Tomaszowice (województwo małopolskie)

Artykuł

50°8′8″N 19°50′47″E

- błąd

39 m

WD

50°10'N, 19°54'E, 50°8'7.94"N, 19°50'49.09"E

- błąd

19564 m

Odległość

380 m

Tomaszowice
wieś
Ilustracja
Dwór
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Wielka Wieś

Liczba ludności (2010)

717

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-085[1]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0342120

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Tomaszowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Tomaszowice”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Tomaszowice”
Ziemia50°08′08″N 19°50′47″E/50,135556 19,846389
Remiza OSP

Tomaszowicewieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim.

Części wsi

Integralne części wsi Tomaszowice[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0342137Podbrzezieczęść wsi
0342143Podskalanyczęść wsi

Historia

Wieś powstała prawdopodobnie w I poł. XIII w. Właścicielami byli m.in: od roku 1444 Minoccy (przez pięć pokoleń), Kucharscy (przez pięć pokoleń), rajca krakowski Franciszek Toryani. W II poł. XVIII wieku Tomaszowicami władali starostowie wolbromscy Dębińscy. Ponoć starościna wolbromska wystawiła wielopokojowy, bogato urządzony dwór drewniany, w nim „odrzwia orzechowe, piece z kafli turkusowych”, i gościła w nim szlachtę i magnaterię krakowską, urządzała bale i przyjęcia. Następnie wieś nabył Franciszek Piekarski autor książek ekonomicznych. W roku 1830 Tadeusz Konopka kupił Tomaszowice dla swego syna Romana, wznosząc nowy dwór i zabudowania istniejące do dziś. Ostatnim właścicielem był Bogusz. Po wojnie zespół dworski przejął skarb państwa i urządził w zabytkowym miejscu chlewnię dewastując znacznie budynki i ogród. Zlokalizowaną w dworze tuczarnią kierował m.in. Bogdan Pęk[5]. Obecnie dwór znajduje się w rękach prywatnych.

Wieś posiada bogatą tradycję, kultywowaną przez mieszkańców. Zachowały się piękne podania wyjaśniające m.in. nazwy dzielnic: Fijakrówka, Pod Dziewką oraz Skotnica. Legendy mówią też o karczmie, co się zapadła pod ziemię, czy o mnichu pokutującym pod skałą za sprzedaż dzwonów modlnickiego kościoła. Tomaszowice słyną z umiłowania tradycji, pracy społecznej i zaangażowania. Od 1892 roku działa tu drużyna OSP, od 1980 zespół regionalny „Wesołe Kumoszki” noszący obecnie nazwę „Tomaszowianie”. W ramach zespołu regionalnego utrzymuje i odtwarza się tradycje lokalne, np. „Pucheroki z Tomaszowic”, „Herody z Tomaszowic, „Wesele z Tomaszowic”, dożynki, święcenie wiana dożynkowego.

Zabytki

W Tomaszowicach znajduje się XIX-wieczny zespół dworsko-parkowy. Obejmuje on klasycystyczny dwór i zabudowania folwarczne. Obecnie obiekt został przekształcony na hotel o trzygwiazdkowym standardzie. W ośrodku znajdują się również sale konferencyjne i seminaryjne, restauracja oraz pomieszczenia wystawowe. Zespół obiektów jest miejscem licznych szkoleń, imprez okolicznościowych, konferencji, bankietów i wystaw.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1292 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. Monika Rogozińska: Były wieprze, a jest perła. rp.pl, 2009-03-10. [dostęp 2013-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
  6. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Tomaszowice remiza DK40.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Remiza OSP w Tomaszowicach
POL gmina Wielka Wieś COA new.svg
Herb gminy Wielka Wieś
Kraków County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.34 N
  • S: 49.87 N
  • W: 19.50 E
  • E: 20.37 E
Zespół dworski, Tomaszowice, A-661 M 01.jpg
Autor: Piotrekwas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół dworski, Tomaszowice - widok na dwór