Tomasz Wiński

Tomasz Wiński
Radwan
Ilustracja
kapitan taborów kapitan taborów
Data i miejsce urodzenia

6 października 1893
Mycowce

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1952
Gdańsk

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa
Orzeł LWP.jpg ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

5 Dywizjon Taborów

Stanowiska

dowódca szwadronu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Medal Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Tomasz Wiński ps. „Radwan” (ur. 6 października 1893 w Mycowcach, zm. 28 lutego 1952 w Gdańsku) – kapitan taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 6 października 1893 roku we wsi Mycowce (Micowce[1]), w ówczesnym powiecie uszyckim guberni podolskiej, w rodzinie Jana i Marii z Kulczyckich[2][3][4]. Miał dwie młodsze siostry[2]. Po kłótni z ojcem uciekł z domu rodzinnego do Płoskirowa, gdzie uczył się, a utrzymywał z udzielanych korepetycji[5]. Został skazany za kolportaż polskich książek i zesłany na Syberię[6]. Pracował w kopalni złota w Bodajbo, a następnie przy budowie kolei w Tachanoj[7]. W 1909 roku, dzięki staraniom wuja (brata matki), pułkownika armii rosyjskiej[a], został osiedlony w Irkucku i zatrudniony jako pracownik umysłowy na Zabajkalskiej Kolei Żelaznej[9]. Równocześnie kontynuował naukę i złożył maturę[9].

W 1914 roku jako ochotnik wstąpił do armii rosyjskiej[10]. Wyróżnił się odwagą w czasie pierwszego oblężenia Twierdzy Przemyśl[10]. Został odznaczony Krzyżem Świętego Jerzego i skierowany do szkoły oficerskiej w Moskwie[10]. W 1917 roku został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej[10], a następnie jako podporucznik wstąpił do Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej. Służąc w armii atamana Petlury kontynuował działalność w POW[11]. W pracy konspiracyjnej poznał przyszłą żonę – Władysławę, córkę Marii Tyszkiewicz[11][b].

Później został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 49 pułku strzelców kresowych[14], który 24 marca 1920 roku został połączony z 65 pułkiem piechoty[15]. W szeregach 65 pp walczył na wojnie z bolszewikami[16].

Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w 65 pp w Starogardzie[17][18]. Od 1926 roku służył w 2 batalionie strzelców w Starogardzie[19]. 19 marca 1928 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty[20]. W marcu 1932 roku został przeniesiony do 58 pułku piechoty w Poznaniu[21][22]. W kwietniu 1933 roku został przeniesiony do 5 dywizjonu taborów w Bochni z równoczesnym przeniesieniem do korpusu oficerów taborowych[23]. W dywizjonie pełnił służbę przez kolejnych sześć lat. W marcu 1939 roku na stanowisku dowódcy szwadronu gospodarczego[24]. W międzyczasie ukończył Szkołę Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[25]. Wziął czynny udział w kampanii wrześniowej[c].

W czasie okupacji niemieckiej prowadził działalność konspiracyjną na terenie Rzeszowa. Został komendantem miejscowej Wojskowej Służby Ochrony Powstania[28]. 1 czerwca 1944 roku, po wkroczeniu sowietów do Rzeszowa, został na krótko komisarycznym prezydentem miasta, a następnie wiceprezydentem i ławnikiem[27]. 21 stycznia 1945 roku został wcielony do Ludowego Wojska Polskiego i przydzielony do krakowsko-śląskiej grupy operacyjnej, z którą wyjechał do Sopotu w charakterze kwatermistrza Centrali Węglowej[28].

Zmarł 28 lutego 1952 roku w Gdańsku[29]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie[30].

Pierwszą żoną Tomasza była Władysława z Tyszkiewiczów (ur. 24 lipca 1892 w Kapuścianach), którą poślubił 21 października 1921 roku[4]. Władysława zmarła cztery tygodnie po narodzinach córki Ryszardy (ur. 15 kwietnia 1926)[31].

7 lipca 1932 roku w kościele Mariackim w Krakowie zawarł związek małżeński z Urszulą Wandasiewiczówną[32], z którą miał syna Andrzeja[33].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ 1 stycznia 1909 w armii rosyjskiej pełnił służbę pułkownik Piotr Kulczycki s. Konstantego (ros. Кульчицкий Петр Константинович)[8].
  2. ↑ Wśród odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości figuruje Władysława Tyszkiewiczówna, odznaczona 20 grudnia 1932 Medalem Niepodległości[12]. Brak informacji, by było to odznaczenie pośmiertne oraz brak innych danych osobowych, a także informacji o wysłaniu zawiadomienia i wysłaniu medalu z dyplomem[13].
  3. ↑ Wspomnienia Urszuli Wińskiej w tym wątku nie są precyzyjne. Wspomina o tym, że mąż wyjechał 29 sierpnia 1939 do Krakowa, gdzie miał przydział mobilizacyjny do jednego z pułków piechoty[26], a następnie przytacza relację kpt. int. Jana Wnęka, według której kapitan Wiński miał opuścić macierzysty dywizjon z zamiarem dołączenia do jednostki kawalerii[27].

Przypisy

  1. ↑ Mycowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 823..
  2. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 90.
  3. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-22]..
  4. ↑ a b Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931 : Fedorczyk Stanisław. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2021-11-22]..
  5. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 91.
  6. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 93.
  7. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 93-94.
  8. ↑ Ogólny spis oficerów 1909 ↓, s. 255.
  9. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 94.
  10. ↑ a b c d Wińska 2001 ↓, s. 95.
  11. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 96.
  12. ↑ M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341.
  13. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-22]..
  14. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 97.
  15. ↑ Proskurnicki 1929 ↓, s. 10.
  16. ↑ Błaszkowski, Jarnuszkiewicz i Lam 1929 ↓, s. 87.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 311, 437.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 278, 379.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 109, 223.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 52.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 247.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 64, 586.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933, s. 90.
  24. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 277, 831.
  25. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 100.
  26. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 101.
  27. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 102.
  28. ↑ a b Wińska 2001 ↓, s. 105.
  29. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 118.
  30. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 119.
  31. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 97-98.
  32. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 99.
  33. ↑ Wińska 2001 ↓, s. 120.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 kwietnia 1922, s. 321.
  35. ↑ Błaszkowski, Jarnuszkiewicz i Lam 1929 ↓, s. 79.
  36. ↑ Proskurnicki 1929 ↓, s. 29.
  37. ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 115.
  39. ↑ a b Na podstawie fotografii w infoboksie.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Tomasz Wiński.jpg
Tomasz Wiński (1893-1952), kapitan taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.