Tugela (rzeka)

Tugela
KontynentAfryka
Państwo Południowa Afryka
Rzeka
Długość520 km
Powierzchnia zlewni29.100 km²
Źródło
MiejsceGóry Smocze,
Mont-aux-Sources
Wysokośćok. 3050 m n.p.m.
Współrzędne28°45′54″S 28°52′33″E/-28,765000 28,875833
Ujście
RecypientOcean Indyjski
Wysokość0 m n.p.m.
Współrzędne29°13′31″S 31°29′54″E/-29,225278 31,498333
Położenie na mapie Południowej Afryki
Mapa konturowa Południowej Afryki, po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „ujście”
Rzeka Tugela na mapie prowincji Natal
Rzeka Tugela, w tle wzgórze Amfiteatr w Górach Smoczych

Tugela - rzeka w Afryce południowo-wschodniej, wypływająca z Gór Smoczych. Źródła na wysokości ok. 3050 m n.p.m. na płaskowyżu Mont-aux-Sources. Przepływa przez prowincję KwaZulu-Natal (Południowa Afryka), będąc jej największą rzeką. W górnym biegu rzeki znajduje się najwyższy wodospad Afryki i drugi co do wielkości wodospad świata, Tugela (948 m wysokości). W tym miejscu rzeka opuszcza Amfiteatr i Góry Smocze. Płynie na wschód przez Bergville i Colenso. Uchodzi do Oceanu Indyjskiego na północ od Durbanu[1].

Długość rzeki wynosi 520 km, zlewisko ma powierzchnię 29.100 km²

Dopływy

Tugela ma wiele dopływów, wypływających z Gór Smoczych. Największym jest Mzinyathi (ang. Buffalo River). Poza tym są to: Mała Tugela (Little Tugela River), Klip (Klip River), Mooi (Mooi River), Krwawa Rzeka (Blood River), Niedzielna Rzeka (Sundays River), Ingagani (Ingagani River) i Rzeka Buszmenów (Bushman River[1].

Historia

Pierwszym Europejczykiem, który odwiedził ujście Tugeli był Vasco da Gama w dniu 28 grudnia 1497 r. Jeden z przylądków w jego pobliżu nazwał Ponta da Pescaria, z powodu obfitości ryb. Portugalscy rozbitkowie ze statku São Bento osiągnęli rzekę 1 czerwca 1554 r., a jeden z nich Fernão Alvares Cabral utonął w trakcie forsowania rzeki[2].

8 km w górę rzeki od jej ujścia, w pobliżu mostu John Rossa (John Ross bridge) znajduje się miejsce historycznej wioski Zulusów Ndondakusuka. W 1838 r. Robert Biggar i John Cane zginęli tu w bitwie nad Tugelą. W 1856 r. miała miejsce bitwa pod Ndondakusuka, w której Cetshwayo syn Mpande pokonał swego brata Mbuyaza.

Około 10 km w górę rzeki od ujścia znajdują się dwa forty Fort Pearson i Fort Tenedos, zbudowane przez Brytyjczyków w 1879 r., w czasie wojny brytyjsko-zuluskiej dla ochrony brodów. W pobliżu Fort Pearson rośnie drzewo figowe, zwane Ultimatum Tree, pod którym 11 grudnia 1878 r. Brytyjczycy przekazali wodzom Cetshwaya ultimatum dające pretekst do rozpoczęcia wojny[3].

15 grudnia 1899 r., w czasie II wojny burskiej, nad Tugelą miała miejsce bitwa pod Colenso.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b http://www.dwaf.gov.za/Documents/Other/CMA/Thukela/ThukelaAppendixA2.pdf
  2. ↑ De Kock, Willem Johannes (1957) (in Afrikaans). Portugese ontdekkers om die Kaap. A.A. Balkema, Kaapstad. pp. 144, 166, 228
  3. ↑ Colenso, pp. 261–262. Also: Ian Knight, Zulu War, Osprey, 2004, p. 11, „... an ultimatum with which, Frere knew, they could not possibly comply.”

Media użyte na tej stronie

South Africa relief location map.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of South Africa

Equirectangular projection, N/S stretching 110 %. Geographic limits of the map:

  • N: 21.8° S
  • S: 35.2° S
  • W: 16.0° E
  • E: 33.2° E
JCW-Map-Natal-Tugela.png
Autor: Image drawn by me Jcw69, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Map location of KwaZulu-Natal showing the Tugela River
Amphitheatre Drakensberg.jpg
View of the Drakensberg amphitheatre as from the upper Tugela River, KwaZulu-Natal, South Africa
Tugela Falls.jpg
(c) I, PhilippN, CC-BY-SA-3.0
Tugela Falls, Royal Natal National Park (Drakensberg, KwaZulu-Natal, South Africa). The picture was taken in September, with only very little water running down the falls.