Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa

Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa
Ilustracja
Chrystus ukrzyżowany (obraz D. Velázqueza)
Państwo

 brak flagi

brak państwa
Miejscowość

Jerozolima (prowincja Judea w Cesarstwie Rzymskim)

Data

ok. 30–33 n.e.

Uczestnicy

brak współrzędnych

Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa – najważniejsze, obok zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, wydarzenie opisane w Nowym Testamencie, dotyczące ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. W chrześcijaństwie jest uważane za wydarzenie o charakterze zbawczym i stanowi (obok zmartwychwstania) główny temat nauki o odkupieniu.

Data

Istnieje konsensus, że śmierć Jezusa nastąpiła w piątek. Nieustalona jest natomiast dokładna data śmierci Jezusa – szacunki wahają się pomiędzy 27 a 33 rokiem[1]. Problematyczne jest również ustalenie, czy śmierć Jezusa nastąpiła w święto Paschy, czy też w jego przeddzień, a więc 15 czy 14 nisan. Za pierwszą datą przemawia relacja synoptyków, które utożsamiają Ostatnią Wieczerzę Jezusa z ucztą paschalną, za drugą relacja Ewangelii Jana, zgodnie z którą śmierć Jezusa nastąpiła podczas zabijania baranków paschalnych w świątyni. Oba ujęcia mają motywacje teologiczne, dlatego nie można w sposób przesądzający ustalić wiarygodności chronologii[2][3][4]. Joachim Gnilka opowiada się za relacją synoptyków[2], z kolei Walter Kasper i Ferdinand Hahn uważają chronologię Ewangelii Jana za bardziej wiarygodną[3][4]. Sprzeczność próbowano usunąć, powołując się na istnienie dwóch kalendarzy – słonecznego używanego przez wspólnotę z Qumran, do którego stosować miał się Jezus, obchodząc święto Paschy, oraz księżycowego stosowanego przez kapłanów, do którego odnosić miał się autor Ewangelii Jana[2]. Jako pierwsza takie rozwiązanie zaproponowała Annie Jaubert[3]. Zarówno Joachim Gnilka, jak i Ferdinand Hahn uważają to rozwiązanie za niewiarygodne[2][3]. Przede wszystkim nie ma dowodów przynależności Jezusa do wspólnoty esseńczyków[3]. Rytualne ubicie baranka paschalnego w świątyni nie byłoby natomiast możliwe poza datą przewidzianą przez kapłanów (Joachim Gnilka odrzuca twierdzenie, jakoby możliwe było zabijanie baranków przez esseńczyków w ich własnym terminie)[2].

Datę dzienną według współczesnego kalendarza próbowano ustalić na podstawie danych astronomicznych. Przyjmując wiarygodność chronologii Ewangelii Jana, śmierć Jezusa datowano na 7 kwietnia 30 roku[4][5][6] lub 3 kwietnia 33 roku[7][8][9] (w obu wypadkach był to piątek[10]). Wenancjusz Domagała, opowiadając się za późniejszą datą, wskazuje, że według Ewangelii Jana działalność Jezusa miała trwać co najmniej trzy lata od chwili wystąpienia Jana Chrzciciela w 28 roku[7]. Jednak relacja synoptyków zdaje się sugerować, że publiczna działalność Jezusa trwała zaledwie rok[11]. Joachim Gnilka uważa trzyletni okres działalności Jezusa za niewiarygodny. Dodatkowo obliczenia astronomiczne są niepewne z uwagi na możliwość niedokładności określania nowiu księżyca przez kapłanów, a także możliwość dodania miesiąca przestępnego przed miesiąc nisan w przypadku opóźnienia zbiorów jęczmienia lub wystąpienia trudnych warunków drogowych utrudniających dojazd pielgrzymów[1].

Fotogaleria

Miało miejsce na szczycie góry zwanej Golgotą (gr. Γολγοθᾶ, aram. גלגלתא – Gulgalta, w tłum. łac. Calvaria, co znaczy "czaszka") położonej nieopodal Jerozolimy, gdzie zwyczajowo dokonywano egzekucji na skazańcach. Informacje o ukrzyżowaniu zawarte są w czterech Ewangeliach. Wszyscy ewangeliści podają bardzo szczegółowe okoliczności tego wydarzenia. Jezus Chrystus, którego chrześcijanie uważają za Syna Bożego oraz Mesjasza, został aresztowany, osądzony i skazany przez Poncjusza Piłata na śmierć przez ukrzyżowanie. Ostatnie 12 godzin życia Chrystusa, poprzedzające jego śmierć na krzyżu, określane jako Pasja, są bardzo wnikliwie opisane w Ewangelii. Okres ten nazywany jest męką Pańską, a jego ramy czasowe zakreślają dwa wydarzenia – nocne pojmanie Jezusa w ogrodzie Getsemani oraz śmierć na krzyżu na jerozolimskim wzgórzu zwanym Golgotą. Jest to wydarzenie historyczne – potwierdzone również w wielu źródłach niechrześcijańskich[12][13][14][15].

Okoliczności śmierci Jezusa Chrystusa

Ewangelie opisują dokładne okoliczności śmierci Jezusa Chrystusa, m.in. wskazując godzinę.

A o godzinie szóstej ciemności ogarnęły ziemię (i trwały) aż do godziny dziewiątej. O godzinie dziewiątej Jezus zawołał wielkim głosem: Eloi, Eloi, lamma sabachtani! To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił. A niektórzy spośród stojących tam słysząc te słowa, mówili: Oto Eliasza woła.

Potem podbiegł ktoś, nasycił octem gąbkę i umocowawszy ją na trzcinie, podał Mu do picia, mówiąc przy tym: Poczekajcie, zobaczymy, czy przyjdzie Eliasz, żeby Go zdjąć (z krzyża). A Jezus, zawoławszy donośnym głosem, skonał. Wtedy zasłona w świątyni rozdarła się na dwie części — od góry aż do dołu.

A setnik, który stał naprzeciw, widząc, że tak skonał, rzekł: Ten Człowiek był naprawdę Synem Bożym


Przed śmiercią Jezus wypowiedział siedem krótkich zdań, które nazywane są "siedmioma mowami Jezusa na krzyżu". Mowy te znajdują się w czterech Ewangeliach.

Od starożytności trwa dysputa, jak interpretować ciemności i zanik światła wspomniane m.in. przez Flegona z Tralles. Pisarze tacy jak Augustyn z Hippony uważali je za wydarzenie cudowne, a nie naturalne, gdyż naturalne zaćmienia słońca występują podczas nowiu, a nie pełni księżyca, w okolicach której przypada święto Paschy (O Państwie Bożym, III,15)[16].

Złożenie do grobu

Przekrój Golgoty z uwzględnieniem Krzyża i Grobu Jezusa

O zmierzchu Józef z Arymatei i Nikodem pochowali ciało Jezusa. Owinęli je w płótno i złożyli w grobowcu, który był wykuty w skale. Grób przykryli potężnym kamieniem[17].

