Tarczyca człowieka

Tarczyca

thyroid

glandula thyroidea
Lokalizacja tarczycy
Położenie tarczycy i przytarczyc
Narządy	Układ hormonalny
Tętnice	tętnica tarczowa górna, tętnica tarczowa dolna, tętnica tarczowa najniższa
Żyły	żyła tarczowa górna (do żyły szyjnej wewnętrznej), żyła tarczowa dolna, żyła tarczowa najniższa
Nerwy	nerwy tarczowe górne, nerwy tarczowe środkowe, nerwy tarczowe dolne, sploty tarczowe górne, sploty tarczowe dolne
Układ limfatyczny	węzły chłonnych szyjne głębokie
Prekursor	endodermalny nabłonek dna pierwotnej jamy ustnej

Tarczyca człowieka, gruczoł tarczowy (glandula thyroidea) – gruczoł dokrewny występujący w organizmie m.in. człowieka rozumnego (Homo sapiens).

Morfologia

U zdrowego człowieka gruczoł tarczowy w nieznaczny sposób uwidacznia się na szyi, wywołując zaokrąglenia. Jednakże jego brak, spowodowany przyczynami wrodzonymi lub tyreoidektomią, powoduje znaczną zmianę w wyglądzie tej części ciała. W takiej sytuacji dół szyjny zdaje się ciągnąć w kierunku górnym między mięśniami mostkowo-sutkowo-obojczykowymi aż do krtani^[1].

Nieznaczną wyniosłość na przedniej powierzchni szyi tworzyć może węzina. Znajduje się ją wtedy na ⅓ dolnej szyi, poniżej łuku chrząstki pierścieniowatej. Natomiast dostrzeżenie skrytych pod mięśniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym płatów bocznych sprawia trudności, mniejsze przy szyi zgiętej ku dołowi lub w czasie przełykania. Płata piramidowego nie widać z zewnątrz, podobnie jak tętnienia naczyń zdrowego gruczołu^[1].

Powiększoną tarczycę wyczuwa się na szyi w przypadku głowy odchylonej do tyłu. Powierzchnia gruczołu sprawia wrażenie gładkiej lub pokrytej guzkami^[1].

Anatomia

Położenie

Tarczyca ludzka leży w dolnej i przedniej części szyi^[1].

Gruczoł ten znajduje się pomiędzy tętnicami szyjnymi wspólnymi. Do przodu od niego leżą pokrywająca go blaszka przedtchawicza powięzi szyi, a następnie mięśnie podgnykowe. Odpowiednie odcinki przewodu pokarmowego i układu oddechowego (przewód krtaniowo-tchawiczy) położone są za tarczycą, leżąc bardziej pośrodkowo od niej, ściśle do niej przylegając. Tarczyca obejmuje je na kształt podkowy^[1].

Płaty boczne kryją się pod mięsniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym^[1].

Węzina leży powierzchownie, w ⅓ dolnej szyi^[1].

Wygląd

Jak już wspomniano, powierzchnię tarczycy określa się jako gładką lub guzkowatą, miękką w dotyku, przypominającą w tym względzie ślinianki. Narząd ten zazwyczaj ma barwę ciemnobrązowo-czerwoną, zależy ona jednak od wieku i stanu gruczołu. Ciemnieje on z wiekiem. Kolor szarawy może świadczyć o niedokrwieniu, fioletowy odcień zaś wskazuje na zastój krwi^[1].

Na zdjęciu rentgenowskim otoczonej rzucającymi podobny cień tkankami miękkimi tarczycy nie widać, chyba że w przypadku patologicznych zwapnień^[1].

Podział

W obrębie tarczycy wyróżnia się 3 lub 4 części. Największe z nich to płaty boczne tarczycy, pomiędzy którymi znajduje się mniejsza od nich węzina. Często spotyka się również wąski wyrostek odchodzący od głównej masy gruczołu w płaszczyźnie pośrodkowej lub blisko niej, nazywany płatem piramidowym^[1].

Przypisy