Tangara

Tangara[1]
Brisson, 1760[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – tangarka seledynowa (T. seledon)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

tanagry

Rodzaj

Tangara

Typ nomenklatoryczny

Tanagra tatao Linnaeus, 1766 (= Aglaia paradisea Swainson, 1837[a])

Gatunki

zobacz opis w tekście

Tangara – rodzaj ptaka z podrodziny tanagr (Thraupinae) w rodzinie tanagrowatych (Thraupidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[15].

Morfologia

Długość ciała 12–14 cm; masa ciała 12,5–31 g[16].

Systematyka

Etymologia

  • Tangara: nazwa Tangara oznaczająca w języku tupi „tancerza, który odwraca się i obraca”, stosowana dla gorzyków, ale później (Marcgrave, 1648) używana również w odniesieniu do innych jasno upierzonych ziębo-podobnych ptaków[17].
  • Calliste (Caliste): gr. καλλιστος kallistos „bardzo piękny”, forma wyższa od καλος kalos „piękny”[18]. Gatunek typowy: Tanagra tricolor J.F. Gmelin, 1789 (= Tanagra Seledon Statius Müller, 1776).
  • Tanagrella: zdrobnienie nazwy rodzaju Tanagra Linnaeus, 1764 (tanagra)[19]. Gatunek typowy: Tanagra cyanomelas zu Wied, 1830[b]
  • Aglaia: gr. αγλαια aglaia „piękno, splendor”, od αγλαος aglaos „wspaniały” (w mitologii greckiej Aglaja, była jedna z trzech Charyt. Aglaja, Eufrozyna i Taleja, boginie wdzięku, piękna i radości, były córkami Zeusa i Eurynome)[20]. Gatunek typowy: Tanagra tatao Linnaeus, 1766 (= Aglaïa Chilensis Vigors, 1832).
  • Calospiza (Callispiza): gr. καλος kalos „piękny”; σπιζα spiza „zięba”, od σπιζω spizō „ćwierkać”[21]. Gatunek typowy: Tanagra tricolor J.F. Gmelin, 1789 (= Tanagra Seledon Statius Müller, 1776).
  • Hypothlypis: gr. ὑπο hupo „nieco, trochę”; θλυπις thlupis „nieznany, mały ptak”, być może rodzaj małej zięby. W ornitologii thlypis oznacza albo ptaka z rodziny gajówek, albo, jak w tym przypadku, cienkodziobą tanagrę[22]. Nowa nazwa dla Tanagrella.
  • Gyrola: epitet gatunkowy Fringilla gyrola Linnaeus, 1758; zdrobnienie łac. gyrus „pierścień, okrąg”, od gr. γυρος guros „obręcz, pierścień”[23]. Gatunek typowy: Fringilla gyrola Linnaeus, 1758.
  • Chrysothraupis: gr. χρυσος khrusos „złoto”; θραυπις thraupis „niezidentyfikowany, mały ptak”, być może typ jakiejś zięby, wspomniany przez Arystotelesa. W ornitologii thraupis oznacza „tanagrę”[24]. Gatunek typowy: Chrysothraupis icterocephala Bonaparte, 1851.
  • Tatao: epitet gatunkowy Tanagra tatao Linnaeus, 1766; być może toponim (z Meksyku, Brazylii lub wysp z basenu Morza Karaibskiego?), etymologia nieznana[25]. Gatunek typowy: Tanagra tatao Linnaeus, 1766 (= Aglaïa Chilensis Vigors, 1832).
  • Euprepiste: gr. ευπρεπιστος euprepistos „bardzo ładny”, forma wyższa od ευπρεπης euprepēs „przystojny, urodziwy”, od ευ eu „dobry”; πρεπω prepō „rzucać się w oczy”[26]. Gatunek typowy: Tanagra brasiliensis Linnaeus, 1766[c].
  • Diva: epitet gatunkowy Tanagra diva Lesson, 1844[27]; łac. diva „bogini”, od divus „bóg”[27]. Gatunek typowy: Tanagra (Euphone?) Vassorii Boissonneau, 1840.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[28]:

