Szlak Architektury Drewnianej (województwo śląskie)

Szlak Architektury Drewnianej w województwie śląskim, o długości 1060 km obejmuje 93 zabytkowe obiekty i zespoły architektury drewnianej[1]: kościoły, kaplice, dzwonnice, chałupy, karczmy, leśniczówki, pałacyk myśliwski, skanseny i obiekty gospodarcze – młyn wodny i spichlerze. Za najstarsze obiekty leżące na szlaku uchodzą kościoły Wszystkich Świętych w Sierotach (pow. gliwicki) i Łaziskach (pow. wodzisławski), wzniesione w połowie XV wieku. Najstarszym kościołem wg badań dendrologicznych z 2011 roku jest kościół św. Marcina w Ćwiklicach datowany na 1466 rok (pow. Pszczyński)

Szlak podzielony jest na pięć pętli: beskidzką, pszczyńską, rybnicka, gliwicką i częstochowską oraz posiada też liczącą 326 km trasę główną, łączącą Gwoździany z Jeleśnią i prowadzącą dalej do Lachowic w województwie małopolskim.

Wykaz zabytków

Trasa główna

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
DOM TKACZA 3.jpgDom TkaczaBielsko-Biała, ul. Sobieskiego 51 49°49′12,4″N 19°02′07,5″E/49,820111 19,035417koniec XVIII wiekuBudynek o konstrukcji zrębowej, w którym mieści się oddział Muzeum w Bielsku-Białej – ekspozycja prezentująca wygląd domu i warsztatu sukienniczego w XVIII-wiecznym Bielsku.
Kosciol swietej Barbary Mikuszowice 03032006.jpgkościół św. BarbaryBielsko-Biała, ul. Cyprysowa 49°46′53″N 19°04′24″E/49,781389 19,0733331690Świątynia będąca przykładem d. wiejskiego budownictwa sakralnego w stylu śląsko-małopolskim. Najcenniejszymi elementami wnętrza są barokowe polichromie z pocz. XVIII wieku oraz gotycki tryptyk ołtarzowy z ok. 1470 r.
Bieruń - Kościół św. Walentego.jpgsanktuarium św. WalentegoBieruń, ul. Krakowska
50°05′23,4″N 19°05′36,2″E/50,089833 19,093389
przełom XVI/XVII w.
Kościół Wszystkich Świętych w Bojszowie.jpgkościół cmentarny Wszystkich ŚwiętychBojszów1506 r. (d)zakrystia 1509 r. (d), wieża 1545 r. (d), wymiana więźby dachowej 1787 r. (d)
kościół św. Jana ChrzcicielaBrusiek1593 r. (d)prezbiterium, nawa i wieża 1593 r. (d), zakrystia i przedsionek północny dobudowane wtórnie 1723 r. (d), wieżyczka na sygnaturkę 1724 r. (d)
WPKiW - Skansen - 01.JPGskansen Górnośląski Park EtnograficznyChorzów, ul. Parkowa 25
50°17′40,1″N 18°58′12,4″E/50,294472 18,970111
otwarty w 1975 r.Skansen na powierzchni 25 ha pokazuje 58 przykładów drewnianego budownictwa ludowego z 5 regionów Górnego Śląska i Zagłębia beskidzkiego, podgórskiego, pszczyńsko-rybnickiego, przemysłowego i lublinieckiego), m.in. kościół św. Józefa z 1791 r. z Nieboczów (w latach 1971-1995 w Rybniku-Kłokocinie), domy mieszkalne z Dziećkowic, Krasów, Panewnik, dom ostatniego sołtysa KatowicKazimierza Skiby, chałupy z Kromołowa, Istebnej, spichlerze dworskie i plebańskie, zagrodę pasterską z Brennej.
kościół św. WawrzyńcaChorzów, ul. Marii Konopnickiej 29
50°17′42,87″N 18°57′49,36″E/50,295242 18,963711
1559 r.przeniesiony w latach 1935–1938 z Knurowa
Cieszowa kościół 78.jpgkościół św. MarcinaCieszowa1751 r.
Church in Ćwiklice 1.jpgkościół św. MarcinaĆwiklice1466 r.Kościół gruntowanie przebudowywany w XVIII, XIX i XX w.
kościół św. JerzegoGliwiceOstropa, ul. Piekarska
50°17′03,7″N 18°35′49,4″E/50,284361 18,597056
1665 r. (d)murowane prezbiterium 1665 r. (d), dębowo-jodłowa wieża z 1544 r. (d), remontowana 1971 r. (d) i 2009 r.
kościół Wniebowzięcia NMPGliwice, ul. Kozielska 29
50°18′00,8″N 18°38′58,3″E/50,300222 18,649528
1493 r.przeniesiony w 1925 r. z Zębowic koło Olesna na Cmentarz Centralny w Gliwicach, od 1992 r. w konserwacji, w 2000 ustawiony na Cmentarzu Starokozielskim w Gliwicach, od 2004 r. parafialny.
