Tango Maru

Tango Maru
Ilustracja
W czasie służby pod banderą niemiecką, rok 1927
Poprzednie nazwy

„Rendsburg” (1926–1942)
„Toendjoek” (1940–1942)

Bandera

 Japonia

Port macierzysty

Hamburg (1926–1940)

Właściciel

HAPAG (1926–1940)
Nederlandsch Indische Maatschappij Voor Zeevaart N. V. (1940–1942)
Iino Kaiun Kaisha (1942–1944)

Dane podstawowe
Typ

statek towarowy

Historia
Stocznia

Vulcan-Werke Hamburg und Stettin AG, Hamburg

Data budowy

1925

Data wodowania

1925

Data oddania do eksploatacji

luty 1926

Data zatonięcia

25 lutego 1944

Dane techniczne
Długość całkowita (L)

137,25 m

Szerokość (B)

17,73 m

Zanurzenie (D)

7,49 m

Pojemność

6200 RT

Napęd mechaniczny
Silnik

2 × silnik opalany ropą

Moc silnika

993 NHP

Liczba śrub napędowych

1

„Tango Maru” (pierwotnie „Rendsburg”) – statek towarowy oddany do służby w 1926 roku, pływający najpierw pod banderą niemiecką, a następnie pod banderami Holandii i Japonii.

W latach 1926–1940 pod flagą linii HAPAG pływał na trasach do Australii i na Daleki Wschód. W maju 1940 roku, po niemieckiej inwazji na Holandię, został zarekwirowany na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Pod nazwą „Toendjoek” pływał odtąd pod banderą holenderską. W marcu 1942 roku, w czasie japońskiej inwazji na Jawę, został samozatopiony w porcie Tanjung Priok. Po podniesieniu i wyremontowaniu pływał pod japońską banderą, a jego nazwę zmieniono na „Tango Maru”. 25 lutego 1944 roku został zatopiony na Morzu Balijskim przez amerykański okręt podwodny USS „Rasher”. Statek przewoził wtedy około 3,5 tys. pasażerów – jeńców wojennych i robotników przymusowych z Jawy – spośród których ponad 3 tys. poniosło śmierć.

„Tango Maru” jest zaliczany do grona tzw. piekielnych statków.

Dane techniczne

Był statkiem towarowym o długości 137,25 metrów, szerokości 17,73 metrów i zanurzeniu 7,49 metrów. Jego pojemność wynosiła 6200 BRT[1].

Napęd zapewniały dwa silniki opalane ropą naftową, o łącznej mocy 993 NHP. Statek był wyposażony w jedną śrubę[1].

Historia

Przebieg służby

Budowę jednostki rozpoczęto w 1925 roku w stoczni Vulcan-Werke Hamburg und Stettin AG w Hamburgu[2]. Do służby weszła w lutym następnego roku pod nazwą „Rendsburg”[1].

Statek był budowany na zamówienie linii okrętowych Deutsch-Austral und Kosmos-Linien (DADG). W 1926 roku doszło jednakże do fuzji DADG z liniami Hamburg-Amerikanische Packetfahrt-Actien-Gesellschaft (HAPAG). W konsekwencji „Rendsburg” pod flagą HAPAG obsługiwał odtąd trasy żeglugowe na Daleki Wschód oraz do Australii[2].

10 maja 1940 roku, gdy nazistowskie Niemcy dokonały inwazji na Holandię, „Rendsburg” znajdował się na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Miejscowe władze natychmiast zajęły statek. W październiku tegoż roku został oddany do dyspozycji linii Nederlandsch Indische Maatschappij Voor Zeevaart N. V. i przemianowany na „Toendjoek”[2].

2 marca 1942 roku, podczas japońskiej inwazji na Jawę, statek został samozatopiony przez załogę przy nadbrzeżu portu Tanjung Priok w Batawii. W sierpniu 1942 roku został podniesiony z dna przez Japończyków. Między latem 1942 roku a wiosną 1943 roku przechodził naprawy i modernizację. Po ich zakończeniu został oddany do dyspozycji linii żeglugowych Iino Kaiun Kaisha. Jego nazwę zmieniono na „Tango Maru”[2].

W kolejnych miesiącach pływał w konwojach, m.in. między wybrzeżem Chin a Wyspami Japońskimi oraz na Wyspy Riukiu i Malaje[2].

19 września 1943 roku tajfun uderzył w konwój nr 192, w którego składzie „Tango Maru” płynął z Moji na Wyspy Riukiu. W konsekwencji „Tango Maru” wraz z czterema innymi statkami osiadł na mieliźnie w pobliżu wyspy Amami Ōshima[2].

Zatopienie

24 lutego 1944 roku w porcie w Surabai na „Tango Maru” zaokrętowano około 3,5 tys. osób. Byli to w większości robotnicy przymusowi (Rōmusha) pochodzący z Jawy. Obok nich na statku znalazło się kilkuset jeńców wojennych[3]. Prawdopodobnie byli to Indonezyjczycy – żołnierze holenderskich wojsk kolonialnych[2].

Jeszcze tego samego popołudnia „Tango Maru” wyruszył w rejs[2]. Towarzyszył mu statek „Ryūsei Maru”, którym podróżowało około 6,6 tys. japońskich żołnierzy. Eskortę tego niewielkiego konwoju stanowiły trałowce W-8 i W-11 oraz pomocniczy ścigacz okrętów podwodnych „Takunan Maru nr 5”. Celem rejsu był Ambon[3].

Dzięki złamaniu japońskich szyfrów amerykański wywiad radiowy był w stanie śledzić ruchy konwoju. Tego samego dnia, w którym wypłynął z Surabai, amerykańskie dowództwo skierowało w celu jego przechwycenia dwa okręty podwodne: USS „Raton” i USS „Rasher”[3].

25 lutego około godziny 17:30, gdy konwój znajdował się w odległości około 25 mil morskich na północ od Bali, oba amerykańskie okręty nawiązały z nim kontakt: „Raton” radarowy, a „Rasher” wzrokowy[2][3]. Pod osłoną zmierzchu i szkwału ten drugi zdołał zająć dogodną pozycję do ataku[4]. O godzinie 19:43 odpalił w kierunku „Tango Maru” cztery torpedy, z których trzy dosięgły celu. Statek zatonął w ciągu pięciu minut. Wraz z nim zatonęło ponad 3 tys. jeńców i Rōmusha[5].

Nieco ponad półtorej godziny później „Rasher” zatopił „Ryūsei Maru”. Wraz ze statkiem zatonęło 4998 japońskich żołnierzy i marynarzy. Tym samym na dwóch statkach zatopionych przez „Rashera” zginęło tego dnia łącznie około 8 tys. osób. Był to jeden z najbardziej zabójczych ataków podwodnych w historii wojen morskich[5].

Pamięć

„Tango Maru” jest zaliczany do grona japońskich „piekielnych statków” (ang. Hellships)[6], które upamiętniono w obrębie tzw. Japanese Prison Ships Memorial Garden znajdującego się na terenie National Memorial Arboretum w brytyjskim Alrewas[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c LRS 1927 ↓, s. 967.
  2. ↑ a b c d e f g h i Hackett 2013 ↓.
  3. ↑ a b c d Michno 2016 ↓, s. 153.
  4. ↑ Michno 2016 ↓, s. 153, 156.
  5. ↑ a b Michno 2016 ↓, s. 156.
  6. ↑ Michno 2016 ↓, s. 314.
  7. ↑ Japanese Prison Ships Memorial Garden. warmemorialsonline.org.uk. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie