Tadeusz Bigo

Tadeusz Bigo
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia30 marca 1894
Mielec
Data i miejsce śmierci1 września 1975
Wrocław
profesor nauk prawnych
Specjalność: prawo administracyjne
Alma MaterUniwersytet Jagielloński
Doktorat5 kwietnia 1919
Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja15 czerwca 1928
Uniwersytet Lwowski
Profesura23 sierpnia 1946
UczelniaUniwersytet Lwowski
Uniwersytet Wrocławski
Okres zatrudn.1922-1964
Dziekan Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi

Tadeusz Antoni Bigo (ur. 30 marca 1894 w Mielcu, zm. 1 września 1975 we Wrocławiu) – polski prawnik, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a po II wojnie światowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

Życiorys

Był synem majstra murarskiego Franciszka (zm. 1905) i Katarzyny z Pazdrowskich. W 1913 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Mielcu. Podczas nauki w tej szkole był prezesem i sekretarzem czytelni uczniów, przewodniczącym kółka historycznego[1]. Jednocześnie kierował wtedy organizacją „Zet” i „Przebój”, podlegającą „Zarzewiu”.

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów w Krakowie w 1913 został sekretarzem „Bratniej Pomocy”. Po wybuchu I wojny światowej trafił jako wychodźca do Wiednia, gdzie studiował na Uniwersytecie w Wiedniu. Po powrocie do Krakowa od 1918 kontynuował edukację na UJ. Od 1917 do 1919 był komisarycznym prezesem „Bratniaka”. Na UJ 5 kwietnia 1919 uzyskał doktorat praw.

Początkowo pracował w polskiej administracji samorządowej i państwowej. Pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych[2]. W 1920 został referentem w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W 1922 rozpoczął pracę na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie był asystentem przy Katedrze Prawa Administracyjnego prof. Zbigniewa Pazdro. Tam uzyskał 15 czerwca 1928 habilitację z zakresu prawa administracyjnego. Studia uzupełniające odbył we Włoszech (1929) i Niemczech (1930)[2]. Od 1935 profesor tytularny. W 1936 zorganizował przy Wydziale Prawa Kurs Prawa Lotniczego UJK, którym kierował do wojny. Z dniem 1 września 1939 objął katedrę uniwersytecką jako profesor nadzwyczajny.

Pełnił mandat radnego Rady Miasta Lwowa, był wybierany w wyborach samorządowych 1934 (z listy nr 1 prorządowej)[3], 1939 z Listy Chrześcijańsko-Narodowej jako kandydat Obozu Zjednoczenia Narodowego[4]. W radzie był członkiem Polskiego Koła Radzieckiego[5]. Po zaprzysiężeniu na urząd prezydenta Lwowa dr. Stanisława Ostrowskiego, został wybrany delegatem rady do komitetu nagrody historycznej im. Szajnochy[6].

3 stycznia 1940 został zwolniony wraz z innymi naukowcami z Uniwersytetu Jana Kazimierza.Po usunięciu z Uniwersytetu podjął się obowiązków rachmistrza we lwowskim Zarządzie Parków Miejskich. Pomiędzy 1942 a 1944 pracował w Biurze Kontroli Miejskiej w Warszawie. Brał udział w tajnym nauczaniu uniwersyteckim na Wydziale Prawa UJK kierowanym przez prof. Kazimierza Przybyłowskiego, wykładając prawo administracyjne i polityczne. Po upadku powstania warszawskiego trafił w 1944 do Krakowa. W 1945 był najpoważniejszym kandydatem do objęcia katedry prawa administracyjnego w Krakowie. Dnia 23 sierpnia 1946 Bolesław Bierut jako Prezydent Krajowej Rady Narodowej wydał dekret mianujący Tadeusza Bigę profesorem zwyczajnym na I katedrze prawa administracyjnego Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1947–1949 oraz 1951–1954 trzykrotnie był dziekanem Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii. Kierował również Zakładem Administracji Publicznej pracował na Uniwersytecie aż do przejścia na emeryturę 30 września 1964. Pochowany został 4 września 1975 na wrocławskim Cmentarzu Sępolno

Specjalista w dziedzinie prawa administracyjnego, a zwłaszcza zagadnień związanych z teorią samorządu terytorialnego. Twórca klasycznej definicji samorządu terytorialnego.

Publikacje

  • Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego (1928),
  • Z ustrojowych zagadnień samorządu (1933),
  • Stosunki służbowe i organizacyjne asystentów państwowych szkół wyższych (1934),
  • Prawo administracyjne: instytucje ogólne (1948),
  • Prawo administracyjne (cz. 2–3, 1952)[7].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912. Tarnów: 1913, s. 21, 39, 41.
  2. ↑ a b Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 17. [dostęp 2021-06-30].
  3. ↑ Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 130 z 31 maja 1934. 
  4. ↑ Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939. 
  5. ↑ Kronika miejska. Nowe prezydium Polskiego Koła Radzieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 52 z 4 marca 1936. 
  6. ↑ Zaprzysiężenie prezydenta dr. Ostrowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 144 z 26 czerwca 1936. 
  7. ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 75.
  8. ↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” – zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości 24 maja 1932. M.P. z 1932 r. nr 121, poz. 152.
  9. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.

Bibliografia

  • Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 22, 35, 49, 53, 58, 79, 146, 174–175, 179, 212–214. ISBN 978-83-7188-964-6.
  • Przemysław Żukowski: Tadeusz Antoni Bigo (1894–1975). Droga na katedrę uniwersytecką we Wrocławiu [w:] „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” tom 4 nr 1 wyd. 2015 s. 9–49.
  • Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946, Lublin 2006.
  • Adam Redzik, Kurs Prawa Lotniczego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1936–1939), „Rocznik Lwowski” 2006.

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Bigo.jpg
Tadeusz Bigo (1894-1975) - prawnik, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a następnie Uniwersytetu Wrocławskiego.