neorenesansowa willa Oscara CaroGliwice, ul. Dolnych Wałów 8a
50°17′43,5″N 18°40′03,1″E/50,295417 18,667528
1882-85 r.ekspozycja etnograficzna i kultury ludowej regionu gliwickiego w muzeum mającym siedzibę w willi
Sad gora 001.jpgkościół św. BarbaryGóra2. połowa XVI w.
kościół Ścięcia św. Jana ChrzcicielaGrzawaXVI w.
SM Gwoździany Kościół Narodzenia NMP (0) ID 640619.jpgkościół Narodzenia NMPGwoździany1576 r.przeniesiony z Kościelisk w 1978 r.
Poland - Jelesnia, old inn.jpgKarczma w JeleśniJeleśniaXVIII w.
Church of St. Michael Archangel in Katowice - 15.JPGkościół św. Michała ArchaniołaKatowice, Park Kościuszki
50°14′27,1″N 19°00′15,0″E/50,240861 19,004167
1520 r.przeniesiony w latach 1938–1939 z Syryni
PalacBiskupiWKatowicach.jpgMuzeum ArchidiecezjalneKatowice, ul. Jordana 39
50°15′02,6″N 19°01′06,1″E/50,250722 19,018361
otwarte w 1983 r.zbiory średniowiecznej sztuki sakralnej, pochodzące z drewnianych kościołów województwa śląskiego
Koszęcin kościół św. Trójcy2 10.04.09.jpgkościół Świętej TrójcyKoszęcin1724 r.Oprócz zabytkowego kościoła, oglądać można ekspozycję etnograficzną w Ośrodku Kultury i Edukacji Regionalnej.
Kościół św. Anny w Lublińcu1.JPGkościół św. AnnyLubliniec1653 r.
POL Łodygowice Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza 1.JPGkościół św. Szymona i św. Judy TadeuszaŁodygowice1635 r.kościół powiększony w XVIII w.
Church in Miedźna.jpgkościół św. Klemensa PapieżaMiedźnaXVII w.
Dzwonnica w Paczynie p.jpg
drewniana dzwonnica przy kościele św. MarcinaPaczyna1679 r.
Poniszowice - Church.jpgkościół św. Jana ChrzcicielaPoniszowice1498 r. (d)wolno stojąca dzwonnica 1570 r. (d), kaplica św. Józefa 1691-92 (d), wieżyczka na sygnaturkę i remont kościoła 1775 r. (d)
Watermill, młyn wodny, Pszczyna, Poland.jpgskansen „Zagroda Wsi PszczyńskiejPszczyna, ul. Parkowa
49°58′43,2″N 18°57′01,6″E/49,978667 18,950444
otwarty w 1975 r.Skansen utworzony w 1975 r. w Parku Kolejowym, prezentujący wśród 16 obiektów m.in. chałupę z Grzawy, ośmioboczną stodołę z Kryr, szopę z Frydka, młyn wodny z Bojszów (obecnie karczma), spichlerz z Rudołtowic i kuźnię z Goczałkowic.
kościół Świętej TrójcyRachowice1668 r.murowane gotyckie prezbiterium z XV w.
kościół św. Michała ArchaniołaRudziniec1657 r.
Sadów dzwonnica76.jpg
wolno stojąca drewniano-murowana dzwonnicaSadów1672 r. (d)Dzwonnica znajduje się przy murowanym kościele św. Józefa z 1414 r. (d)
kościół św. Katarzyny AleksandryjskiejSierakowice1675 r.W pobliżu kościoła znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena przy drodze do Rachowic.
Kościół Wszystkich Świętych w Sierotach.JPGkościół Wszystkich ŚwiętychSieroty1457 r. (d)murowane gotyckie prezbiterium 1427 r. (d), drewniana nawa 1457 r. (d), wieżyczka na sygnaturkę 1754 r. (d), wieża 1775 r. (d). Jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce zachowanych do naszych czasów.
POL Stara Wieś, Koścół Podwyższenia Krzyża Świętego, 2.JPGkościół Podwyższenia Krzyża ŚwiętegoStara Wieś1522 r.We wsi oprócz kościoła: kilka drewnianych domów z XIX w. z ozdobnymi szczytami; stara szkoła z 1787 r. – obecnie Izba Regionalna.
kościół św. JadwigiZabrze, ul. Wolności 504
50°17′51,8″N 18°49′47,4″E/50,297722 18,829833
1929 r.
Zacharzowice, kościół św. Wawrzyńca, widok od pd-zach. 01.JPGkościół św. WawrzyńcaZacharzowice1570 r. (d)górna partia wieży 1675 r. (d)
Zywiec2 (js).jpgMuzeum MiejskieŻywiec, ul. Zamkowa 2
49°41′17,4″N 19°11′59,9″E/49,688167 19,199972
otwarte w 1960 r.stała ekspozycja „Kultura ludowa Żywiecczyzny” w Muzeum Miejskim

Pętla beskidzka (113 km)