  • Tangara vassorii – tangarka modra
  • Tangara nigroviridis – tangarka berylowa
  • Tangara dowii – tangarka łuskowana
  • Tangara fucosa – tangarka zielonoucha
  • Tangara cyanotis – tangarka modrobrewa
  • Tangara labradorides – tangarka lśniąca
  • Tangara rufigenis – tangarka rdzawolica
  • Tangara gyrola – tangarka rudogłowa
  • Tangara lavinia – tangarka rdzawoskrzydła
  • Tangara chrysotis – tangarka złotoucha
  • Tangara xanthocephala – tangarka żółtoucha
  • Tangara parzudakii – tangarka ognistogłowa
  • Tangara arthus – tangarka złota
  • Tangara florida – tangarka szmaragdowa
  • Tangara icterocephala – tangarka cytrynowa
  • Tangara johannae – tangarka modrowąsa
  • Tangara schrankii – tangarka złoto-zielona
  • Tangara inornata – tangarka szara
  • Tangara mexicana – tangarka żółtobrzucha
  • Tangara chilensis – tangarka zielonogłowa
  • Tangara callophrys – tangarka hiacyntowa
  • Tangara velia – tangarka jasnorzytna
  • Tangara cyanocephala – tangarka czerwonoszyja
  • Tangara cyanoventris – tangarka czarnogardła
  • Tangara desmaresti – tangarka czarnoczelna
  • Tangara fastuosa – tangarka wspaniała
  • Tangara seledon – tangarka seledynowa

Uwagi

  1. ↑ Podgatunek T. chilensis.
  2. ↑ Podgatunek T. velia.
  3. ↑ Podgatunek T. mexicana.

Przypisy

  1. ↑ Tangara, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés: a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 3. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Desert, 1760, s. 3. (fr.).
  3. ↑ F. Boie. Generalübersicht der ornithologischen Ordnungen, Familien und Gattungen. „Isis von Oken”. 19, s. kol. 974, 1826. (niem.). 
  4. ↑ W. Swainson. On several Groups and Forms in Ornithology, not hitherto defined. „The Zoological Journal”. 3 (11), s. 347, 1827. (ang.). 
  5. ↑ Ch.L. Brehm: Handbuch für den Liebhaber der Stuben-, Haus- und aller der Zähmung werthen Vögel: enthaltend die genauesten Beschreibungen von 200 europäischen Vögelarten und eine gründliche, auf vielen neuen Beobachtungen beruhende Anweisung, die in- und ausländischen Vögel zu fangen, einzugewöhnen, zu füttern, zu warten, fortzupflanzen, vor Krankheiten zu bewahren und von denselben zu heilen. Ilmenau: Druck und Verlag von Bernh. Friedr. Voigt, 1832, s. xxi, 392. (niem.).
  6. ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 121, 286, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
  7. ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 44. (ang.).
  8. ↑ L. Agassiz: Nomenclator zoologicus: continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1847, s. 60. (łac.).
  9. ↑ J. Cabanis. Ornitliologische Notizen. „Archiv für Naturgeschichte”. 13 (1), s. 316, 1847. (niem.). 
  10. ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. lxxvii. (niem.).
  11. ↑ Bonaparte 1851 ↓, s. 129, 141.
  12. ↑ Bonaparte 1851 ↓, s. 141.
  13. ↑ P.L. Sclater: Ornithological observations. W: W. Jardine: Contributions to ornithology for 1851. Cz. 4. 1851, s. 95. (ang.).
  14. ↑ P.L. Sclater: Tanagrarum catalogus specificus. Basingstoke: P.L. Sclater, 1854, s. 13, 16. (łac.).
  15. ↑ F. Gill & D. Donsker: Tanagers, flowerpiercers & tanager-finches. IOC World Bird List: Version 8.2. [dostęp 2018-08-25]. (ang.).
  16. ↑ S. Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 213–216, 218–222, 226–227, 231, 233, 235–236, 239, 241. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tangara [dostęp 2018-08-25].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Calliste [dostęp 2018-08-25].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tanagrella [dostęp 2018-08-25].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Aglaia [dostęp 2018-08-25].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Calospiza [dostęp 2018-08-25].
  22. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hypothlypis [dostęp 2018-08-25].
  23. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Gyrola [dostęp 2018-08-25].
  24. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysothraupis [dostęp 2018-08-25].
  25. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tatao [dostęp 2018-08-25].
  26. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Euprepiste [dostęp 2018-08-25].
  27. ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Diva [dostęp 2018-08-25].
  28. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Thraupinae Cabanis, 1847 – tanagry – Core tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Flickr - Dario Sanches - SAÍRA-SETE-CORES (Tangara seledon).jpg
Autor: Dario Sanches from São Paulo, Brasil, Licencja: CC BY-SA 2.0
Folha Seca - Ubatuba-SP -Brasil