Tomb Raider: The Angel of Darkness

Tomb Raider: The Angel of Darkness
ProducentCore Design[1]
WydawcaEidos Interactive[2]
DystrybutorPOL: Cenega[3]
Seria gierTomb Raider
ReżyserJeremy Heath-Smith[1]
Adrian Smith[1]
ProjektantRichard Morton[1][4]
ArtystaAndrea Cordella[1]
(główny artysta)[a]
Mark Donald[1]
(główny animator)[b]
Główny programistaRichard Flower[1]
ScenarzystaMurti Schofield[5]
KompozytorPeter Connelly[1]
Martin Iveson[1]
Data wydaniaPlayStation 2
Am.Płn.: 20 czerwca 2003[6]
EU: 11 lipca 2003
PL: 19 lipca 2003[7]
JP: 23 października 2003[8]
Windows
Am.Płn.: 30 czerwca 2003[9]

EU: 30 czerwca 2003[9]
Gatunekprzygodowa gra akcji[6]
Tryby grygra jednoosobowa[6]
Kategorie wiekoweESRB: Teen[10]
PEGI: 12[7]
USK: 12
Językangielski
Wymagania sprzętowe
PlatformaMicrosoft Windows[9], PlayStation 2[11], Mac OS X[12]
Nośniki2 CD
Wymagania

Zobacz dział Produkcja

Kontroleryklawiatura, mysz[13], gamepad
PoprzednikTomb Raider: Chronicles
KontynuacjaTomb Raider: Legenda

Tomb Raider: The Angel of Darkness, pol. Tomb Raider: Anioł Ciemności – przygodowa gra akcji wyprodukowana przez Core Design i wydana 30 czerwca 2003 przez Eidos Interactive. Szósta gra z serii Tomb Raider.

Akcja gry toczy się w Paryżu i Pradze. Lara Croft zostaje oskarżona o morderstwo swojego wieloletniego mentora, archeologa Wernera von Croya. By oczyścić się z zarzutów, rozpoczyna prywatne dochodzenie w sprawie serii zabójstw dokonywanych przez „Monstrum”. W poznaniu prawdy pomaga jej Kurtis Trent. Gracz kontroluje ruchy bohaterów, rozwiązuje zagadki logiczne oraz eliminuje wrogów.

Gra była kolejną z serii udostępnioną na platformy Microsoft Windows i Mac OS X oraz pierwszą udostępnioną na PlayStation 2. Powstawała trzy lata, a jej premiera była wielokrotnie przekładana. W pierwszych dniach po premierze odnotowała wysokie wyniki sprzedaży. Twórcy planowali stworzyć kolejne części trylogii, jednak z powodu zwolnienia pracowników Core Design (motywowanego słabym odbiorem gry) i przekazania praw do produkcji nowych części gry z serii Tomb Raider firmie Crystal Dynamics, prace nad tytułami wstrzymano.

Gra została uznana przez recenzentów i graczy za najsłabszą część serii, głównie ze względu na niewygodne sterowanie i niestabilny silnik graficzny. Pomimo słabego odbioru, uchodzi za grę znaczącą w procesie odchodzenia od klasycznej serii, m.in. ze względu na stworzenie nowego silnika gry, wprowadzenie nowych ustawień sterowania i zmianę wyglądu głównej bohaterki.

Rozgrywka

Akcja gry rozgrywa się na terenie Paryża i Pragi[2]. Gracz kieruje brytyjską archeolożką Larą Croft, która wykonuje szereg zadań logiczno-zręcznościowych oraz eliminuje przeciwników[2]. W stosunku do poprzednich części serii rozwinięto wątki przygodowo-detektywistyczne[14][15], kosztem zmniejszenia liczby przeciwników do zabicia[16][17]. Pierwsza misja pełni funkcję treningową, podczas której wyjaśniane jest sterowanie postacią[15][18].

Rozgrywka została wzbogacona o elementy cRPG, umożliwiające zwiększanie w trakcie gry siły Lary[13] oraz nabywanie przez nią umiejętności np. sprintu czy dalekiego skoku[19], a także interakcję z innymi osobami mogącymi pomóc w osiągnięciu konkretnych celów[13]. Producenci dodali też pasek wytrzymałości, ukazujący kondycję postaci np. podczas wspinania się[16]. Lara została pozbawiona pary pistoletów, które uchodziły za jej znak rozpoznawczy[20]. Poszerzono liczbę ruchów Lary, umożliwiając jej m.in. czołganie i skradanie się[21], walkę wręcz[16] i przyleganie do ścian w celu obserwacji wroga[22]. Stworzono też drugą grywalną postać – Kurtisa Trenta[2].

W przeciwieństwie do poprzednich gier z serii, pozbyto się ukrytych skarbów i zrezygnowano z odliczania czasu przechodzenia poszczególnych misji[15].