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Bielowicko - Kosciol sw. Wawrzynca 2009-05-22.jpgkościół św. WawrzyńcaBielowicko
49°49′11,6″N 18°51′23,2″E/49,819889 18,856444
1541 r. (d)kolebka w prezbiterium 1773 r. (d)
DOM TKACZA 3.jpgDom TkaczaBielsko-Biała, ul. Sobieskiego 51
49°49′12,4″N 19°02′07,5″E/49,820111 19,035417
koniec XVIII wiekuBudynek o konstrukcji zrębowej, w którym mieści się oddział Muzeum w Bielsku-Białej – ekspozycja prezentująca wygląd domu i warsztatu sukienniczego w XVIII-wiecznym Bielsku.
Kosciol swietej Barbary Mikuszowice 03032006.jpgkościół św. BarbaryBielsko-Biała, ul. Cyprysowa
49°46′53″N 19°04′24″E/49,781389 19,073333
1690Świątynia będąca przykładem d. wiejskiego budownictwa sakralnego w stylu śląsko-małopolskim. Najcenniejszymi elementami wnętrza są barokowe polichromie z pocz. XVIII wieku oraz gotycki tryptyk ołtarzowy z ok. 1470 r.
Kościół w Cięcinie.jpgkościół św. KatarzynyCięcina1542 r.kościół powiększony w latach 1667 i 1895; we wsi spichlerz dworski z XVIII w.
POL Istebna 163 Chata Kawuloka 2.jpgdrewniana chałupa góralska KawulokówIstebna – Wojtosze nr 163koniec XIX w.zwana również Kurną Chatą, mieści Izbę Regionalną; poza nią w centrum Istebnej i licznych przysiółkach kilkadziesiąt innych drewnianych chałup i budynków gospodarczych
Kaplica wotywna Konarzewskich Istebna-Andziolowka 01.jpgkaplica wotywna KonarzewskichIstebna – Andziołówka1922 r.wystrój Ludwika Konarzewskiego seniora
Kosciol sw. Krzyza w Istebnej 2008-12-06.jpgkościół św. KrzyżaIstebnaKubalonka
49°36′04,2″N 18°53′48,0″E/49,601167 18,896667
1779 r.przeniesiony z Przyszowic w 1958 r.
Church of St. Joseph in Istebna-Mlaskawka 01.jpgkościół filialny św. JózefaIstebna – Mlaskawka1948 r.przeniesiony w 1997 r. z Jaworzynki – Trzycatka, gdzie stał pod wezwaniem Matki Boskiej Frydeckiej
kościół Matki Bożej FatimskiejIstebnaStecówka1958 r.
Poland Koniakow - laces.jpgekspozycje sztuki ludowej w Izbach RegionalnychKoniakówekspozycje sztuki ludowej w Izbach Regionalnych: Marii Gwarek (Muzeum koronki, Koniaków – Szańce 550), Heleny i Mieczysława Kamieniarzy (Koniaków 301) i Tadeusza Ruckiego (Koniaków – Szańce 662)
Kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Lalikach (2).jpgkościół NMP Nieustającej PomocyLaliki – Pochodzita1947 r.rozbudowany w 1965 r.
POL Łodygowice Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza 1.JPGkościół św. Szymona i św. Judy TadeuszaŁodygowice1635 r.kościół powiększony w XVIII w.
Poland - Milowka, old cottage museum.jpgchałupa konstrukcji zrębowejMilówka1739 r.obecnie muzeum gminne „Stara Chałupa”
Ustron - muzeum Stara Zagroda 01.jpgMuzeum Regionalne „Stara Zagroda”Ustroń, ul. Ogrodowa 1
49°43′13,0″N 18°48′41,1″E/49,720278 18,811417
otwarte w 1998 r.stała wystawa etnograficzna w Muzeum Regionalnym „Stara Zagroda”
Kosciol sw. Anny w Ustroniu 2009-04-28.jpgkościół św. AnnyUstrońNierodzim
49°46′01,3″N 18°48′23,8″E/49,767028 18,806611
1769 r.
Church of Saint James in Szczyrk 10.jpgkościół św. Jakuba ApostołaSzczyrk1797-1800
Beskidenmuseum Weichsel.JPGMuzeum Beskidzkie im. Andrzeja PodżorskiegoWisła, ul. Stellera 1
49°39′14,9″N 18°51′34,4″E/49,654139 18,859556
otwarte w 1964 r.wystawa kultury ludowej górali beskidzkich w Muzeum Beskidzkim, na jego zapleczu kilka drewnianych chałup góralskich
Pałacyk Myśliwski HabsburgówWisła, ul. Lipowa
49°39′34,2″N 18°51′18,1″E/49,659500 18,855028
1897 r.dawny zameczek myśliwski arcyksięcia Fryderyka Habsburga wybudowany w 1897 r., przeniesiony w 1985 r. z polany Przysłop pod Baranią Górą (w latach 1925-1973 schronisko PTT i PTTK); obecnie siedziba Oddziału PTTK „Wisła” w Wiśle i punkt informacji turystycznej
POL Wisła Kościół RK Znalezienia Krzyża Świętego 2.jpgkościół Znalezienia Krzyża ŚwiętegoWisła – Łabajów, ul. Kopydło
49°37′37,1″N 18°52′42,8″E/49,626972 18,878556
1983 r.przy kościele drewniana wieża z 1575 r., przeniesiona w 1982 r. z Połomi
Wisla 030.jpg
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0
kaplica przy Zameczku PrezydenckimWisła – Zameczek, ul. Zameczek 1
49°36′43,0″N 18°55′15,4″E/49,611944 18,920944
1909 r.kaplica z zespołu nieistniejącego zameczku myśliwskiego Habsburgów na Zadnim Groniu
Żabnica kościół BŻ7.jpgkościół Matki Bożej CzęstochowskiejŻabnica1914 r.
Zywiec2 (js).jpgMuzeum MiejskieŻywiec, ul. Zamkowa 2
49°41′17,4″N 19°11′59,9″E/49,688167 19,199972
otwarte w 1960 r.stała ekspozycja „Kultura ludowa Żywiecczyzny” w Muzeum Miejskim

