Tritlenek diglinu

Tritlenek diglinu
	; Struktura krystaliczna korundu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	tritlenek diglinu, tlenek(2−) glinu(3+), tlenek glinu(3+), tlenek glinu(III)
	Inne nazwy i oznaczenia
Stocka	tlenek glinu(III)
inne	tlenek glinu, trójtlenek glinu, tritlenek glinu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Al2O3
Masa molowa	101,96 g/mol
Wygląd	białe, bezwonne, higroskopijne ciało stałe
	Identyfikacja
Numer CAS	1344-28-1
PubChem	14769
SMILES
	O=[Al]O[Al]=O
Właściwości
	Gęstość
	4 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	nierozpuszczalny
Temperatura topnienia	2040 °C
Temperatura wrzenia	2980 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-08-11]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS.
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriów.
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Numer RTECS	BD1200000
	Podobne związki
Inne aniony	Al2S3
Inne kationy	B2O3, Ga2O3, In2O3, Tl2O3
Podobne związki	Al2O, AlO
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Tritlenek diglinu (nazwa Stocka: tlenek glinu(III), zwyczajowo tlenek glinu), Al₂O₃ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym glin występuje na III stopniu utlenienia. Występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najważniejsze to:

α-Al₂O₃ (korund) – postać najtrwalsza, odznaczająca się dużą twardością (9 stopień w skali Mohsa). Temperatura topnienia 2053^[3]–2072^[4] °C, a wrzenia 2980^[4]–ok. 3000^[3] °C (dla korundu naturalnego temperatura topnienia wynosi 2015 ± 15 °C, a wrzenia 2980 ± 60 °C^[4]). Dobrze przewodzi ciepło, jest odporna na działanie czynników chemicznych, nierozpuszczalna w kwasach. Powstaje podczas prażenia do 1000 °C odmiany γ. Stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich (szmergiel) i ogniotrwałych.
γ-Al₂O₃ – biały, higroskopijny proszek, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w mocnych kwasach. Otrzymywany przez łagodne prażenie wodorotlenku glinu. Ma właściwości amfoteryczne, z alkaliami tworzy gliniany (np. NaAlO₂). Jest surowcem do otrzymywania metalicznego glinu metodą elektrochemiczną.

Znane są również formy η, χ, δ i θ, różniące się właściwościami i budową krystaliczną^[5]. Tak zwany tlenek aluminium β jest w rzeczywistości glinianem sodu o wzorze NaAl₁₁O₁₇^[6].

Wytwórstwo przemysłowe

Podstawową rudą aluminium, z której uzyskiwany jest tlenek glinu, są boksyty. Tak uzyskany tlenek glinu może służyć do produkcji aluminium.

Największym producentem tlenku glinu na świecie jest korporacja Alcoa; za nią plasują się Alcan i Rusal. Największymi wytwórcami aluminium są połączone Rio Tinto i Alcan, a kolejnymi Rusal i Alcoa^[7].

W Polsce Jerzy Grzymek opracował metodę spiekowo-rozpadową (zwaną metodą Grzymka), w której do wytwarzania tlenku glinu oraz cementu portlandzkiego wykorzystuje się tylko surowce krajowe z pominięciem boksytów^[8].

Inne tlenki glinu

Oprócz tlenku glinu(III) znane są również (rzadko spotykane):

tlenek diglinu (tlenek glinu(I)), Al₂O^[9]
monotlenek glinu (tlenek glinu(II)), AlO^[10]

Zobacz też

proces Bayera

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tritlenek diglinu (nr 06285) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2012-08-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Tritlenek diglinu (nr 06285) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-08-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 4-2.
↑ ^a ^b ^c CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 73. Boca Raton: CRC Press, 1993, s. 4-36.
↑ GianlucaG. Paglia GianlucaG., Determination of the Structure of γ-Alumina using Empirical and First Principles Calculations Combined with Supporting Experiments, Curtin University of Technology, 2004 [dostęp 2012-08-11] .
↑ Arnold Frederic Holleman: Inorganic chemistry. San Diego: Academic Press, 2001. ISBN 0-12-352651-5.
↑ Aluminium. Gimme smelter. Are more big deals ahead?, The Economist, 19 lipca 2007 [dostęp 2012-08-11] (ang.).
↑ Kosacka 1975 ↓, s. 197-200.
↑ C. Dohmeier, D. Loos, H. Schnöckel. Aluminum(I) and Gallium(I) Compounds: Syntheses, Structures, and Reactions. „Angewandte Chemie International Edition”. 35 (2), s. 129–149, 1996. DOI: 10.1002/anie.199601291.
↑ D.C. Tyte. Red (B²Π–A2σ) Band System of Aluminium Monoxide. „Nature”. 202, s. 383 i 384, 1964. DOI: 10.1038/202383a0.

Bibliografia

Elżbieta Kosacka. "Metoda spiekowo-rozpadowa J. Grzymka wytwarzania tlenku glinu i cementu z surowców krajowych". „Przegląd Geologiczny”, s. 197-200, 1974. Warszawa.

[Fluka-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tritlenek diglinu (nr 06285) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2012-08-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Fluka-US-2] Tritlenek diglinu (nr 06285) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-08-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CRC2003-3] CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 4-2.

[CRC1993-4] CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 73. Boca Raton: CRC Press, 1993, s. 4-36.

[Paglia-5] GianlucaG. Paglia GianlucaG., Determination of the Structure of γ-Alumina using Empirical and First Principles Calculations Combined with Supporting Experiments, Curtin University of Technology, 2004 [dostęp 2012-08-11] .

[Wiberg&Holleman-6] Arnold Frederic Holleman: Inorganic chemistry. San Diego: Academic Press, 2001. ISBN 0-12-352651-5.

[Economist-7] Aluminium. Gimme smelter. Are more big deals ahead?, The Economist, 19 lipca 2007 [dostęp 2012-08-11] (ang.).

[CITEREFKosacka1975197-200-8] Kosacka 1975 ↓, s. 197-200.

[Dohmeier-9] C. Dohmeier, D. Loos, H. Schnöckel. Aluminum(I) and Gallium(I) Compounds: Syntheses, Structures, and Reactions. „Angewandte Chemie International Edition”. 35 (2), s. 129–149, 1996. DOI: 10.1002/anie.199601291.

[Tyte-10] D.C. Tyte. Red (B²Π–A2σ) Band System of Aluminium Monoxide. „Nature”. 202, s. 383 i 384, 1964. DOI: 10.1038/202383a0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne