Tarnawa Dolna (województwo małopolskie)
| Artykuł | 49°46′45.2″N 19°33′52.2″E |
|---|---|
| - błąd | 4 m |
| WD | 49°48'N, 19°37'E, 49°46'46.56"N, 19°33'55.62"E |
| - błąd | 19464 m |
| Odległość | 507 m |
| wieś | |
 Kościół w Tarnawie Dolnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (31.12.2012) | 1500 |
| Strefa numeracyjna | 33 |
| Kod pocztowy | 34-210[1] |
| Tablice rejestracyjne | KSU |
| SIMC | 0078812 |
Położenie na mapie gminy Zembrzyce _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Zembrzyce") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suskiego  | |
 49°46′45,2″N 19°33′52,2″E/49,779222 19,564500 | |
| Strona internetowa | |
Tarnawa Dolna – wieś w Polsce nad rzeczką Tarnawką, położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zembrzyce.
Historia
Tarnawa Dolna powstała w XIV w. podczas akcji kolonizacyjnej Mikołaja z Benkowic. W XVI w. jej posiadaczem był Jan Przypkowski. Na początku XVII w. Tarnawa drogą kupna przeszła w ręce Komorowskich i należała do każdorazowych posiadaczy ziem suskich[2]. W latach 1772–1918 Tarnawa Dolna była wioską w Galicji austriackiej w obwodzie wadowickim. W 1867 r., po podziale obwodów na powiaty, Tarnawa Dolna została przyłączona do powiatu żywieckiego, a od 1891 r. należała do powiatu wadowickiego[3]. W 1880 r. wieś liczyła 281 domów i 1862 mieszkańców. W 1890 r. 292 domy i 2104 mieszkańców: 1007 mężczyzn i 1097 kobiet[4]. Tarnawa stanowiła ówcześnie własność hr. Branickiego. Wieś miała dwie karczmy, folwark oraz murowany kościół wystawiony w 1880 r. na miejscu wcześniejszej kaplicy drewnianej. Kaplicę tę wybudował w 1845 r. Jan Wielopolski. Osadzono w niej wikarego, który podlegał proboszczowi w Mucharzu[4]. We wsi istniała także szkoła. Na przełomie XIX i XX w. nastąpiła emigracja części mieszkańców wsi do Ameryki. W 1939 r. Tarnawa Dolna została włączona do powiatu bielskiego w Rzeszy (granica z Generalnym Gubernatorstwem biegła wzdłuż pobliskiej rzeki Skawy). Nazwę wsi okupanci zmienili na Nieder Tarnau[5]. W lipcu 1943 r. Niemcy dokonali deportacji mieszkańców wsi do obozów pracy przymusowej w Rzeszy, a na ich miejsce sprowadzono osadników niemieckich. Od zakończenia wojny w 1945 r. do 1975 r. Tarnawa Dolna znajdowała się w województwie krakowskim. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim. 22 lutego 1959 r. w Tarnawie Dolnej przebywał biskup Karol Wojtyła, późniejszy papież, który poświęcił polichromię i witraże w lokalnym kościele[6][7].
Obiekty zabytkowe
- Kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Kantego – obecny budynek został wzniesiony w latach 1878-1882, w stylu neoromańskim. Wewnątrz znajduje się wielka płaskorzeźba Zdjęcie z Krzyża z roku 1904 autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Alojzego Bunscha[8], będąca pierwotnie głównym elementem dekoracji secesyjnej kaplicy Hulimków w Mycowie[9], przeniesiona następnie do Tarnawy Dolnej.
- Kapliczka przydrożna ufundowana przez parafian tarnawskich w 1910 r.[10]
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1294 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Gmina Zembrzyce – oficjalny serwis urzędu – O Tarnawie Dolnej, zembrzyce.pl [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Bolesław Marczewski: Powiat wadowicki pod względem geograficznym, statystycznym i historycznym, Kraków 1897, str. 9
- ↑ a b Bolesław Marczewski: Powiat wadowicki pod względem geograficznym, statystycznym i historycznym, Kraków 1897, str. 186
- ↑ Nazwa podana według pieczęci parafii rzymskokatolickiej w Tarnawie Dolnej na świadectwie urodzin i chrztu wystawionym 20 listopada 1944 r.
- ↑ Informacja z pocztówki okolicznościowej wydanej z tej okazji
- ↑ Gmina Zembrzyce – oficjalny serwis urzędu, www.zembrzyce.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ red. J. Langman: O polskiej sztuce religijnej. Katowice: Związek Artystów Śląskich, 1932, s. 159.
- ↑ Architekt, t. Rok VI (1905), Zeszyt 10, s. 149-150, 159-160.
- ↑ Według napisu na kapliczce
Bibliografia
- Bolesław Marczewski: Powiat wadowicki pod względem geograficznym, statystycznym i historycznym, Kraków 1897
Linki zewnętrzne
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Franciszek Bunsch, Licencja: CC BY-SA 3.0
Alojzy Bunsch - „Zdjęcie z Krzyża” 1904, Myców, ob. Tarnawa Dolna
Autor: Mariusz Paździora, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół parafialny w Tarnawie Dolnej