Tribunicia potestas

Tribunicia potestas (łac. władza trybuńska) – w antycznym Rzymie w okresie republiki był to ogół uprawnień, jakimi dysponowali trybunowie ludowi. Obejmowały zwłaszcza prawo zwoływania Senatu i Zgromadzenia, stawiania wniosków ustawodawczych, dokonywania sprzeciwu (ius intercedendi) oraz nietykalność (sacrosancitas)[1].

W epoce cesarstwa tribunicia potestas dysponowali cesarze. Była przyznawana dożywotnio,[2] lecz odnawiana corocznie i numerowana w sposób ciągły. Czasem przyznawano ją następcom (Tytus Flawiusz, Trajan, Marek Aureliusz, Kommodus) lub współrządcom (Tyberiusz)[3]. W tych wypadkach podana liczba lat tribunicia potestas nie musi pokrywać się z latami samodzielnych rządów, brakło zasady czy należy uwzględniać te lata[4].

W numizmatyce rzymskiej m.in. na podstawie obecności napisu tribunicia potestas (najczęściej w postaci skrótu TRI POT), określa się datację danej monety z okresu cesarstwa.

Przypisy

  1. ↑ O tym, że trybunowie plebejscy mają prawo zatrzymania, nie mają zaś prawa wezwania : Aulus Gellius, Noce attyckie 13,12 s. 241.
  2. ↑ Oktawian otrzymał uprawnienia trybuna w 23 r. p.n.e. (jako patrycjusz nie mógł być trybunem) dożywotnio: quoad víverem, tribúnicia potestás mihí esset (Czyny boskiego Augusta 10). Por. "Censoria potestas" Oktawiana Augusta s. 365.
  3. ↑ Kwestia sukcesji Tyberiusza w latach 4 - 14 n.e.
  4. ↑ Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, tom 1, wydanie 2, s. 316.