Fabuła

W Paryżu grasuje seryjny morderca, nazywany przez prasę „Monstrum”[23]. Lara Croft przybywa do miasta, by spotkać się z dawnym mentorem, Wernerem von Croyem[16]. W trakcie kłótni dotyczącej wydarzeń w Egipcie Lara traci przytomność, a kiedy się budzi, odkrywa zwłoki von Croya[16]. Staje się główną podejrzaną o zabójstwo, dlatego musi oczyścić się z zarzutów[24].

Na prośbę von Croya Lara spotyka się z Margot Carvier, historyczką i naukowcem w Muzeum w Luwrze, od której otrzymuje stary notatnik mentora[25]. Dowiaduje się, że von Croy nawiązał współpracę z alchemikiem Pieterem van Eckhardtem[26], który zlecił mu znalezienie pięciu średniowiecznych Obrazów Obscura (ang. Obscura Paintings)[21]. Następnego dnia Lara dowiaduje się, że Carvier została zamordowana[17].

Lara spotyka się z francuskim przedsiębiorcą Louisem Bouchardem, któremu von Croy przed śmiercią zaoferował współpracę nad włamaniem się na teren archeologicznych wykopów pod Muzeum w Luwrze, gdzie starożytne społeczeństwo Lux Veritatis ukryło jeden z Obrazów Obscura[27]. Lara dociera do wnętrza muzeum przez odpływy burzowe[25]. Na miejscu dowiaduje się, że Obrazy Obscura dotyczą Nephilim[21], postaci stworzonej z hybrydy aniołów i ludzi[26]. Odkrywa też, że skrywane w obrazach metalowe symbole mocy po połączeniu tworzą talizman Sanglyph[28], dzięki któremu można wskrzesić Śpiącego (też Cubiculum Nephili)[29], ostatniego przedstawiciela wymarłego gatunku Nephilim[17]. Aby tego uniknąć, społeczność Lux Veritatis ukradła jeden z obrazów i ukryła go w chronionym grobowcu pod Muzeum w Luwrze, dokąd udaje się Lara. W międzyczasie odkrywa, że każdy z obrazów został przemalowany przez Brata Obscura z Lux Veritatis, który wcześniej zrobił każdemu z malowideł sekretną kopię, nazywaną Ryciną Obscura (ang. Obscura Engravings)[28].

W trakcie ucieczki z muzeum Lara zostaje zatrzymana przez Kurtisa Trenta, ostatniego reprezentanta społeczności Lux Veritatis, którego atrybutem jest magiczny dysk z ostrzami[30]. Mężczyzna chce zemścić się na Eckhardcie, który zabił mu ojca[27]. Przed wyjazdem do Pragi, gdzie ma przebywać „Monstrum”, Lara wraca do apartamentu Wernera Von Croya, by znaleźć piątą Rycinę Obscura[31]. W mieszkaniu doznaje retrospekcji, dzięki czemu przypomina sobie, że Eckhardt zabił mentora[32]. Po wyjściu z mieszkania Lara dowiaduje się, że Bouchard nasłał na nią mordercę[25][31].

Po przyjeździe do Pragi spotyka Luddicka, lokalnego dziennikarza, który informuje ją, że posiadaczem piątej Ryciny Obscura był Mathias Vasiley, który został zamordowany przez mafię[33]. Od dziennikarza dowiaduje się o grupie alchemików dowodzonej przez Eckhardta, który chce wskrzesić Nephilim[26]. Ponownie spotyka Boucharda, który przyznaje, że Eckhardt zlecił mu jej zabicie. Niedługo później odnajduje zwłoki Boucharda[25], a dzięki pomocy Luddicka przedostaje się do siedziby Cabal w Strahov[33], wcześniej jest świadkiem morderstwa dziennikarza przez Eckhardta[17].

Lara spotyka Trenta, z którym nawiązuje współpracę, by powstrzymać Eckhardta[27], w czym ma im pomóc Ostrze Ochronne (ang. Periapt Shard), starożytna broń stworzona przez Lux Veritatis[34]. Posiadając dwa odłamki broni, Lara odnajduje trzecią część w laboratorium Eckhardta[35]. W międzyczasie Kurtis walczy z Proto-Nephilim, poczwarami powstałymi w wyniku nieudanych prób stworzenia nowych gatunków Nephilim[36], a także z Boaz, zmutowaną hybrydą potwora i Kristiny Boaz, członkini organizacji Cabal[37]. Potwór ginie, przed śmiercią dotkliwie raniąc Kurtisa[38].

