Ulica Franciszkańska w Katowicach

ulica Franciszkańska

Ligota-Panewniki
ulica Franciszkańska
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Długość	732 m[1]
Przebieg
0m ul. Panewnicka ul. Kłodnicka 305m ul. Grunwaldzka 380m ul. Stefana Żeromskiego 450m ul. Smolna 520m ← ul. Piotrowicka → 590m ul. Zagroda 645m do ul. ojca Karola Bika 690m plac ojca Justyna Widucha 732m ul. Emerytalna
Położenie na mapie Katowic ulica Franciszkańska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Franciszkańska
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica Franciszkańska
50°13′40,5″N 18°58′16,9″E/50,227915 18,971350

Znak uliczny.

Ulica Franciszkańska w Katowicach − jedna z zabytkowych uliczek w katowickiej jednostce pomocniczej Ligota-Panewniki. Rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Panewnicką. Następnie krzyżuje się z ul. Grunwaldzką, ul. Stefana Żeromskiego, ul. Smolną, ul. Piotrowicką i ul. Zagroda. Kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ul. Emerytalną obok placu ojca Justyna Widucha. Swoją nazwę wzięła od panewnickiego Klasztoru Franciszkanów, do którego prowadzi.

Historia

W drugiej połowie XIX wieku przy ulicy, obok dzisiejszej stacji kolejowej Katowice Ligota, wzniesiono domy wypoczynkowe i sale teatralne, przygotowane do występów^[2]. Pod numerem 27 w latach międzywojennych funkcjonował urząd pocztowo-telekomunikacyjny Katowice 6^[3], a pod numerem 25 − Apteka Świętej Jadwigi^[4]. W dwudziestoleciu międzywojennym droga także nazywała się ul. Franciszkańska^[5][6]; w latach 1939−1945 Zeisig Straße^[7][8] (ein Zeisig – czyżyk). Do 1991 w Miejskim Domu Kultury przy ul. Franciszkańskiej 33 swoją siedzibę miał Teatr GuGalander.

Obiekty zabytkowe

Przy ulicy Franciszkańskiej znajdują się następujące historyczne obiekty^[9]:

• dawny budynek dworcowy (ul. Franciszkańska 1); wzniesiony na początku XX wieku; początkowo znajdowały się w nim kasy biletowe, hotel i przechowalnia bagażu; przebudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku^[10];
• kamienica mieszkalna (ul. Franciszkańska 1a), wybudowana na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku w stylu modernistycznym^[11];
• kamienica mieszkalna − dawny kompleks „Leśny Zamek” (niem. Wald Schloss^[12][13])/dawna restauracja dworcowa (ul. Franciszkańska 2), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu modernistycznym, później przebudowana^[11];
• willa w ogrodzie (ul. Franciszkańska 2a), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu^[11];
• modernistyczna willa w ogrodzie (ul. Franciszkańska 4)^[11], wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, objęta ochroną konserwatorską^[11];
• dwa akademiki (ul. Franciszkańska 8, 10), wybudowane w latach pięćdziesiątych XX wieku w stylu socrealistycznym^[11];
• dwa bloki mieszkalne (ul. Franciszkańska 12−16, 22−26), wzniesione w latach pięćdziesiątych XX wieku w stylu socrealizmu^[11];
• dawny budynek stacyjny (ul. Franciszkańska 13a) i dawny obiekt do obsługi pasażerów (ul. Franciszkańska 13); wzniesione w drugiej połowie lat pięćdziesiątych XIX wieku^[14], przebudowane na początku XX wieku^[11];
• kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Franciszkańska 19), wybudowana na początku XX wieku^[11];
• dawny pensjonat − obecnie budynek biurowy (ul. Franciszkańska 25/27), wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu^[11];
• dawny pensjonat − obecnie Dom Kultury (ul. Franciszkańska 33), wybudowany na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu, przebudowany w latach dziewięćdziesiątych XX wieku^[11];
• kamienica mieszczańska w ogrodzie (ul. Franciszkańska 45), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku; objęta ochroną konserwatorską, ochronie podlegają: skala i forma historyczna, dach płaski, cechy stylowe i detale architektoniczne, ryzality, balkony, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej, proste formy balustrad i ogrodzeń, starodrzew w ogrodzie; działka, na której znajduje się budynek, posiada niską intensywność zabudowy, z wysokim udziałem powierzchni biologicznie czynnej;
• zabytkowe budynki − domy w ogrodach (ul. Franciszkańska 48, 49, 51, 53, 55, 63, 67); objęte ochroną konserwatorską, ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej, starodrzew w ogrodach.

Opis

Ulica jest drogą publiczną klasy lokalnej^[9]. Posiada długość 732 m i powierzchnię 3887 m^2[1]. Pod nią zlokalizowany jest kanał zbiorczy do odprowadzania ścieków Ø 500/400 mm^[9].

Przy ulicy Franciszkańskiej swoją siedzibę mają^[15]: Kościół Wolnych Chrześcijan (ul. Franciszkańska 19)^[16], Miejski Dom Kultury „Ligota” (ul. Franciszkańska 33)^[16], przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, redakcja czasopisma „Łaska i Pokój”, domy studenckie Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (ul. Franciszkańska 8, 10), Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach − Filia nr 5 (Młodzieżowa), Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach − Filia nr 7. Ulicą kursują linie autobusowe Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP)^[17].

Zobacz też

• Architektura Katowic
• Kalwaria Panewnicka
• Plac Klasztorny w Katowicach
• Zmiany nazw ulic i placów w Katowicach

Przypisy

Bibliografia

• Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996. ISBN 83-905115-0-9.
• Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.