Szczyrbskie Jezioro (miejscowość)

Szczyrbskie Jezioro

Štrbské Pleso

Herb
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Poprad
Wysokość	1315–1385 m n.p.m.
Populacja • liczba ludności	20
Nr kierunkowy	+421-52
Kod pocztowy	059 85
Położenie na mapie kraju preszowskiego Szczyrbskie Jezioro
Położenie na mapie Słowacji Szczyrbskie Jezioro
49°07′N 20°04′E/49,116667 20,066667

Szczyrbskie Jezioro^[1] (słow. Štrbské Pleso, niem. Tschirmer See, węg. Csorbató) – miejscowość u podnóża Tatr Wysokich na Słowacji. Położone na południowym brzegu jeziora o tej samej nazwie Szczyrbskie Jezioro (słow. Štrbské pleso – drugi człon małą literą w odróżnieniu od nazwy miejscowości) i otoczone lasem świerkowym, zniszczonym jednak bardzo przez huraganowy wiatr w 2004. Ośrodek turystyczny i sportów zimowych. Osada jest położona na wysokości 1315–1385 m n.p.m.

Stan prawny

Szczyrbskie Jezioro w latach 1999–2007 należało administracyjnie do miasta Wysokie Tatry. Decyzją Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej z 3 maja 2007 miejscowość weszła od 1 stycznia 2008 w skład gminy Szczyrba jako jedna z trzech części (Szczyrba, Tatrzańska Szczyrba, Szczyrbskie Jezioro). Senat Sądu Konstytucyjnego stwierdził jednak, że decyzja ta jest niezgodna z ustawą restytucyjną, dlatego Szczyrbskie Jezioro miało stać się z powrotem częścią Wysokich Tatr^[2]. Ostateczna decyzja Sądu Najwyższego przyznała miejscowość ponownie gminie Szczyrba^[3].

Historia

W roku 1872 Józef Szentivany, właściciel ziemski, wybudował na południowym brzegu Szczyrbskiego Jeziora myśliwską chatę, która stała się zarodkiem późniejszego turystycznego centrum Szczyrbskie Jezioro.

Droga będąca początkowym odcinkiem szlaku do Doliny Młynickiej, widoczne granie Soliska i Baszt

Kolejka zębata

Szczyrbskie Jezioro ze Schroniska na Solisku

Węgierskie Towarzystwo Karpackie w roku 1875 zainspirowało budowę schroniska turystycznego. W krótkim czasie powstały dalsze hotele i restauracje, sanatorium i kilka willi. W roku 1885 przyznano osadzie status uzdrowiska. Ukoronowaniem rozbudowy z czasów węgierskich było postawienie w 1906 roku hoteli Hviezdoslav i Krywań.

W roku 1876 wybudowano drogę Tatrzańska Szczyrba – Szczyrbskie Jezioro (w roku 1921 dostosowano ją do ruchu samochodów). Natomiast w 1896 roku uruchomiono mniej więcej równoległą do drogi kolej zębatą, którą w roku 1933 zastąpiły autobusy. W roku 1885 wybudowano drogę między Szczyrbskim Jeziorem a Starym Smokowcem, a w roku 1911 oddano do użytku kolej elektryczną. Obecnie do Szczyrbskiego Jeziora można dojechać krótką drogą dojazdową od skrzyżowania na podtatrzańskiej Drodze Wolności.

Sytuacja po II wojnie światowej zmusiła do przebudowy hoteli na sanatoria antyastmatyczne, jednak w związku z przygotowaniami do narciarskich mistrzostw świata w 1970 roku postawiono nowoczesne budynki, aby zabezpieczyć odpowiednią liczbę noclegów i jadalni. Jednocześnie rozbudowano system komunikacji, łącznie z nową elektryczną „zębatką” z Tatrzańskiej Szczyrby, przejść, sklepów i usług, a przy wyjściu z Doliny Młynickiej powstało nowe centrum narciarskie. W roku 1976 oddano do użytku nowoczesny dom leczniczy Helios.

W Szczyrbskim Jeziorze mieszkał Gustáv Nedobrý (1893–1966), jeden z założycieli wspinaczkowego klubu IAMES, organizator słowackiej turystyki, górskich przewodników i ratowników.

Szlaki turystyczne

– czerwono znakowana Magistrala Tatrzańska od Rozdroża w Furkotnej Dolinie nad Szczyrbskie Jezioro, dalej wzdłuż jego brzegu i na północ w kierunku Popradzkiego Stawu.

• Czas przejścia od rozdroża do Szczyrbskiego Jeziora: 40 min w obie strony
• Czas przejścia ze Szczyrbskiego Jeziora do Rozdroża przy Popradzkim Stawie: 1:15 h, ↓ 1:05 h

– nad Popradzki Staw prowadzi też szlak zielony, odchodzący od czerwonego i używany w zimie. Czas przejścia ze Szczyrbskiego Jeziora nad staw: 1:15 h, ↓ 1:05 h

– żółty szlak zaczynający się na południowym brzegu Szczyrbskiego Jeziora i biegnący na północ do Doliny Młynickiej, stąd dalej aż na Bystrą Ławkę. Czas przejścia do Wodospadu Skok w Dolinie Młynickiej: 1:40 h, ↓ 1:10 h

– niebieski szlak rozpoczynający się przy stacji kolei elektrycznej i wiodący zachodnim brzegiem jeziora do Schroniska na Solisku (Chata pod Soliskom). Czas przejścia do schroniska: 1:55 h, ↓ 1:25 h

– zielony szlak (tzw. Niżni Podkrywański Chodnik rozpoczynający się na południowym krańcu jeziora i prowadzący na zachód powyżej Tatrzańskiej Drogi Młodości. Czas przejścia do Białego Wagu: 1 h w obie strony

Sport

W miejscowości znajdują się dwie skocznie narciarskie: duża skocznia narciarska – nieczynna K120 oraz normalna K90, na których w 1970 roku rozgrywano Mistrzostwa Świata w Skokach Narciarskich. Trzykrotnie na skoczni normalnej rozgrywano mistrzostwa świata juniorów w narciarstwie klasycznym w 1990 (tylko skoki i kombinacja norweska), 2000 (skoki, biegi narciarskie i kombinacja norweska) i 2009 (tylko skoki i kombinacja norweska). Dawniej tu organizowano konkursy Pucharu Świata w skokach narciarskich (ostatni konkurs rozegrano w sezonie 1990/1991) oraz Pucharu Świata w kombinacji norweskiej (ostatni konkurs rozegrano w sezonie 2001/2002)^[4].

Ze szczytu dużej skoczni narciarskiej (K120) organizowane są skoki bungee.

W 2014 usytuowano tutaj metę jednego z etapów kolarskiego wyścigu Tour de Pologne^[5]. Etap wygrał Polak Rafał Majka.

Przypisy

Bibliografia

• Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.

Linki zewnętrzne

• Štrbské Pleso