Po zdobyciu trzeciego Ostrza Ochronnego Lara spotyka Eckhardta, który wskrzesza Śpiącego[39]. Podczas końcowego ataku Ostrzem zostaje powstrzymana przez pomocnika alchemika, Joachima Karela, który zabija Eckhardta odłamkiem, po czym ujawnia, że jest Nephilimem[39]. W rozmowie z Larą przyznaje się do zmanipulowania jej poprzez przeistaczanie się w napotykane przez nią postaci (m.in. Boucharda, Luddicka i Kurtisa Trenta), by dzięki niej odzyskać Obrazy Obscura[39]. Widząc blizny na dłoni Karela, Lara doznaje retrospekcji i przypomina sobie, że to on jest „Monstrum”[39]. Odmawia pomocy Karelowi[39], po czym wyrywa talizman z ciała Eckhardta i kładzie ją na nogę Śpiącego, powodując wybuch, który zabija Karela[39]. Po powrocie na miejsce walki z Boaz Lara znajduje ostrze należące do Trenta, które kieruje ją w stronę tunelu potwora[39].

Produkcja

Prace nad grą rozpoczęły się trzy lata przed jej wydaniem[40]. Gra powstawała pod roboczym tytułem Tomb Raider Next Generation[41][42]. Pierwsze informacje o pracy nad szóstą częścią serii ujawnił jesienią 2000 Adrian Smith, dyrektor firmy Core Design, udzielając wywiadu, w którym zapowiedział wydanie „gry kolejnej generacji” po premierze Tomb Raider: Chronicles[43]. Przewidując zmiany mające nadejść wraz z następną generacją gier, chciał odświeżyć postać Lary Croft, aby dostosować ją do zmieniającej się technologii[44]. Na potrzeby prac nad grą twórcy przeprowadzili badania rynku, m.in. zorganizowali ankiety dla fanów serii. Ostatecznie zdecydowali się nie zmieniać postaci, a zamiast tego umieścić ją w sytuacjach innych niż w poprzednich grach[2][45]. Ponadto zmodyfikowali charakter rozgrywki, znany z poprzednich gier[40]. Adrian Smith zapowiedział w wywiadzie, że „ostatnie, czego chcą, to wyjścia Lary z grobowca”[43] oraz dodał, że fabuła gry będzie opierać się na kilku rozdziałach z książki napisanej w międzyczasie przez twórców[43]. Rozważano zrezygnowanie z umieszczenia w tytule frazy Tomb Raider[46], jednak ze względu na rozpoznawalność marketingową nazwy wycofano się z pomysłu[47].

Studio Core Design podzielono na dwa zespoły: jeden pracował nad grą Tomb Raider: Chronicles, a drugi zajmował się tworzeniem Tomb Raider: The Angel of Darkness na konsole PlayStation 2[26]. Przy obu projektach pracował Richard Morton, główny programista gry[48]. Gdy zespół deweloperów pod koniec 2000 zakończył prace nad Chronicles[48], dołączył do twórców The Angel of Darkness[26]. Na tym etapie prac pojawiały się głosy o braku lidera, który odpowiednio pokierowałby projektem, przez co ekipa miała być „zdemotywowana” i „pozbawiona morali”, a sama gra miała być „zbyt ambitna”[49]. Efektem braku menedżera były duże opóźnienia w produkcji – po roku pracy nad grą twórcy mieli przygotowany jedynie zarys historii, modele postaci i koncepcję artystyczną produktu[48].

Wymagania gry
MinimalneZalecane
Microsoft Windows
System operacyjnyWindows 98SE[50]Windows XP, Windows 2000
Procesorprocesor Intel Pentium III 500Hz[50]procesor Intel Pentium 4 1.5 GHz bądź lepszy
Pamięć operacyjna128 MB RAM[50]256 MB RAM[50]
Wolne miejsce na dysku twardym200 MB[50]300 MB[50]
Karta graficznaGeforce 64MB DX9
Karta dźwiękowaDirectX 9.0

Była to pierwsza gra z serii wydana na PlayStation 2[26], w związku z tym stworzono nowy silnik[40], umożliwiający generowanie 60 klatek na sekundę[40]. Aby zwiększyć precyzję sterowania postacią, ruch nią przyporządkowano do gałki analogowej zamiast do D-pada, jak dotychczas[45].

Kierownik projektu, Jeremy Heath Smith, nazywał projekt „grą nowej generacji”[40].

Znacznie poprawiono grafikę[22], dzięki której postacie składały się z 5000 wielokątów[2], a także dodano dokładniejsze tekstury[22] i kamerę względną[51]. Zmieniono strój Lary Croft[20] i nadano jej bardziej realistyczny i mroczny wygląd[52]. Na miesiąc przed planowanym wydaniem produktu[49] stworzono nowe sterowanie dla gry w wersji na komputery osobiste[51], wprowadzając możliwość ruchu myszką komputerową[13].

W lutym 2004 na polskim rynku została wydana reedycja gry, wzbogacona o polskie napisy[3]. Ponadto Cenega, dystrybutor gry, udostępnił do pobrania w Internecie łatkę zawierającą polskie napisy[3].

Problemy z opóźnieniem

Premiera gry była kilkukrotnie przekładana[21][17]. Początkowo gra miała ukazać się pod koniec 2003[53][54], jednak latem 2002 wydawca gry, Eidos Interactive, miał wymusić na firmie Core Design, producencie gry, ukończenie prac pod koniec 2002[53].