Pętla częstochowska (180 km)

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Boronów kościół 276.jpgkościół Matki Boskiej RóżańcowejBoronów1611 r.pierwszy na Śląsku kościół zbudowany na planie krzyża greckiego
Bor Zapilski - church.JPGkościół św. JackaBór Zapilski1919-21
Cynków kościół św. Warzyńca 11.11.08.jpgkościół św. WawrzyńcaCynków1631 r.
1&2DM Workshop Częstochowa.jpgMuzeum CzęstochowskieCzęstochowa, plac Biegańskiego
50°48′40,7″N 19°06′47,4″E/50,811306 19,113167
otwarte w 1967 r.ekspozycja kultury ludowej regionu częstochowskiego w muzeum
Koszęcin kościół św. Trójcy2 10.04.09.jpgkościół Świętej TrójcyKoszęcin1724 r.Oprócz zabytkowego kościoła, oglądać można ekspozycję etnograficzną w Ośrodku Kultury i Edukacji Regionalnej.
Mokra (woj. slaskie) - drewniany kosciol ss. Szymona i Judy Tadeusza.jpgkościół św. Szymona i św. Judy TadeuszaMokra1708 r.
ruchoma szopka Jana WewióraOlsztyn, ul. Kuhna 1ruchoma szopka Jana Wewióra w drewnianej chałupie z końca XIX w.
Kościół w Truskolasach 03.jpgkościół św. MikołajaTruskolasy1737 r.oprócz kościoła we wsi kilkanaście drewnianych budynków mieszkalnych i gospodarskich
Woźniki kościół św. Walentego 2p.jpgkościół cmentarny św. WalentegoWoźniki1696 r.
Złoty Potok młyn wodny Kołaczew 14.05.2011 p.jpgmłyn wodny KołaczewZłoty Potokprzełom XIX/XX w.dawny młyn wodny „Kołaczew” na Wiercicy
Kościół św. Idziego w Zrębicach p.jpgkościół św. IdziegoZrębice1789 r.

Pętla gliwicka (159 km)

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Kościół Wszystkich Świętych w Bojszowie.jpgkościół cmentarny Wszystkich ŚwiętychBojszów1506 r. (d)zakrystia 1509 r. (d), wieża 1545 r. (d), wymiana więźby dachowej 1787 r. (d)
kościół św. JerzegoGliwiceOstropa, ul. Piekarska
50°17′03,7″N 18°35′49,4″E/50,284361 18,597056
1665 r. (d)murowane prezbiterium 1665 r. (d), dębowo-jodłowa wieża z 1544 r. (d), remontowana 1971 r. (d) i 2009 r.
kościół Wniebowzięcia NMPGliwice, ul. Kozielska 29
50°18′00,8″N 18°38′58,3″E/50,300222 18,649528
1493 r.przeniesiony w 1925 r. z Zębowic koło Olesna na Cmentarz Centralny w Gliwicach, od 1992 r. w konserwacji, w 2000 ustawiony na Cmentarzu Starokozielskim w Gliwicach, od 2004 r. parafialny.
neorenesansowa willa Oscara CaroGliwice, ul. Dolnych Wałów 8a
50°17′43,5″N 18°40′03,1″E/50,295417 18,667528
1882-85 r.ekspozycja etnograficzna i kultury ludowej regionu gliwickiego w muzeum mającym siedzibę w willi
Księży Las, kościół św. Michała, widok od pd-zach..JPG
kościół św. Michała ArchaniołaKsięży Las1497-98 (d)
Mikolow - Church of S.Nicolai.jpg
kościół św. MikołajaMikołów – Borowa Wieś, ul. Gliwickaok. 1640 r.przeniesiony w latach 1937-1939 z Przyszowic
Paniowy-kościół.jpg
kościół św. ap. Piotra i PawłaMikołów – Paniowy1757 r.
Dzwonnica w Paczynie p.jpg
drewniana dzwonnica przy kościele św. MarcinaPaczyna1679 r.
Poniszowice - Church.jpgkościół św. Jana ChrzcicielaPoniszowice1498 r. (d)wolno stojąca dzwonnica 1570 r. (d), kaplica św. Józefa 1691-92 (d), wieżyczka na sygnaturkę i remont kościoła 1775 r. (d)
Pryszowice, spichlerz, widok od pd-zach..JPGspichlerz plebańskiPrzyszowice1829 r.
kościół Świętej TrójcyRachowice1668 r.murowane gotyckie prezbiterium z XV w.
kościół św. Michała ArchaniołaRudziniec1657 r.
kościół św. Katarzyny AleksandryjskiejSierakowice1675 r.W pobliżu kościoła znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena przy drodze do Rachowic.
Smolnica,kosciol2.JPG
kościół św. BartłomiejaSmolnica1777 r. (d)pierwotnie wolno stojąca wieża 1572 r. (d)
Kościół pw. Narodzenia NMP w Szałszy.JPGkościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w SzałszySzałsza1554 r. (d)ściany prezbiterium, zakrystii i nawy z 1554 r. (d), zachowane w pełnej wysokości, wieża w dolnej partii oryginalna z elementami po r. 1571 (d), dachy kościoła i wieży zrekonstruowane po pożarze w 1968 r.
kościół św. JadwigiZabrze, ul. Wolności 504
50°17′51,8″N 18°49′47,4″E/50,297722 18,829833
1929 r.
Zacharzowice, kościół św. Wawrzyńca, widok od pd-zach. 01.JPG
kościół św. WawrzyńcaZacharzowice1570 r. (d)górna partia wieży 1675 r. (d)
Zernitz kościół.JPGkościół św. Michała ArchianiołaŻernica1661 r. (d)izbica pierwotnie wolno stojącej wieży 1518 r. (d)

