Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego

Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego

Główny budynek archiwum
Rodzaje zbioru	zbiory pruskiego dziedzictwa kulturowego
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Berlin
Adres	Archivstraße 12/14 14195 Berlin
Położenie na mapie Niemiec Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego
52°27′40″N 13°17′34″E/52,461111 13,292778

Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (niem. Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz) z siedzibą w Berlinie – instytucja zajmująca się gromadzeniem, przechowywaniem i zabezpieczaniem zbiorów pruskiego dziedzictwa kulturowego^[1]. Od roku 1963 należy do Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (niem. Stiftung Preußischer Kulturbesitz)^[1].

Historia

Początki archiwum sięgają roku 1282, czasów rządów margrabiów brandenburskich^[1]. Za panowania Joachima II (XVI wiek) archiwum zostało podporządkowane kanclerzowi^[2]. W roku 1598 ustanowiono stanowisko archiwisty, na które został mianowany Erazm Langenhain. Połączył on zespoły w repozyturach^[2], dzięki czemu archiwum zaczęło pracować autonomicznie^[1]. Podczas panowania królów Fryderyka Wilhelma I, Fryderyka II Wielkiego i Fryderyka Wilhelma II wiele dokumentacji włączano do archiwum gabinetowego. Po rozwiązaniu tajnej kancelarii dokumenty te przeszły do archiwum departamentu spraw zagranicznych. W tym czasie stanowisko szefa ministrów piastował Christian von Haugwitz^[2]. Nadał on^[2] w roku 1803^[2] dla archiwum nazwę Tajne Archiwum Państwowe. Wtedy też włączono do niego Tajne Archiwum Ministerialne (niem. Geheimes Ministerialarchiv). W połowie XIX wieku powstało archiwum centralne i obejmowało ono cały obszar państwa pruskiego. Było ono wówczas podporządkowane prezesowi ministrów^[2]. Po I wojnie światowej pod naciskiem ówczesnego premiera Otto Brauna zdecydowano się na budowę nowej siedziby^[2]. Od roku 1923 instytucja mieści się przy ulicy Archivstraße 12/14 w berlińskiej dzielnicy Dahlem^[1].

W czasie II wojny światowej część zasobów archiwum została ewakuowana do Merseburga (pol. hist. Międzybórz) w kraju związkowym Saksonia-Anhalt. Po wojnie nie wróciły do Berlina, a zostały w Centralnym Archiwum NRD (niem. Zentrales Staatsarchiv der DDR) w Merseburgu. W berlińskiej siedzibie były dostępne tylko te zbiory które nie były wywiezione^[1]. Po zjednoczeniu Niemiec wszystkie zbiory na powrót znalazły się w Berlinie^[1].

Udostępnianie materiałów

Za udostępnianie materiałów z archiwum nie pobiera się opłat. Płatne są natomiast prace reprograficzne.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona instytucji. gsta.spk-berlin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-11)].