W marcu 2002 zapowiedziano wydanie gry na listopad[52]. W październiku poinformowano, że gra ukaże się w lutym 2003[55]. W styczniu ogłoszono przesunięcie premiery na początek czwartego kwartału roku fiskalnego firmy Core Design[56], który upływał w czerwcu[57]. Ten termin miał zapewnić większe przychody i poprawę wyników sprzedaży[17][18], a także zbiec się z kinową premierą filmu Lara Croft Tomb Raider: Kolebka życia[17][58], która odbyła się w lipcu 2003[59]. Eidos miał zagrozić firmie Core Design zwolnieniem wszystkich pracowników w przypadku niedotrzymania ostatecznego terminu wydania gry, wyznaczonego na czerwiec 2003[53]. W międzyczasie z firmy producenta zwolniono czołowych pracowników[53]. Gra miała zostać wydana 18 czerwca 2003[60], jednak ta data też została przesunięta[61].

Pomimo niedokończenia prac[62][49], gra miała premierę 20 czerwca 2003 na PlayStation 2 na rynku amerykańskim, z kolei wersja na komputery osobiste trafiła do sprzedaży 30 czerwca 2003 na rynku europejskim[63]; w Wielkiej Brytanii pojawiła się przedpremierowo 1 lipca, na trzy dni przed oficjalną premierą[64], a w Polsce – 7 lipca[65]. Z powodu opóźnień Eidos zamknął rok finansowy z mniejszymi zyskami niż pierwotnie zakładali analitycy firmy[63][66].

Przez liczne opóźnienia twórcy byli zmuszeni usunąć kilka elementów gry, w tym część lokacji[58] oraz materiał filmowy, w którym wyjaśniono, że Lara Croft przetrwała katastrofę w Egipcie dzięki szamance o imieniu Putai[58]. W czerwcu 2013 Peter Connelly, jeden z kompozytorów ścieżki dźwiękowej do gry, udostępnił na YouTube rzeczony film[67].

Po premierze gry twórcy udostępniali poprawki techniczne[65].

Promocja

W lutym 2001 ujawniono zarys scenariusza gry[41]. Na początku marca 2002 wydawca Eidos Interactive stworzył witrynę internetową tombraider.com, na której widniał wizerunek Lary Croft opatrzony datą 21 marca 2002[68]. Tego dnia na stronie udostępniono pierwsze szkice nowej gry[69].

W czerwcu 2002 na targach E3 zaprezentowano pierwszy, oficjalny zwiastun gry[70].

Na krótko przed premierą programu w lipcu 2003 firma Identity Games wydała grę planszową, również zatytułowaną Tomb Raider: Angel of Darkness[71][72].

W czerwcu 2003 premierę miał album studyjny zawierający muzykę z gry[73], którą skomponowali Peter Connelly i Martin Iveson[1]. Orkiestratorem projektu był Peter Wraight[1]. Ścieżkę dźwiękową nagrała London Symphony Orchestra[74] dyrygowana przez Davida Snella[1]. Nagrania odbyły się w Abbey Road Studios w Londynie[1]. W lutym 2020 premierę miała odświeżona ścieżka dźwiękowa do gry, którą nagrała orkiestra Dark Angel Symphony[75].

W lipcu 2003 premierę miał utwór Alexa C i Yasmin K. „Angel of Darkness”[76], inspirowany grą oraz zawierający w teledysku fragmenty rozgrywki[77]. Piosenka dotarła do 21. miejsca na niemieckiej liście Top 100 Singles oraz 39. miejsca na austriackiej Singles Top 75[78].

Odbiór

Recenzje

 Odbiór gry
Recenzje
PublikacjaOcena
„Electronic Gaming Monthly”69/100[79]
Eurogamer4/10[18]
„Game Informer”75/100[80]
Gry-Online5,5/10[16]
GameSpot6,1/10[81]
GameSpy34/100[82]
GameZone6,2/10[83]
IGN5,3/10[74]
„Play”76/100[84]
OnlyGames7,5/10[15]
Entertainment Weekly33/100[85]
Computer Gaming World30/100[85]
PC Gamer47/100[85]
Computer Games Magazine40/100[85]
Oceny z agregatorów
AgregatorOcena
GameRankings

56,7% (PS2)[86]
55% (PC)[86]

Metacritic

52% (PS2)[11]
49% (PC)[9]

Gra uzyskała przeciętne oceny recenzentów, którzy zwracali uwagę głównie na liczne błędy techniczne. Często krytykowali sterowanie[17][22], w opinii graczy kompletnie niegrywalne[20] ze względu m.in. na opóźnione reakcje[16] i powolne ruchy postaci[17]. Producentom zarzucali też niedopracowanie systemu walki wręcz[20], pracy kamery[16][20] i grafiki, czego efektem stały się migające tekstury czy skoki obrazu niezależnie od możliwości technicznych posiadanego sprzętu[16][20]. Skrytykowano także elementy cRPG, w tym pomysł na zwiększanie siły bohaterki[16][15][18], a także niską inteligencję przeciwników w trakcie walki[74]. Ze względu na liczne błędy gra uznawana jest przez wielu graczy za najsłabszą część serii[87].

