Tromsø

Tromsø
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Norwegia

Okręg

Troms

Burmistrz

Arild Hausberg

Powierzchnia

2566 km²

Populacja (2007)
• liczba ludności
• gęstość


64 782
25 os./km²

Położenie na mapie Tromsu
Mapa konturowa Tromsu, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Tromsø”
Położenie na mapie Norwegii
Mapa konturowa Norwegii, u góry znajduje się punkt z opisem „Tromsø”
Ziemia69°40′N 18°56′E/69,666667 18,933333
Strona internetowa
Portal Norwegia
Most prowadzący na wyspę Tromsøya

Tromsø [ˈtrumsø] – stolica regionu Troms, największe miasto północnej Norwegii, siódme pod względem wielkości miasto kraju.

Miasto leży na wyspie Tromsøya, za kołem podbiegunowym. Jego dokładna lokalizacja to 69°40′33″N, 18°55′10″E. Mimo położenia 350 km za kołem polarnym klimat nie jest wyjątkowo surowy ze względu na silny wpływ Prądu Północnoatlantyckiego. Noc polarna trwa w Tromsø od 27 listopada do 19 stycznia, dzień polarny od 19 maja do 27 lipca.

Historia

Założone w XIII wieku było początkowo wioską liczącą około 80 mieszkańców. W 1252 roku powstał tu pierwszy kościół, Sancta Maria juxta paganos, który był równocześnie najdalej na północ wysuniętym kościołem na świecie. Prawa miejskie Tromsø uzyskało w 1794 roku. W XIX i XX wieku miasto stało się punktem startowym wielu ekspedycji polarnych, w tym najbardziej znanych Roalda Amundsena, Umberta Nobilego i Fridtjofa Nansena, przez co zyskało sławę jako „Wrota do Arktyki”.

Podczas II wojny światowej miasto nie ucierpiało. Po zajęciu przez Niemców terytorium Norwegii miał tutaj swoją siedzibę norweski rząd. W zatoce Håkøybotn, w pobliżu Tromsø w 1944 roku został zatopiony przez bombowce RAF niemiecki pancernik Tirpitz. Zginęło lub zostało rannych wtedy około 1000 niemieckich marynarzy.

Obecnie

W centrum miasta występuje duża liczba domów drewnianych, z których większa część pochodzi z XIX wieku. Pierwszy dom został zelektryfikowany w 1898 roku (dom Andreasa Aagaarda). W 1904 roku zabroniono budowy domów drewnianych w centrum.

W Tromsø znajduje się najstarsze norweskie kino, wybudowane w latach 1915–1916.

Port lotniczy Tromsø, położony na zachodnim brzegu wyspy, około 5 km od centrum miasta, obsługiwany jest przez linie lotnicze SAS Braathens, Norwegian, Wizz Air oraz Widerøe. Bezpośrednie połączenia utrzymywane są do Oslo, Bergen, Bodø, Trondheim, Alta, Hammerfest, Honningsvåg, Kirkenes, Longyearbyen, Gdańska oraz do Londynu[a].

Miasto szczyci się posiadaniem najdalej na północ położonego uniwersytetu, katedry protestanckiej, ogrodu botanicznego, a nawet najbardziej „polarnej” restauracji Burger King. Ma również najdalej na północ wysunięty browar na świecie (nie licząc małego browaru w miejscowości Honningsvåg) – Browar Mack (Mack Ølbryggeri), założony w 1877 roku. Produkuje on szereg gatunków piwa w tym Mack Pilsner, Isbjørn, Haakon oraz kilka rodzajów piwa ciemnego.

W mieście znajduje się muzeum polarnictwa (Polarmuseet) przedstawiające historię wypraw polarnych. Większość ekspozycji dokumentuje osiągnięcia Roalda Amundsena oraz metody polowań na zwierzęta futerkowe Arktyki (głównie foki).

W 1965 roku w Tromsø wzniesiono Kościół Tromsdalen nazywany z uwagi na swą monumentalną bryłę Katedrą Arktyczną[1].

Tromsø Forsvarsmuseum powstało na bazie zbudowanej przez Niemców w 1940 roku baterii dział dużego kalibru, które broniły dostępu do miasta. Odrestaurowane po wojnie, poza sześcioma działami, prezentuje również doskonale zachowany bunkier dowodzenia oraz wystawę poświęconą niemieckiemu pancernikowi Tirpitz. W mieście tym istnieje polski klasztor Karmelitanek Bosych.

Wydarzenia

Od 1987 na przełomie stycznia i lutego odbywa się corocznie Nordlysfestivalen (Northern Lights Music Festival), podczas którego prezentują się artyści z różnych gatunków muzyki – od dawnej do współczesnej, od opery do jazzu, od kameralnej do symfonicznej.

Raz do roku, w pierwszą lub drugą sobotę lipca, odbywa się w mieście impreza sportowa pod nazwą Tromsø Midnight Sun Marathon (Maraton Słońca o Północy Tromsø). Uczestnicy mogą startować w pełnym maratonie, półmaratonie oraz minimaratonie, a dzieci mają swój wyścig na krótszym dystansie. Zaś w styczniu odbywa się Polar Night Half Marathon (Półmaraton Nocy Polarnej).

W sierpniu organizowany jest festiwal piwa – Øl-Festival.

W październiku odbywa się coroczny festiwal muzyki elektronicznej - Insomnia Festival.

Tromsø ubiegało się o organizację zimowych igrzysk olimpijskich w 2018 roku, jednak Narodowy Komitet Olimpijski Norwegii zrezygnował z tych planów z uwagi na zbyt wysokie koszty przedsięwzięcia.

Warunki klimatyczne

Pomimo że Tromsø leży za kołem podbiegunowym, klimat jest łagodny ze względu na wpływ Prądu Północnoatlantyckiego. Dzięki temu wody oceaniczne nie zamarzają i port w Tromsø może funkcjonować cały rok.

Sport

Znani ludzie

Znani ludzie pochodzący z Tromsø:

Panoramy

Panorama Tromsø
Panorama Tromsø

Uwagi

Przypisy

  1. I.H P.A.B: Tromsdalen kirke (Tromsdalen Church) (ang.). W: arkitekturguide.uit.no [on-line]. The University of Tromsø, 30.12.2004. [dostęp 2018-06-30].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Norway location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Norway
Tromsø view.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Fjellheisen z niemieckiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.0 de

Improved version of Image:Fjellheisen Aussicht Bruecke Kirche.jpg

Original description:

Aussicht vom Storsteinen / Tromsø
Tromso Tromsø Norway tunliweb 02.jpg
Autor: Svein-Magne Tunli - tunliweb.no, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tromsø view from Fjellstua, Norway
Panoràmica de Tromsø.jpg
Autor: Federació d'Escacs Valls d'Andorra from Andorra, Licencja: CC BY 2.0
Panoràmica de Tromsø
Tromsø komm.svg
Coat of arms of Tromsø, Norway.
Panorama fjellheisen.jpg
Autor: en:user:Ragnilius, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Panoramic view of Tromsø from Fløya (Pictures taken easter 2006 from Fløya (Fjellheisen). Edited with PhotoStitch. To the far left is the mainland, left far behind is the island Senja. Whole middle section behind Tromsøya is the island Kvaløya. To the right is Ringvassøy. To the far right and behind is Reinøya.)