Trepcza
| Artykuł | 49°35′6″N 22°11′5″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°34'59.9"N, 22°12'0.0"E, 49°35'11.26"N, 22°11'7.87"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1180 m |
| wieś | |
.jpg) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) | 1132[1] |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 38-500[2] |
| Tablice rejestracyjne | RSA |
| SIMC | 0359712[3] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Sanok") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°35′06″N 22°11′05″E/49,585000 22,184722 | |
.jpg)
.jpg)
Trepcza (ukr. Терепча) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok[4][3]. Leży u podnóża południowego stoku masywu Kopacza w pasmie Gór Słonnych na Pogórzu Dynowskim. Przez wieś przepływa rzeka Sanoczek uchodząca z lewego brzegu do Sanu.
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0359729 | Podglinice | część wsi |
| 0359735 | Podlas | część wsi |
| 0359741 | Za Kościołem | część wsi |
| 0359758 | Za Sanoczkiem | część wsi |
Historia
Wieś lokowana przez księcia Jerzego II, jako wieś służebna grodu sanockiego.
Wieś królewska położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[5], w drugiej połowie XVII wieku należała do folwarku zasańskiego starostwa krośnieńskiego[6].
W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Trepcza byli Koźma i Rodzeń[7]. Pod koniec XIX wieku właścicielem tabularnym dóbr we wsi był Bolesław Zatorski[8]. W 1905 Juliusz Koźma posiadał we wsi obszar 325,9 ha[9], a w 1911 posiadał 322 ha[10]. Do 1939 właścicielem dóbr Trepcza był Mieczysław Woliński[11].
W latach 1954-1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Trepcza, po jej zniesieniu w gromadzie Jurowce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Toponimia
Archeologia
Na terenie wsi na wzgórzu Fajka odkryto, podczas prac archeologicznych, dwa grodziska[12]
- Horodyszcze zbudowane przez kulturę Otomani (ok. 1500 rok p.n.e.), a potem przez Celtów (do II wieku) i następnie przez lechickie plemię Lędzian (od VIII wieku)
- Horodna oraz cmentarzysko kurhanowe. Na terenie grodziska znaleziono elementy spalonej świątyni. Grodziska oraz osada datowane są na okres z przedziału od VIII do XIII wieku. Jest to jedno z czterech zachowanych wielkich grodzisk z przełomu IX/X w. w południowo-wschodnim zakątków Polski (Wietrzno-Bóbrka, Brzezowa, i Trzcinica) na których czele stał w średniowieczu velmi silen knez u Vislech[13]. Znalezione tam artefakty, oraz historia regionu pozwala określić grody jako lędziańskie, przez innych określane po prostu jako ruskie ponieważ przymiotnik ruski oznaczał wówczas przynależność polityczną, a nie etniczną.
Religia i upamiętnienie
- Monaster św. Bazylego w Trepczy
- Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
- Zabytkowa, dawna greckokatolicka cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
- Park Kwitnąca Akacja w Trepczy
- Cmentarz w Trepczy. Znajduje się na nim m.in. grobowiec rodziny Wolińskich (pochowany np. Antoni Woliński).
Mieszkańcy
Nazwiska mieszkańców XIX wiek: Babiak, Basnik, Bohenko, Wahanka, Wenhryn, Wołowec, Hajdak, Gładysz, Huczko, Drabik, Drozd, Zając, Kapcio, Kerman, Kociuba, Krem, Muzyk, Ozupko, Pakosz, Paciorka, Podobiński, Smoła, Słomiany, Starak, Strogi, Tandor, Fenio, Chimiak, Cap, Czufin, Szapka, Szwed, Jaroszczak.
Do roku 1939 we wsi znajdował się dwór którego właścicielem był Antoni Woliński. Po 1947 roku we wsi zamieszkał Czesław Żak[14].
Pobliskie miejscowości
- Sanok 2 km
- Międzybrodzie - 4 km
Zobacz też
Podobne nazwy
- Trepcza; albań. Trepça, serb. Trepča - osada założona przez saskich górników w roku 1303, jako wieś Trepice[15]
- Trybsz
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy Sanok za 2020 rok, Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Sanok, 6 maja 2021, s. 7 [dostęp 2022-02-08] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1294 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie , [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
- ↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 285.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 223.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 216.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 20.
- ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 707. [dostęp 2015-05-26].
- ↑ "7. Trepcza, gm. Sanok, stan. 1, 2 – zespół dwóch grodzisk wczesnośredniowiecznych z reliktami starszego osadnictwa (epoka brązu, okres lateński) i unikatowym obiektem sakralnym (cerkwią) i cmentarzem przycerkiewnym z okresu wczesnego średniowiecza." [w:] Urząd Marszałkowski-Departament Edukacji i Kultury. Program opieki nad zabytkami w województwie podkarpackim. Rzeszów. 2006
- ↑ Władysław Krygowski. Beskid Niski : Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia). 1977. s. 33
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Drogi zwycięstwa. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 11 (338) z 10-20 kwietnia 1985. Sanocka Fabryka Autobusów.
- ↑ Trepce, Trepia (Trepice, Tripce, Trepca, Tripza, Trepza, Trepia; "Trepice 1303 as a mining settlement and home to a Catholic parish. The Catholic Church was permitted under the patronage of Ragusan merchant colonies and Saxon miner." [w:] Kosovo: the Bradt travel guide, Gail Warrander, Verena Knaus. 2008
Linki zewnętrzne
- Trepcza, rus. ''Terepcza'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 471.
- Trepcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 663.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne. części wsi |
|
| Była wieś |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik Jana Pawła II przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
Herb gminy Sanok
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Trepcza, cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy