svg
Flag of Senegal
Flag of Côte d'Ivoire.svg
Flag of the Ivory Coast, written by Jon Harald Søby, modified by Zscout370. The colors match to what is reported at http://fotw.vexillum.com/flags/ci.html.
Flag of Sao Tome and Principe.svg
Flag of São Tomé and Príncipe
Flag of Chile.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Ecuador.svg
Made by author of Xramp, first uploaded by Denelson83 as Flag of Ecuador.svg, modifications by Husunqu.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Indonesia.svg
bendera Indonesia
Flag of the Vatican City.svg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Flag of the Vatican City.
Forms of government 2021.svg
Autor: Newfraferz87, Licencja: CC0
English (en): World's states coloured by form of government.
 
Republics with an executive presidency elected by or nominated by the legislature.
 
Parliamentary constitutional monarchies in which the monarch does not personally exercise power (except perhaps reserve powers).
 
Dual system constitutional monarchies in which the monarch personally exercises power (often alongside a weak parliament).
 
Countries in which constitutional provisions for government have been suspended (e.g. military juntas).
 
Countries which do not fit any of the above systems (e.g. transitional governments).
 
No government.
Note that several states constitutionally deemed to be multiparty republics are broadly described by outsiders as authoritarian states. This chart aims to represent
de jure
form of government, not
de facto
degree of democracy.
Flag of Niger.svg
Please do not replace the simplified code by a version created with Inkscape or another vector graphics editor
Flag of Mauritania.svg
Flag of Mauritania, adopted in 2017. The National Assembly added red stripes to the top and bottom edges to represent “the blood shed by the martyrs of independence”.
Flag of Mayotte (local).svg
Local, unofficial representative flag of Mayotte
Flag of Madeira.svg
Autor:
Vector:
, Licencja: CC BY-SA 1.0
Flag of Autonomous Region of Madeira, Portugal
Flag of French Guiana.svg
Flag of French Guiana. Adopted as official flag by the General Council on January 29, 2010.
Flag of Rwanda.svg
Flag of Rwanda. The flag ratio is 2:3 with the stripes being 2:1:1. Colors are the following officially: Pantone 299 C 2X (blue), RAL 6029 (green), RAL 1023 (yellow) and RAL 1003 (golden yellow). (As of 03/08/2010, the only color used is the Pantone 299 C, which is from here. The rest of the colors are RAL shades from here.)