Pętla pszczyńska (133 km)

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Bielowicko - Kosciol sw. Wawrzynca 2009-05-22.jpgkościół św. WawrzyńcaBielowicko
49°49′11,6″N 18°51′23,2″E/49,819889 18,856444
1541 r. (d)kolebka w prezbiterium 1773 r. (d)
Church in Ćwiklice 1.jpgkościół św. MarcinaĆwiklice1466 r.Kościół gruntowanie przebudowywany w XVIII, XIX i XX w.
Sad gora 001.jpgkościół św. BarbaryGóra2. połowa XVI w.
kościół Ścięcia św. Jana ChrzcicielaGrzawaXVI w.
POL Kaczyce Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego 2.JPGkościół Podwyższenia Krzyża ŚwiętegoKaczyce1620 r.przeniesiony w latach 1971-1972 z Ruptawy
Konczyce wielkie-kosciol.jpg
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0
kościół św. Michała ArchaniołaKończyce Wielkie1777 r.starsza wieża z 1751 r.
Church in Łąka (Silesia) 1.jpgkościół św. MikołajaŁąka1660 r.kościół z wolno stojącą wieżą
Church in Miedźna.jpgkościół św. Klemensa PapieżaMiedźnaXVII w.
Pielgrzymowice 2.jpg
kościół św. KatarzynyPielgrzymowice1680 r.
Watermill, młyn wodny, Pszczyna, Poland.jpgskansen „Zagroda Wsi PszczyńskiejPszczyna, ul. Parkowa
49°58′43,2″N 18°57′01,6″E/49,978667 18,950444
otwarty w 1975 r.Skansen utworzony w 1975 r. w Parku Kolejowym, prezentujący wśród 16 obiektów m.in. chałupę z Grzawy, ośmioboczną stodołę z Kryr, szopę z Frydka, młyn wodny z Bojszów (obecnie karczma), spichlerz z Rudołtowic i kuźnię z Goczałkowic.
Sad stara wies 001.jpgkościół Podwyższenia Krzyża ŚwiętegoStara Wieś1522 r.We wsi oprócz kościoła: kilka drewnianych domów z XIX w. z ozdobnymi szczytami; stara szkoła z 1787 r. – obecnie Izba Regionalna.
Church in Wisła Mała.jpgkościół pw. św. Jakuba Starszego ApostołaWisła Mała1775–82
kościół św. RochaZamarski1731 r.

Pętla rybnicka (126 km)

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Belk-kosciol.jpg
kościół św. Marii MagdalenyBełk1753 r.
Gołkowice.jpg
kościół św. AnnyGołkowice1874 r.
Jankowice Kościół zewnątrz.jpgkościół Bożego CiałaJankowice Rybnickie1675 r.
Jastrzebie Zdroj Dolne kościół.jpg
kościół świętych Barbary i JózefaJastrzębie-Zdrój, ul. ks. biskupa Bednorza1. połowa XVII w.przeniesiony w 1974 r. z Wodzisławia Śl.Jedłownika
Laziska rybnickie kosciol.jpg
kościół Wszystkich ŚwiętychŁaziska1467 r. (d)wieża: dolna część 1507 r. (d), izbica i hełm XVIII w. Jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce zachowanych do naszych czasów. Nazywany perłą sakralną ziemi wodzisławskiej.
Palowice kosciol.jpgkościół Trójcy PrzenajświętszejPalowice1595 r.przeniesiony w 1981 r. z Leszczyn
Kościół św. Wawrzyńca w Rybniku p.jpgkościół św. WawrzyńcaRybnikLigocka Kuźnia, ul. Wolna1717 r.przeniesiony w 1975 r. z pobliskich Boguszowic
Rybnik kościół Katarzyny i MB Różańcowej3 09.08.09 p.jpgkościół św. Katarzyny i Matki Bożej RóżańcowejRybnikWielopole, ul. Górna1534 r.przeniesiony w 1976 r. z Gierałtowic
Wilcza - kościół św. Mikołaja.JPGkościół św. MikołajaWilcza1755 r.

Pozostałe miejscowości i zabytki

ZdjęcieObiektLokalizacjaCzas powstania obiektuUwagi
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wawrzyńca..jpgkościół parafialny pw. św. WawrzyńcaBobrowniki1857/1889 r. (d)prezbiterium i zakrystia zbudowane 1857 r. (d) częściowo w oparciu o materiał rozbiórkowy z 1523 r. (d), nawa i dwie wieże wzniesione 1889 r. (d). Napis z datą „1669” na belce podciągu namalowany w 1953 r.
2014 Powiat wodzisławski, Buków, Kaplica Matki Boskiej Różańcowej 03.jpg
Kaplica RóżańcowaBuków1770 r.
Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Bobrku.JPGkościół ewangelickiBytomBobrek1932 r.po podpaleniu kościół został rozebrany i przeniesiony do skansenu w Chorzowie
(zniszczony) spichlerz dworskiCzernicaXVIII w.konstrukcja zrębowa i sumikowo-łątkowa, kryty gontem
POL Czernichów Kaplica murowana i dzwonnica drewniana.JPGdzwonnica wiejskaCzernichówXIX w.
Sad gilowice 001.jpgkościół św. Andrzeja ApostołaGilowice1547 r.przeniesiony z Rychwałdu w 1757 r., wieża z 1641 r.
Rychwald. Wood chapel.jpgkaplica pw. Serca Pana JezusaRychwałd1797 r. (d)wzniesiona z materiału rozbiórkowego ze starego kościoła w Gilowicach, drewno ścian z 1507 r. (d), drewno więźby dachowej z 1508 r. (d), drewno wieżyczki na sygnaturkę z 1796 r. (d)
Kościół parafialny pw Nawiedzenia NMP w Juszczynie.JPGkościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi PannyJuszczyna1924-27
Lubomia.JPGkaplica św. Jana NepomucenaLubomiaok. 1700 r.
Miasteczko Śląskie kościół drewniany p.jpgkościół św. Jerzego i Wniebowzięcia NMPMiasteczko Śląskie1666 r.
kościół filialny pw. Matki Boskiej FatimskiejPawełki1928 r.
Pietrowice.jpgkościół odpustowy św. KrzyżaPietrowice Wielkie1667 r.
Kościół św. Idziego w Podlesiu.JPGkościół parafialny pw. św. IdziegoPodlesiepoczątek XVIII w.
Popów zabytkowy kościół św. Józefa Robotnika 30.04.11 p.jpgkościół pomocniczy pw. św. Józefa RobotnikaPopów1858 r.
Austeria w Slawkowie.jpgAusteriaSławków1701 r.
Soblówka-kosciol NMP.jpgkościół parafialny pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi PannySoblówka1939 r.
Mikulczyce kosciol ewangelicki.pngkościół ewangelicko-augsburskiZabrzeMikulczyce, ul. Brygadzistów
50°20′30,9″N 18°46′40,5″E/50,341917 18,777917
1937 r.
Zlatna forester's lodge.jpgleśniczówka habsburskiego zarządu lasówZłatna1876 r.proj. Karol Pietschka

(d) – zabytek datowany na podstawie badań dendrochronologicznych

Przypisy

  1. Długość szlaku i liczba obiektów określone na podstawie oficjalnej strony szlaku – https://sad.slaskie.travel/.

Bibliografia

  • Grażyna Ruszczyk: Architektura drewniana w Polsce. Warszawa: Muza, 2009. ISBN 978-83-7495-623-9.
  • Aleksander Konieczny: Sprawozdanie z badań dendrochronologicznych zabytkowych kościołów w województwie śląskim przeprowadzonych w 2008 roku. W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego. T. 1: Odkrycia. Badania. Konserwacje. Katowice: Śląski WKZ, 2009, s. 95-126. ISBN 978-83-85871-57-6.
  • Aleksander Konieczny: Badania dendrochronologiczne zabytkowych kościołów drewnianych w województwie śląskim w 2009 roku. W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego. T. 2: Zamki. Pałace. Katowice: Śląski WKZ, 2010, s. 185-202. ISBN 978-83-85871-59-0.
  • Grażyna Ruszczyk: Kościoły na Śląsku z XV i początku XVI wieku (Bojszów, Gliwice, Księży Las, Łaziska, Łącza, Poniszowice). Aleksander Konieczny: Badania dendrochronologiczne. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2012, seria: Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce; z. 2a. ISBN 978-83-89101-24-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kosciol sw. Anny w Ustroniu 2009-04-28.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Anny w Ustroniu - Nierodzimiu
Bielowicko - Kosciol sw. Wawrzynca 2009-05-22.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Wawrzyńca w Bielowicku
Church in Miedźna.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół we wsi Miedźna
Mikulczyce kosciol ewangelicki.png