Mieszane opinie wzbudziło wprowadzenie drugiej grywalnej postaci – część recenzentów opisała pomysł jako „powiew świeżości do serii”[16], inni ocenili go jako „nietrafiony i niepotrzebny”[20].

Krytycy doceniali scenariusz[17][22], warstwę dźwiękową[16][88] i długość rozgrywki[16], której średni czas twórcy wyliczyli na 15–20 godzin gry[13].

Część krytyków porównała grę do serii gier Splinter Cell[16][18], która była jedną z inspiracji dla twórców[51].

Sprzedaż

Gra odnotowała wysokie wyniki sprzedaży w pierwszych tygodniach po premierze[89]. Sprzedaż przekroczyła liczbę 1 mln sztuk w pierwszych miesiącach po wydaniu[90], ostatecznie rozeszła się w ponad 2,5 mln egzemplarzy na świecie[91].

Kontynuacja

Producenci mieli w planach stworzenie trylogii przygód Lary Croft opartą na nowym silniku[92]. Druga część miała ukazać się po 12 miesiącach od premiery Angel of Darkness[61]. Zapowiadano również powstanie czterech części gry, a każda następna miała ukazywać się w listopadzie kolejnego roku[52]. Zwolnienie zespołu Core Design przez Eidos, odejście z firmy Jeremy’ego Heath-Smitha[93] oraz przekazanie praw do tworzenia kolejnych gier z serii firmie Crystal Dynamics[62] wymusiło wstrzymanie prac nad kolejną częścią trylogii[94], której premiera była planowana na pierwszą połowę 2005[95]. Akcja gry, roboczo nazwanej The Lost Dominion, miała rozgrywać się w zaginionym mieście pod Kapadocją, gdzie rzekomo istniała twierdza Nephilimów, ostatnich przedstawicieli upadłych aniołów wspomnianych w Księdze Henocha, oraz w zamku Kriegler w Niemczech, gdzie znajdowało się więzienie Eckhardta[48].

W lipcu 2004 zapowiedziano prace nad siódmą częścią Tomb Raidera, która miała ukazać się latem 2005[96]. Gra Tomb Raider: Legenda ostatecznie została wydana w 2006[97], nie była związana fabularnie z Angel of Darkness.

W listopadzie 2006 firma Bright Entertainment wydała interaktywną grę wideo pt. Lara Croft Tomb Raider: The Action Adventure, której rozgrywka stanowiła zmodyfikowaną część gry Tomb Raider: The Angel of Darkness[98]. Gra sprzedała się poza Stanami Zjednoczonymi w nakładzie 40 tys. egzemplarzy[98].

W 2013 fani serii zapowiedzieli prace nad kontynuacją serii Angel of Darkness, zatytułowaną The Lost Dominion, w czym mieli wspierać ich byli pracownicy Core Design: Murti Schofield, Peter Connelly, Richard Morton i Ady Smith[67]. Nigdy nie doszło do premiery gry.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Lara Croft Tomb Raider: Angel of Darkness (PC) – Details (ang.). W: Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-27].
  2. ↑ a b c d e f Angel of Darkness (ang.). W: gaminghorizon.com [on-line]. features.gaminghorizon.com, 2002-12-17. [dostęp 2020-04-18].
  3. ↑ a b c Fajek: Pierwszy Tomb Raider po polsku – wywiad (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2004-02-19. [dostęp 2020-04-18].
  4. ↑ Książeczka dołączona do gry Tomb Raider: The Angel of Darkness (ang.). steamstatic.com. [dostęp 2020-04-19].
  5. ↑ Murti Schofield: My contribution to Tomb Raider VI – Angel of Darkness as Lead writer (ang.). murtischofield.com, 2007-12. [dostęp 2020-04-18].
  6. ↑ a b c Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness – Details (ang.). W: Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-27].
  7. ↑ a b Tomb Raider: The Angel of Darkness (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl. [dostęp 2020-04-27].
  8. ↑ トゥームレイダー 美しき逃亡者 (jap.). jp.playstation.com. [dostęp 2020-05-03].
  9. ↑ a b c d Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness (PC) (ang.). W: Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  10. ↑ Lara Croft: Tomb Raider – The Angel of Darkness (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.com. [dostęp 2020-05-03].
  11. ↑ a b Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness (PlayStation 2) (ang.). W: Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  12. ↑ Peter Cohen: Aspyr to publish Tomb Raider Angel of Darkness for Mac (ang.). W: MacWorld [on-line]. macworld.com, 2003-10-21. [dostęp 2020-05-03].
  13. ↑ a b c d e David Laprad: Tomb Raider: The Angel of Darkness Q&A (ang.). avault.com, 2003-03-27. [dostęp 2020-04-18].
  14. ↑ Opisy – Tomb Raider: The Angel of Darkness (pol.). W: Filmweb [on-line]. filmweb.pl. [dostęp 2020-04-18].
  15. ↑ a b c d e Tomb Raider: Angel of Darkness (pol.). W: OnlyGames.pl [on-line]. onlygames.pl. [dostęp 2020-04-18].
  16. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Jacek Hałas „Stranger”: Tomb Raider: The Angel of Darkness – recenzja gry (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-08-12. [dostęp 2020-04-18].
  17. ↑ a b c d e f g h i j Adam Leszczyński: „Tomb Raider: The Angel of Darkness": Szóste życie Lary Croft (pol.). polygamia.pl, 2003-11-18. [dostęp 2020-04-18].
  18. ↑ a b c d e Kristan Reed: Tomb Raider: Angel of Darkness – Adventurous return or the final insult? (ang.). W: Eurogamer [on-line]. eurogamer.net, 2003-06-25. [dostęp 2020-04-18].
  19. ↑ Zodiac: Poradnik do gry – Szczypta informacji | Tomb Raider The Angel of Darkness (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-08-22. [dostęp 2020-04-16].
  20. ↑ a b c d e f g Wookie_LG: Recenzja gry Tomb Raider: The Angel of Darkness (2003) – Skok na główkę (pol.). W: Filmweb [on-line]. filmweb.pl, 2011-08-30. [dostęp 2020-04-18].
  21. ↑ a b c d Tomb Raider: Angel of Darkness (pol.). W: Portal Graczy [on-line]. ppe.pl. [dostęp 2020-04-18].
  22. ↑ a b c d e Patryk Jankowski „juve”: RetroStrefa – Tomb Raider: The Angel of Darkness (pol.). W: MiastoGier.pl [on-line]. miastogier.pl, 2014-04-10. [dostęp 2020-04-18].
  23. ↑ stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 1: Parisian Back Streets (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  24. ↑ Doug Radcliffe: Tomb Raider: Angel of Darkness Game Guide (ang.). GameSpot. [dostęp 2010-06-02].
  25. ↑ a b c d Doug Radcliffe: Tomb Raider: Angel of Darkness Walkthrough (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.com, 2006-01-18. [dostęp 2020-04-18].
  26. ↑ a b c d e f IGN present: The history of Tomb Raider (ang.). W: IGN [on-line]. ign.com, 2008-03-01. [dostęp 2020-04-19].
  27. ↑ a b c Angel of Darkness – Plot (ang.). croftgeneration.com. [dostęp 2020-04-18].
  28. ↑ a b stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 10: Louvre Galleries (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  29. ↑ Angel of Darkness – Artefacts (ang.). croftgeneration.com. [dostęp 2020-04-18].
  30. ↑ Bakterria: Tomb Raider: The Angel of Darkness – zapowiedź (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2002-09-02. [dostęp 2020-04-18].
  31. ↑ a b stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 19: Von Croy’s Apartment (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  32. ↑ stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 18: Galleries under siege (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  33. ↑ a b stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 20: The Monstrum Crime Scene (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  34. ↑ stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 28: The Lost Domain (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  35. ↑ Solucje do: Tomb Raider 6: The Angel of Darkness (pol.). extragry.pl. [dostęp 2020-04-18].
  36. ↑ stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 24: Maximum containment area (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  37. ↑ Tomb Raider: The Angel of Darkness – Opis postaci (pol.). laracroft.pl. [dostęp 2020-04-18].
  38. ↑ stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 27: Boaz Returns (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  39. ↑ a b c d e f g stella: Stella’s Tomb Raider Angel of Darkness Walkthrough – Level 29:0 Eckhardt’s Lab (ang.). tombraiders.net. [dostęp 2020-04-18].
  40. ↑ a b c d e Jeremy Heath Smith: Tomb Raider: The Angel of Darkness Designer Diary (pol.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.com, 2003-06-04. [dostęp 2020-04-18].
  41. ↑ a b Tomb Raider Next Generation (ang.). W: IGN [on-line]. ign.com, 2001-02-17. [dostęp 2020-04-19].
  42. ↑ Shane Satterfield: Tomb Raider: Chronicles Preview (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.com, 2000-08-18. [dostęp 2020-04-25].
  43. ↑ a b c Interview with Adrian Smith – Tomb Raider Next Generation – Part 2 (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.co.uk, 2000-09. [dostęp 2020-04-27].
  44. ↑ Redakcja. 7 Years of PSM. „PlayStation Magazine”, s. 37–38, September 2004. US Imagine Publishing (ang.). 
  45. ↑ a b Karen Jones. Spin: Where's Lara. „Official U.S. PlayStation Magazine”, December 2002. [Ziff Davis (ang.). 
  46. ↑ Adrian Smith On The Tomb Raider Chronicles – Part 1 (Page 1 of 3) (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.co.uk, 2000-09-12. [dostęp 2020-04-27].
  47. ↑ Informacje przedpremierowe (pol.). traider.pl, 2001-02. [dostęp 2020-04-27].
  48. ↑ a b c d Making Of: Tomb Raider: The Angel Of Darkness (ang.). W: Edge-Online [on-line]. edge-online.com, 2011-01-17. [dostęp 2020-04-19].
  49. ↑ a b c Wesley Yin-Poole: 20 years on, the Tomb Raider story told by the people who were there (ang.). W: Eurogamer [on-line]. eurogamer.net, 2016-10-27. [dostęp 2020-04-19].
  50. ↑ a b c d e f Tomb Raider: The Angel of Darkness (PC) Specs & Prices (ang.). W: CNet [on-line]. cnet.com. [dostęp 2020-05-03].
  51. ↑ a b c Johnny Minkley, tłum. Grzegorz Kornacki: "Lara jest moim życiem!" – wywiad z Jeremym Heath-Smith'em [sic!] (pol.). W: totalvideogames.com [on-line]. laracroft.pl. [dostęp 2020-04-18].
  52. ↑ a b c Eidos Unveils Tomb Raider: The Angel of Darkness (ang.). W: IGN [on-line]. ign.com, 2002-03-20. [dostęp 2020-04-19].
  53. ↑ a b c d Sarah Crisman: Tomb Raider Creators Start New Company (ang.). W: Game Bunker [on-line]. gamebunker.com, 2003-09-01. [dostęp 2020-04-18].
  54. ↑ Łosiu: Naga prawda o procesie developingu nowego Tomb Raidera (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-09-03. [dostęp 2020-04-16].
  55. ↑ Solnica: Championship Manager 4 i Tomb Raider: Angel of Darkness przesunięte na luty 2003 (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2002-10-23. [dostęp 2020-04-18].
  56. ↑ Łosiu: Championship Manager 4, Praetorians, TR: The Angel of Darkness – premiery przesunięte (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-01-22. [dostęp 2020-04-18].
  57. ↑ Solnica: Tomb Raider: The Angel of Darkness dopiero po wakacjach (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-05-02. [dostęp 2020-04-18].
  58. ↑ a b c Narayan Liu: Tomb Raider: Angel of Darkness Is the Reboot the Franchise Needs (ang.). cbr.com, 2020-04-08. [dostęp 2020-04-18].
  59. ↑ Domestic 2003 Weekend 30 – July 25-27, 2003 (ang.). boxofficemojo.com/. [dostęp 2020-04-18].
  60. ↑ eLKaeR: Co słychać u Lary Croft? (01/06/03) (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-06-01. [dostęp 2020-04-18].
  61. ↑ a b ComCo: TR: Angel of Darkness dopiero w lipcu; to będzie pierwsza część nowej trylogii! (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-06-25. [dostęp 2020-04-16].
  62. ↑ a b Blu: Jeremy Heath Smith Interview (ang.). aspidetr.com, 2004-02-29. [dostęp 2020-04-18].
  63. ↑ a b Eidos plc: Trading Update (ang.). biz.yahoo.com, 2003-06-27. [dostęp 2020-04-18].
  64. ↑ Łosiu: Awantura o Larę! (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-07-04. [dostęp 2020-04-16].
  65. ↑ a b ComCo: „Anioł Ciemności” wymaga usprawnień (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-07-05. [dostęp 2020-04-16].
  66. ↑ ComCo: TR: The Angel of Darkness – oficjalna data premiery (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-06-28. [dostęp 2020-04-16].
  67. ↑ a b Cez: World of Tomb Raider – Czerwiec 2013 (pol.). laracroft.pl, 2013-06-20. [dostęp 2020-04-18].
  68. ↑ Łosiu: Nowa gra z Larą Croft w roli głównej (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2002-03-05. [dostęp 2020-04-19].
  69. ↑ Łosiu: Tomb Raider: The Angel of Darkness – nowe fakty i oficjalna strona (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2002-03-21. [dostęp 2020-04-18].
