Tomasz Wachowski

Tomasz Wachowski

Tomasz Wachowski w 1939
Data i miejsce urodzenia	12 września 1899 Zbąszyń
Data i miejsce śmierci	21 października 1939 Leszno
Przyczyna śmierci	rozstrzelanie
Miejsce spoczynku	zbiorowa mogiła
Zawód, zajęcie	trychinoskopista
Rodzice	Piotr i Julia z d. Grześko
Małżeństwo	Maria (z d. Zimniak), Jadwiga (z d. Paczkowska)
Dzieci	Irena, Henryk
Odznaczenia

Tomasz Wachowski (ur. 12 września 1899 w Zbąszyniu, zm. 21 października 1939 w Lesznie) – polski żołnierz, powstaniec wielkopolski, kawaler Krzyża Walecznych^[1], pośmiertnie odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, prezes Związku Powstańców Wielkopolskich^[2].

Życiorys

Syn Piotra, maszynisty kolejowego, i Julii z d. Grześko. Pracował w przemyśle mięsnym jako trychinoskopista w leszczyńskiej Rzeźni Miejskiej^[3]. W 1919 biorąc udział w powstaniu wielkopolskim został ciężko ranny pod Wolsztynem i był leczony w tamtejszym szpitalu polowym. Jako żołnierz 26 pułku Ułanów Wielkopolskich był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej w 1920. Działacz Koła Związku Powstańców Wielkopolskich w Lesznie. Inwalida wojenny, członek oddziału leszczyńskiego Zarządu Związku Inwalidów Wojennych. Żonaty od 1927 z Marią (z d. Zimniak) zmarłą w 1933 (mieli córkę Irenę). Drugi raz ożenił się z Jadwigą (z d. Paczkowską) zmarłą w 1970, z którą miał syna Henryka.

Przed wybuchem II wojny światowej był wytypowany jako jeden ze „szczególnie niebezpiecznych dla Rzeszy” (niem. Sonderfahndungsbuch Polen) przez V kolumnę miejscowych Niemców. Według odpisu niemieckiego wykazu wydanych kar śmierci Tomasz Wachowski w rubryce zawierającej informacje obciążające wpisane ma: Prezes Związku Powstańców^[4]. Rozstrzelany podczas publicznej egzekucji przeprowadzonej w ramach Operacji Tannenberg pod murem więzienia w Lesznie.

Pochowany w nieoznakowanej zbiorowej mogile, poza murem cmentarnym na alei do Borowej Karczmy. 21 października 1945 odsłonięto tablicę upamiętniającą to wydarzenie o treści „Tu spłynęła krew pomordowanych w dniu 21.10.1939 r. przez zwyrodniałego najeźdźcę niemieckiego obywateli miasta Leszna”^[5]. W każdą rocznicę egzekucji pod murem więzienia odbywa się uroczysty apel poległych^[5]. 21 października 1986 odsłonięto też tablicę z nazwiskami ofiar mordu na zbiorowej mogile.

Zobacz też

• Obrona Leszna
• Organizacje kombatanckie
• Pierwsze masowe egzekucje w ramach operacji Tannenberg (Wielkopolska)

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Zielonka: Egzekucja 21 października 1939 r[oku]. Kościan: Leszno: „Aga” : na zlec. ZML, 1994. ISBN 83-82570-91-4.
• Kalendarium miasta Leszna. Leszno: Urząd Miasta, 1996. ISBN 83-906806-3-7.
• K. Radziwończyk, Akcja Tannenberg grup operacyjnych Sipo i SD w Polsce. Jesień 1939, Przegląd Zachodni 1966, nr 5, s. 103