Autor: Nomenon, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół ewangelicki w Mikulczycach
Zernitz kościół.JPG
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY 2.5
Drewniany, XVII-wieczny kościół pw. św. Michała w Żernicy
Church in Ćwiklice 1.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół we wsi Ćwiklice
Belk-kosciol.jpg
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Zabytkowy kościół w Bełku
Koszęcin kościół św. Trójcy2 10.04.09.jpg
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Trójcy w Koszęcinie, powiat lubliniecki
Soblówka-kosciol NMP.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jurbox z polskiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Soblówce
Sad gora 001.jpg
Autor: Paweł Śmiech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół w Górze
Rychwald. Wood chapel.jpg
Autor: Alexander Konieczny, Licencja: CC BY 3.0
Drewniana kaplica pw. Serca Pana Jezusa w Rychwałdzie (pow. żywiecki).
Jastrzebie Zdroj Dolne kościół.jpg
(c) Mariuszjbie at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Kościół drewniany, Jastrzębie Zdrój.
Watermill, młyn wodny, Pszczyna, Poland.jpg
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pszczyna - Zagrodzie Wsi Pszczyńskiej, młyn wodny, obecnie restauracja (zabytek nr A/1219/76)
Pielgrzymowice 2.jpg
Autor: mariuszjbie, Licencja: CC BY 2.5
Pielgrzymowice, kościół
Church in Łąka (Silesia) 1.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół we wsi Church in Łąka (Śląsk)
Żabnica kościół BŻ7.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół w Żabnicy
Kościół Wszystkich Świętych w Bojszowie.jpg
Autor: Original uploader was Mimikla at pl.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Wszystkich Świętych w Bojszowie.
Kościół św. Idziego w Podlesiu.JPG
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
kościół św. Idziego w Podlesiu
Kościół św. Michała Archanioła w Rudzińcu2.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Rudzińcu
Church of St. Joseph in Istebna-Mlaskawka 01.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół filialny św. Józefa w Istebnej-Mlaskawce z 1952 r., przeniesiony w 1995 r. z Jaworzynki - Trzycatka
Kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Lalikach (2).jpg
Autor: Olos88, Licencja: CC0
Kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Lalikach (w przysiółku Pochodzita)
Pryszowice, spichlerz, widok od pd-zach..JPG
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Przyszowice - spichlerz plebański z przełomu XVIII i XIX w., drewniany (zabytek nr A/600/66)
Wooden architecture in Poland - logo.svg
Autor: Bartek444, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo szlaku architektury drewnianej w Polsce.
Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Bobrku.JPG
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Bobrku, stan po pożarze w dniu 23 lipca 2014 roku
Smolnica,kosciol2.JPG
Autor: Kazimierz S. Ożóg, Licencja: CC BY 2.5
Kościół św. Bartłomieja w Smolnicy, woj. śląskie
Brusiek kościół p.jpg
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
kościół Jana Chrzciciela w Bruśku, powiat lubliniecki
Lubomia.JPG
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica pw. św. Jana Nepomucena w Lubomii
Willa Caro w Gliwicach3.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Willa Caro w Gliwicach
Sad stara wies 001.jpg
Autor: Paweł Śmiech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół w Starej Wsi
Zywiec2 (js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
zamek w Żywcu, krużganki
Kościół Wniebowzięcia Matki Boskiej w Gliwicach3.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół Wniebowzięcia Matki Boskiej w Gliwicach
Dzwonnica w Paczynie p.jpg
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Paczyna - drewniana dzwonnica przy kościele parafialnym z XVII w. (zabytek nr A/300/60 z 7.03.1960)
DOM TKACZA 3.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kosciol swietej Barbary Mikuszowice 03032006.jpg

