Szorstkowiec Fortunego

Szorstkowiec Fortunego
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządarekowce
Rodzinaarekowate
Rodzajszorstkowiec
Gatunekszorstkowiec Fortunego
Nazwa systematyczna
Trachycarpus fortunei (Hook.) H. Wendl.
Gay, Bull. Soc. Bot. France 8:429. 1863
Otoczona uschłymi liśćmi kłodzina

Szorstkowiec Fortunego (Trachycarpus fortunei) – gatunek drzewa z rodziny arekowatych (palm). Pochodzi z gór południowych i środkowych Chin (rośnie do 2400 m n.p.m.), poza tym występuje w Bhutanie, Nepalu, północnych Indiach, Mjanmie i Wietnamie[3], a jako gatunek naturalizowany także w Japonii[4]. Nazwa upamiętnia Roberta Fortune'a, który przywiózł tę roślinę z Chin do Europy.

Morfologia

Pokrój
Drzewiasta palma osiągająca w swoim naturalnym środowisku wysokość do 20 m, choć pozostaje znacznie niższa w zimniejszych strefach.
Liście
Na wierzchołku kłodziny wyrasta jej pióropusz złożony z 10-20 pierzastych, ciemnozielonych liści o nieco kolczastych ogonkach liściowych[5].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostany otoczone pochwami, z których kwiaty wychylają się tylko podczas kwitnienia. Występują 2 rodzaje kwiatów: obupłciowe lub męskie. Są żółte i składają się 3-działkowego kielicha, 3-płatkowej korony, 6 pręcików i 3 słupków[5].
Owoc
Zawierająca jedno nasienie niewielka jagoda, w stanie dojrzałym sinozielonego koloru[5].

Zastosowanie

Gatunek jest uprawiany już w Europie od ponad 160 lat jako roślina ozdobna[6]. Ze względu na relatywnie, jak na palmę, dużą odporność na niskie temperatury jest popularna w uprawie w krajach klimatu umiarkowanego[3].

Z włókna otrzymanego z liści w niektórych krajach wykonuje się miotły, powrozy, nieprzemakalne płaszcze, kapelusze i inne wyroby[5].

Uprawa

Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, ważne by była ona przepuszczalna i stale wilgotna. Stanowisko powinno być słoneczne lub półcieniste i zasłonięte od zimnych wiatrów. Rozmnaża się przez nasiona[6]. Palma ta uprawiana może być teoretycznie w zasięgu 7 strefy mrozoodporności[7], która w Polsce obejmuje północno-zachodnie i zachodnie krańce kraju[8]. O ile jednak dorosłe rośliny wytrzymywać mogą mrozy do -12 °C, o tyle młode rośliny przemarzają podczas mroźnych zim[7]. Próba uprawy tego gatunku w gruncie w Międzyzdrojach skończyła się niepowodzeniem[9].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).
  3. ↑ a b Trachycarpus fortunei. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-11-03].
  4. ↑ Taxon: Trachycarpus fortunei (Hook.) H. Wendl.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-11-02].
  5. ↑ a b c d Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  6. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. ↑ a b Trachycarpus fortunei. W: Gardening Help [on-line]. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2018-11-03].
  8. ↑ Strefy mrozoodporności roślin w Polsce. W: Projektoskop [on-line]. [dostęp 2018-11-03].
  9. ↑ Międzyzdrojskie palmy nie przetrwały zimy, ale są już nowe - Region - Radio Szczecin, radioszczecin.pl [dostęp 2018-11-03] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Trachycarpus wagnerianus3.jpg
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0
Trachycarpus fortunei (syn. T. wagnerianus)
TrachycarpusFortunei.jpg
Autor: Taken by Fanghong, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Palm trees