Tudorów

Tudorów

wieś
Baszta w Tudorowie
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	opatowski
Gmina	Opatów
Liczba ludności (2021)	86[1]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	27-500[2]
Tablice rejestracyjne	TOP
SIMC	0801970[3]
Położenie na mapie gminy Opatów Tudorów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Tudorów
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Tudorów
Położenie na mapie powiatu opatowskiego Tudorów
50°46′05″N 21°27′09″E/50,768056 21,452500

Tudorów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Opatów^[3][4].

Wieś w powiecie sandomierskim w województwie sandomierskim w XVI wieku była własnością wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Przez wieś przechodzi zielony szlak rowerowy do Opatowa.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. W 1361 r. sąd ziemski w Sandomierzu rozstrzygnął spór o stawidła. Zatrzymał je dziedzic Tudorowa Pełko „is suis molendinis et in aggere circa castrum Tudorow”, pozbawiając wody młyny w Karwowie. W połowie XV w. wieś była własnością braci Iwana, Pełki i Piotra z rodu Janina. Późniejszym właścicielem był kanonik wiślicki Jan de Tudorow. Tudorów miał łany kmiece, karczmy oraz folwark rycerski, z którego dziesięcinę płacono parafii we Włostowie^[6].

Według rejestru poborowego powiatu sandomierskiego z 1508 r. Tudorów i sąsiednie Dmoszyce należały do Alberta z Dmoszyc.

W 1578 r. Tudorów należał do księcia Ostrogskiego. Wieś miała trzech osadników na 1,5 łanach, 3 zagrodników z rolą, 1 komornika, 1 biednego i 1 rzemieślnika. Pół łanu obsiewano dla dworu.

Według późniejszych spisów, w 1827 r. wieś liczyła 12 domów i 83 mieszkańców. Pod koniec XIX w. w Tudorowie było 18 domów i 116 mieszkańców, funkcjonował też młyn wodny.

Zabytki

Ruiny zamku

Ruiny rycerskiego zamku z XIV w. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z akt sądowych z 1361 r. W 1517 r. Jan Tudorowski sprzedał zamek kasztelanowi sandomierskiemu Krzysztofowi Szydłowieckiemu. Dwadzieścia lat później przeszedł na własność Tarnowskich^[6] W XVI w. zamkowa wieża, na skutek przebudowy, utraciła walory obronne – zniwelowano otaczające ją wały, zamurowano stare otwory strzelnicze i okna, wykuto nowe. W połowie XVII w. wieżę na powrót przystosowano do celów obronnych. W jej przyziemiu powstała wówczas strzelnica artyleryjska.

W czasie potopu szwedzkiego, będący wówczas własnością Lubomirskich zamek został zniszczony a wieża opustoszała. W następnych latach postępowała dalsza dewastacja, gdyż kamień z opuszczonego zamku służył okolicznej ludności jako budulec.

Do dzisiaj zachowała się zamkowa wieża, a wokół niej zarys fosy. Wieża zbudowana jest z kamienia, na planie prostokąta o wymiarach 9,3 m x 10,5 m i ma sześć kondygnacji. W jej wnętrzu zachowały się ślady po belkach drewnianych stropów. Na wyższych kondygnacjach znajdują się otwory okienne oraz strzelnice. Widoczne są także fragmenty murów przyziemia.

Ruina zamku została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.544 z 30.05.1972 i z 9.04.1984)^[7].

Współcześnie ruiny są własnością rzeźbiarza Gustawa Hadyny, który przystosowuje je do celów mieszkalnych.

Przypisy

Bibliografia

• MarekM. Baradziej MarekM., JarosławJ. Czub JarosławJ., Opatów. Miasto na Bursztynowym Szlaku, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-26-5, OCLC 838617612 .
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880

Linki zewnętrzne

• Tudorów na stronie Sandomierskich klimatów