  70. ↑ Fajek: Pierwszy oficjalny trailer z Tomb Raider: The Angel of Darkness (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2002-06-15. [dostęp 2020-04-18].
  71. ↑ Angel of Darkness – gra planszowa (pol.). W: Cenega [on-line]. cenega.pl, 2003-06-20. [dostęp 2020-04-19].
  72. ↑ Angel of Darkness – gra planszowa (pol.). W: Interia.pl [on-line]. gry.interia.pl, 2003-06-23. [dostęp 2020-04-19].
  73. ↑ The London Symphony Orchestra – Lara Croft Tomb Raider: The Angel Of Darkness: The Official Soundtrack (ang.). W: Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2020-04-19].
  74. ↑ a b c Douglass C. Perry: Tomb Raider: The Angel of Darkness (ang.). W: IGN [on-line]. ign.com, 2003-06-24. [dostęp 2020-04-18].
  75. ↑ A remake of the music of Tomb Raider from its original series composer hits Spotify and iTunes (ang.). W: VF24/7 [on-line]. vg247.com, 2020-02-16. [dostęp 2020-04-19].
  76. ↑ Alex C. Feat. Yasmin K. – Angel Of Darkness (CDr) at Discogs (ang.). discogs.com. [dostęp 2018-03-14].
  77. ↑ Alex Christensen Videography (ang.). eurokdj.com. [dostęp 2020-04-18].
  78. ↑ Alex C. and Yasmin K. – Angel Of Darkness (ang.). acharts.us. [dostęp 2010-06-20].
  79. ↑ Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness for PlayStation2 – Electronic Gaming Monthly’s Scores (ang.). W: Electronic Gaming Monthly [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  80. ↑ Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness for PlayStation2 – Game Informer’s Scores (ang.). W: Game Informer [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  81. ↑ Greg Kasavin: Tomb Raider: The Angel of Darkness Review (ang.). W: GameSpot [on-line]. gamespot.com, 2003-07-02. [dostęp 2020-04-18].
  82. ↑ Paul Levesque: Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness (PS2) (ang.). W: GameSpy [on-line]. gamespy.com, 2003-07-02. [dostęp 2020-04-18].
  83. ↑ Natalie Romano: Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness by EIDOS Interactive (ang.). W: GameZone [on-line]. ps2.gamezone.com, 2003-07-28. [dostęp 2020-04-18].
  84. ↑ Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness for PlayStation2 – Play Magazine’s Scores (ang.). W: Play [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  85. ↑ a b c d Lara Croft Tomb Raider: The Angel of Darkness (PC) – Critic’s Reviews (ang.). W: Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-04-18].
  86. ↑ a b Tomb Raider: The Angel of Darkness (ang.). W: GameRankings [on-line]. gamerankings.com. [dostęp 2020-04-27].
  87. ↑ Patryk Jankowski „juve”: Dwadzieścia lat za rękę z Larą Croft, czyli Tomb Raider na przestrzeni dwóch dekad (pol.). W: MiastoGier.pl [on-line]. miastogier.pl, 2016-04-27. [dostęp 2020-04-18].
  88. ↑ TOMB RAIDER: THE ANGEL OF DARKNESS (PS2) (ang.). W: IGN [on-line]. www.ign.com, 2003-06-24. [dostęp 2016-07-09].
  89. ↑ ComCo: Nowa Lara Croft w wersji filmowej przynosi słabe zyski, a wytwórnia wini za to grę The Angel of Darkness (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-07-29. [dostęp 2020-04-18].
  90. ↑ Syriusz: Co tam słychać u Eidosa? (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-09-05. [dostęp 2020-04-18].
  91. ↑ Richard Moss: “It felt like robbery”: Tomb Raider and the fall of Core Design (ang.). arstechnica.com, 2015-01-31. [dostęp 2020-04-20].
  92. ↑ eLKaeR: Powstają dwie kolejne części cyklu Tomb Raider? Sprawa komend głosowych i rozgrywki online (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-06-08. [dostęp 2020-04-16].
  93. ↑ eLKaeR: Lara Croft straciła jednego z ojców. Jeremy Heath-Smith bierze przykład z Billa Ropera (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-07-16. [dostęp 2020-04-16].
  94. ↑ Adam Grabowski „Awe”: Przed premierą Angel of Darkness (pol.). W: Komputer Świat [on-line]. komputerswiat.pl, 2003-02-04. [dostęp 2020-04-18].
  95. ↑ eLKaeR: Seria Tomb Raider wyprowadzona spod skrzydeł firmy Core Design! Lara Croft zaatakuje ponownie za dwa lata! (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2003-07-30. [dostęp 2020-04-16].
  96. ↑ Łosiu: Siódmy Tomb Raider nadejdzie latem 2005 roku (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2004-07-20. [dostęp 2020-04-16].
  97. ↑ Łosiu: Tomb Raider: Legend od dziś w sklepach! (pol.). W: Gry-Online [on-line]. gry-online.pl, 2006-04-07. [dostęp 2020-04-16].
  98. ↑ a b Tomb Raider: The Action Adventure (pol.). laracroft.pl. [dostęp 2020-04-18].

Uwagi

  1. ↑ Pozostałymi artystami tworzącymi grę byli: Matt Charlesworth, Fergus Duggan, Wayne Elliott, Simeon Furniss, Andrew Gibson, Herod Hilani, Damon Goldey, James Kenny, Jamie Morton, Jerry Oldreive, Darren Price, David Reading, Ady Smith i Gary Tonge[1].
  2. ↑ Pozostałymi animatorami gry byli: Phil Chapman, Matt Furniss, Graham Gallagher, Paschal McGuire i Jerr O’Carroll[1].
Tomb Raider
Gry
Core Design
Crystal Dynamics
Dodatki
Game Boy Color
Spin-offy
Filmy
Fabularne
Dokumentalne
Książki
Inne