Tyja

Tyja
ጢያ
Ilustracja
Tyja – kamienne stele
Państwo Etiopia
Populacja (2007)
• liczba ludności
1,937[1]
Położenie na mapie Etiopii
Mapa konturowa Etiopii, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Tyja”
Ziemia8°26′N 38°37′E/8,433333 38,616667
Tyja[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo Etiopia
Typkulturowy
Spełniane kryteriumI, IV
Numer ref.12
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę1980
na 4. sesji
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

Tyja[2] (amhar. ጢያ) – miasto w środkowej Etiopii, w regionie administracyjnym Jedebub Byhierocz, Byhiereseboczynna Hyzbocz. W pobliżu znajduje się stanowisko archeologiczne z 36 kamiennymi stelami, które najprawdopodobniej wyznaczają miejsce nekropoli.

W 1980 roku stanowisko w Tyji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Geografia

Tyja leży w środkowej Etiopii, w regionie administracyjnym Jedebub Byhierocz, Byhiereseboczynna Hyzbocz, na południe od Addis Abeby, ok. 40 km od Melka Awash[3]. Ok. 500 od miejscowości znajduje się stanowisko archeologiczne ze średniowiecznymi stelami[3].

Stanowisko archeologiczne

Jedno ze 160 stanowisk archeologicznych w regionie Soddo, gdzie znaleziono stele[4]. Stele o wysokości 2–5 metrów budowano z ryolitu[5].

Na stanowisku w Tyji odkryto 36 kamiennych steli, z których 32 są bogato rzeźbione, a ornamenty – niespotykane nigdzie indziej[6] – mają bliżej nieznane znaczenie symboliczne[4]. Na niektórych stelach znajdują się symboliczne przedstawienia mieczy[6]. Wiele steli ozdobionych jest symbolem „Y”[5].

Niewiele wiadomo na temat pochodzenia steli oraz ich budowniczych[3]. Znajdowało się tu zapewne 46 steli wzniesionych pomiędzy X–XV wiekiem[6]. Podczas badań archeologicznych odkryto tu liczne groby[6], osób wieku od 18 do 30 lat[3]. Stele najprawdopodobniej wyznaczają miejsce nekropoli[5].

W 1980 roku stanowisko w Tyji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[4].

Galeria

  • Stele w Tyji

  • Symbol miecza na jednej ze steli

Przypisy

  1. ↑ Central Statistical Agency: Census Tabular Report – SNNPR-1 (ang.). [dostęp 2016-01-17].
  2. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju: Afryka. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 68, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. [dostęp 2016-01-16].
  3. ↑ a b c d Jean-Bernard Carillet, Stuart Butler, Dean Starnes: Ethiopia & Eritrea. Lonely Planet, 2009, s. 170. ISBN 978-1-74104-814-8. [dostęp 2016-01-16].
  4. ↑ a b c UNESCO: Tiya (ang.). [dostęp 2016-01-10].
  5. ↑ a b c Niall Finneran: The Archaeology of Ethiopia. Routledge, 2013. ISBN 978-1-136-75551-4. [dostęp 2016-01-16].
  6. ↑ a b c d UNESCO: Tiya - Prehistoric site (ang.). [dostęp 2016-01-10].

Linki zewnętrzne

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Etiopii

Flag of UNESCO.svg

Etiopia

Media użyte na tej stronie

Flag of Ethiopia.svg
Flag of Ethiopia
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
19-028 26 - Tiya Stele Field.jpg
Autor: Philip Kromer from Austin, TX, Licencja: CC BY-SA 2.0
Stones in the Tiya Stele Field, Gurage Zone, Southern Nations, Nationalities, and Peoples Region of Ethiopia
20-022 20 - Tiya Stele Field.jpg
Autor: Philip Kromer from Austin, TX, Licencja: CC BY-SA 2.0
Detail of one of the monuments in the Tiya Stele Field
Tiya vue d'ensemble.JPG
Autor: Julien Demade, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vue d'ensemble des stèles
Tiya stele.jpg
Autor: Philip Kromer (mrflip), Licencja: CC BY-SA 2.0
One of the stelae from the Tiya, Ethiopia