Saint Barbaras Church in Mikuszowice (Bielsko-Biala, woj. slaskie, Poland)

Kościół św. Barbary w Mikuszowicach (Bielsko-Biała, woj. śląskie, Polska)
Poniszowice - Church.jpg
Autor: Sebi216, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Poniszowicach
Ustron - muzeum Stara Zagroda 01.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Muzeum etnograficzne "Stara Zagroda" w Ustroniu przy ul. Ogrodowej 1 (przy rynku od strony północnej)
Kościół MB Fatimskiej w Pawełkach p.jpg
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Kościół MB Fatimskiej w Pawełkach, powiat lubliniecki
Sadów dzwonnica76.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dzwonnica kościoła w Sadowiu, gmina Koszecin, powiat lubliniecki, województwo śląskie
POL Łodygowice Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza 1.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Łodygowicach
Kosciol sw. Krzyza w Istebnej 2008-12-06.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Krzyża w Istebnej Kubalonce
Kościół św. Wawrzyńca w Rybniku p.jpg
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Wawrzyńca w Rybniku (zabytek nr rejestr. A/559/66)
Kościół pw. Narodzenia NMP w Szałszy.JPG
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Szałsza - kościół filialny pw. Narodzenia NMP (zabytek nr A/282/60)
Sad gilowice 001.jpg
Autor: Paweł Śmiech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół w Gilowice
Boronów kościół 276.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół parafialny pod wezwaniem NMP Królowej Różańca Świętego w Boronowie, powiat lubliniecki, województwo śląskie
POL Kaczyce Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego 2.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach
Cieszowa kościół 78.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
kościół św. Marcina w Cieszowej, powiat lubliniecki
Stecowka kosciolek.JPG
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Drewniany kościół w Istebnej - Stecówce z XX wieku.
Kościół Wszystkich Świętych w Sierotach.JPG
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok ogólny drewnianego kościoła pw. Wszystkich Świętych w Sierotach (woj. śląskie)
Zlatna forester's lodge.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowa leśniczówka z 1853 roku w Złatnej (nr rej.: A-544/87 z 22.12.1987).
Mokra (woj. slaskie) - drewniany kosciol ss. Szymona i Judy Tadeusza.jpg
Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Mokrej, gm. Miedźno
Kościół w Truskolasach 03.jpg
Autor: Roksana1997, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Truskolasy - kościół parafialny p.w. św. Mikołaja
Kościół św. Idziego w Zrębicach p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowy kościół św. Idziego w Zrębicach, Polska, województwo śląskie, powiat lubliniecki
Bieruń - Kościół św. Walentego.jpg
Autor: Paweł Grzywocz, Licencja: CC BY-SA 2.5
Drewniany kościółek Św. Walentego w Bieruniu.
Grzawa-kosciol.JPG
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Drewniany Kościół w Grzawie.
Kaplica wotywna Konarzewskich Istebna-Andziolowka 01.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kaplica wotywna Konarzewskich w Istebnej-Andziołówce z 1922 r.
Gołkowice.jpg
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Gołkowice, kościół z XIX w. z wieżą gotycką przeniesioną w XIX w. z Pruchnej
Beskidenmuseum Weichsel.JPG
Autor: Oslm, Licencja: CC BY-SA 3.0
Beskids' Museum in Wisła
Bor Zapilski - church.JPG
Autor: Ludmiła Pilecka, Licencja: CC BY 2.5
Kościół pw. św. Jacka w Borze Zapilskim
Church in Wisła Mała.jpg
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła we wsi Wisła Mała (1775)
POL Wisła Kościół RK Znalezienia Krzyża Świętego 2.jpg
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle-Łabajowie, ul. Kopydło
Palowice kosciol.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Romancop (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Palowicach. 2006
Rybnik kościół Katarzyny i MB Różańcowej3 09.08.09 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny i Matki Boskiej Różańcowej w Wielopolu, dzielnicy Rybnika.
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wawrzyńca..jpg
Autor: Kajka24, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wawrzyńca, drewniany, wzniesiony w 1669 roku, odnowiony w 1857 roku, rozszerzony w 1888 roku (zabytek nr rejestr. A/19/60)
Konczyce wielkie-kosciol.jpg
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0
Drewniany kościół św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich.
Złoty Potok młyn wodny Kołaczew 14.05.2011 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Młyn wodny Kołaczew na terenie rezerwatu przyrody Parkowe. Obiekt położony jest na szlaku architektury drewnianej
Kościół św. Anny w Lublińcu1.JPG
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Anny w Lublińcu
Księży Las, kościół św. Michała, widok od pd-zach..JPG
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół filialny p. w. św. Michała, drewniany; Księży Las, ul. Wiejska, gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski
Paniowy-kościół.jpg
Autor: Pudelek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Paniowy (Gross Paniow) - kościół zabytkowy
Kościół parafialny pw Nawiedzenia NMP w Juszczynie.JPG
Autor: Kokorik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół parafialny pw. Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny w Juszczynie, województwo śląskie, powiat żywiecki
Woźniki kościół św. Walentego 2p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Walentego w Woźnikach, Polska, województwo śląskie, powiat lubliniecki
Church of Saint James in Szczyrk 10.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Jakuba w Szczyrku, ul. Kolorowa 1
09-wawrzyniec-chorzow.jpg
(c) Teka at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
The Church of St. Wawrzyńca w Chorzowie/St. Lawrence in Chorzów in the region of Silesia, in Poland. It was built in 1599; the structure is an example of wooden church architecture in 16th century Silesia.
POL Czernichów Kaplica murowana i dzwonnica drewniana.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica murowana i dzwonnica drewniana w Czernichowie
Kościół Świętej Trójcy w Rachowicach1.jpg
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół Świętej Trójcy w Rachowicach
POL Istebna 163 Chata Kawuloka 2.jpg
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Muzeum Chata Kawuloka w Istebnej Wojtoszach
Miasteczko Śląskie kościół drewniany p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
zabytkowy kościół Wniebowzięcia NMP w Miasteczku Śląskim, Polska, województwo śląskie, powiat tarnogórski
Sierakowice (wojewodztwo slaskie) - kosciol sw. Katarzyny Aleksandryjskiej.jpg
(c) Frankee at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1675 r. w Sierakowicach (zabytek nr rejestr. A/360/60)
Wilcza - kościół św. Mikołaja.JPG
Kościół św. Mikołaja w Wilczej.
WPKiW - Skansen - 01.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Górnośląski Park Etnograficzny w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku.
1&2DM Workshop Częstochowa.jpg
Autor: Zureks, Licencja: CC BY-SA 4.0
City Hall in Częstochowa (Poland) where the 9th International Workshop on 1 & 2 Dimensional Magnetic Measurement and Testing was held (see the banner)
Zacharzowice, kościół św. Wawrzyńca, widok od pd-zach. 01.JPG
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca; Zacharzowice, ul. Wiejska, gmina Wielowieś
Pietrowice.jpg
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pietrowice Wielkie - kościół odpustowy p.w. Świętego Krzyża, drewniany
Laziska rybnickie kosciol.jpg
Autor: Tomasz Nycz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Wszystkich Świętych w Łaziskach, gmina Godów, pow. wodzisławski, woj. śląskie
Popów zabytkowy kościół św. Józefa Robotnika 30.04.11 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY 3.0
Zabytkowy kościół św. Józefa Robotnika w Popowie, woj. śląskie
Austeria w Slawkowie.jpg
Autor: User:Ephraim Stillberg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Austeria w Sławkowie (woj. śląskie)
Zabrze - kosciol sw. Jadwigi 2.jpg
(c) Frankee at pl.wikipedia, CC BY-SA 2.5
Kościół św. Jadwigi w Zabrzu - należy do szlaku architektury drewnianej Śląska.
Wisla 030.jpg
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0
Wisla (Poland)
PalacBiskupiWKatowicach.jpg
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pałac biskupi w Katowicach. W tle kopuła katedry.