Proroctwa na temat ukrzyżowania Jezusa Chrystusa

Zgodnie z teologią chrześcijańską ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa zapowiada już starotestamentowa Księga Izajasza 53,4-12[18], gdzie stwierdzone jest też jego zbawcze znaczenie[19]. Do tego wydarzenia odnoszony jest również Psalm 22, którego autorstwo tradycyjnie przypisywano królowi Dawidowi[20]. Także Jezus zapowiedział swoją mękę i śmierć oraz przypisywał jej znaczenie zbawcze (przeciwne poglądy biblistów takich jak Rudolf Bultmann czy Willi Marxsen są obecnie odrzucane)[21][22]. Mimo to apostołowie wówczas nie bardzo rozumieli nie tylko znaczenia śmierci, ale i cierpienia. Myśleli o Mesjaszu bardziej jako o królu ziemskim[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Joachim Gnilka: Jezus z Nazaretu. Kraków: Wydawnictwo „M”, 2009, s. 415–416. ISBN 978-83-7595-153-0.
  2. a b c d e Joachim Gnilka: Jezus z Nazaretu. Kraków: Wydawnictwo „M”, 2009, s. 369–371. ISBN 978-83-7595-153-0.
  3. a b c d e Ferdinand Hahn: Theologie des Neuen Testaments. T. II: Die Einheit des Neuen Testaments. Tübingen: Mohr Siebeck, 2011, s. 534–535. ISBN 978-3-16-150630-7.
  4. a b c Walter Kasper: Jezus Chrystus. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1983, s. 112. ISBN 83-211-0471-1.
  5. Jezus Chrystus, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-08].
  6. Chart XXX Chronology of Jesus, [w:] Kenneth Frank Doig, New Testament Chronology, 1990 [dostęp 2021-12-21] (ang.).
  7. a b Wenancjusz Domagała: Data ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. Niedziela, 2014-04-16. [dostęp 2014-11-03].
  8. Colin J. Humphreys, W.G. Waddington: Dating the Crucifixion. Nature, (306) 22 grudnia 1983. s. 743 – 746. [dostęp 2014-11-03]. (ang.).
  9. Colin Humphreys, The Star of Bethlehem a Comet in 5-BC and the Date of the Birth of Christ, „Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society”, 32 (4), 1991 (ang.).
  10. John Pratt, Newton's Date for the Crucifixion, „Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society”, 32 (3), 1991 (ang.).
  11. Walter Kasper: Jezus Chrystus. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1983, s. 60. ISBN 83-211-0471-1.
  12. Christopher M. Tuckett: The Cambridge companion to Jesus. Cambridge University Press, 2001, s. 123-124. ISBN 978-0-521-79678-1.
  13. Eddy & Boyd: The Jesus Legend: A Case for the Historical Reliability of the Synoptic Jesus Tradition. Baker Academic, 2007, s. 127. ISBN 0-8010-3114-1.Sprawdź autora:1.
  14. Robert W. Funk: "The acts of Jesus: the search for the authentic deeds of Jesus" [w:] Jesus Seminar San Francisco 1998
  15. James D. G. Dunn: Jesus Remembered. 2003, s. 339. ISBN 978-0-521-79678-1.
  16. Święty Augustyn: O Państwie Bożym. Wiktor Kornatowski (tłum.). T. I. Warszawa: De Agostini, 2003, s. 219–220. ISBN 83-7316-057-4.
  17. Kazimierz Bukowski: Katechezy: Czy warto być chrześcijaninem. opoka.org.pl. [dostęp 2013-03-04].
  18. Iz 53,4-12
  19. a b Znaczenie Męki i Śmierci Chrystusa. sluzew.tercjarze.dominikanie.pl. [dostęp 2013-03-04].
  20. Biblia Tysiąclecia – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – Ps 22. biblia.deon.pl. [dostęp 2013-03-05].
  21. Manfred Uglorz: Teologia zwiastowania i czynów Jezusa. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1999, s. 245-252. ISBN 83-909272-3-3.
  22. Joachim Gnilka: Jezus z Nazaretu. Kraków: Wydawnictwo „M”, 2009, s. 369–380. ISBN 978-83-7595-153-0.

Bibliografia

  • Colin J. Humphreys, W. G. Waddington "Dating the Crucifixion" [w:] Nature 306 (5945), 743–746; grudzień 1983
  • Gerard S. Sloyan, The Crucifixion of Jesus, Minneapolis: Fortress Press, 1995, ISBN 0-8006-2886-1, OCLC 32050803.

Media użyte na tej stronie

P christianity.svg
(c) Chris-martin, CC-BY-SA-3.0
Wikimedia portal icon: Christianity
Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
Bernardino Luini - Crucifixion - WGA13758.jpg
Crucifixion with Madonna and Sts Paul, Mary Magdalene, John and Francis
SVouet.jpg
The Crucifixion, Genoa
Cristo crucificado.jpg
La obra representa a Jesucristo crucificado, y es una de las obras religiosas más conocidas del pintor sevillano Diego Velázquez.
Golgotha cross-section.svg
(c) Yupi666 z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Cross-section diagram of the location of the Church of the Holy Sepulchre, Jerusalem, in relation to the site believed to be Golgotha
Santisímo Cristo de la Expiración (El Cachorro).jpg
Autor: Mflito, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fotografía realizada por Manuel Francisco Álvarez Ruiz.
Rome, Chiesa di Santa Maria in Vallicella 032.JPG
Autor: Mattis, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cappella del Crocefisso - Scipione Pulzone

Chiesa di Santa Maria in Vallicella, Rome, Lazio, Italy

institution QS:P195,Q2031901