Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Tarnowskich Górach

ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego
Śródmieście-Centrum
Ilustracja
ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego – widok w kierunku południowym
Państwo

 Polska

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Długość

450 m

Przebieg
Ikona ulica początek T.svgul. Częstochowska
Ikona ulica z prawej.svg125 mul. Pokoju
Ikona ulica rondo.svg255 mrondo ppłk. pil. inż. Karola Gustawa Ranoszka:
↑ ul. marsz. Józefa Piłsudskiego ↓
ul. Henryka Sienkiewicza
ul. Jana III Sobieskiego
ul. Nakielska
Ikona ulica.svgświatła450 mul. marsz. Józefa Piłsudskiego
Ikona ulica z prawej.svgPL road sign B-1.svg ul. Krakowska
Ikona ulica.svgul. Bytomska
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego”
50,446366°N 18,862110°E/50,446366 18,862110

Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic Tarnowskich Gór, ważna arteria komunikacyjna dzielnicy Śródmieście-Centrum.

Przebieg

Ulica rozpoczyna się obok dworca autobusowego Międzygminnego Związku Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach. Dalej biegnie w kierunku południowym przez rondo ppłk. pilota inż. Karola Gustawa Ranoszka. Swój bieg kończy u wylotu ulicy Krakowskiej, a jej kontynuacją jest ulica Bytomska.

Nazwa

Pomnik upamiętniający dawny cmentarz ewangelicki

Do 1925 oraz w latach 1939–1945 ulica nazywała się Bahnhofstraße i Georgenbergerstraße[a], w latach 1925–1935 ulica Kolejowa i ulica Lasowicka[b][1], w latach 1935–1939 ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego[2], zaś między 1945 a 1990 ulica Armii Czerwonej[3].

Historia

Do ok. 1832 obecny początkowy odcinek ulicy Piłsudskiego był położony za tzw. Bramą Krakowską – miejscem poboru myta – a więc poza obszarem miasta i miał postać obszernego placu (obecnie Plac Wolności) zwanego Krakowskim Przedmieściem (niem. Krakauer Vorstadt). W XVI wieku znajdowały się na nim domy biedoty, zaś w 1. połowie XIX wieku – stodoły należące do mieszczan[4]. Ulica Piłsudskiego (wtedy jeszcze jako Bahnhofstraße) powstała po 1857 roku jako droga prowadząca do nowo powstałej stacji kolejowej[5].

Komunikacja

Ruch na ul. Piłsudskiego w godzinach szczytu

Ulica Piłsudskiego jest jedną z najważniejszych i najbardziej ruchliwych ulic Tarnowskich Gór. Jest częścią dróg powiatowych numer 3276S i 3278S powiatu tarnogórskiego. Są to drogi klasy G[6]. Na odcinku od ronda Ranoszka do skrzyżowania z ulicą Krakowską posiada cztery pasy ruchu: dwa w stronę północną i dwa w południową.

Drogą kursują autobusy na 29 liniach komunikacyjnych organizowanych przez MZKP oraz KZK GOP[7] m.in. do Bytomia, Radzionkowa, Gliwic, Zabrza, Wieszowy, Zbrosławic, Chorzowa i Katowic, a także łączące centrum miasta z dzielnicami: Osada Jana, Stare Tarnowice, Strzybnica, Sowice, Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne oraz Repty Śląskie.

Przy ulicy Piłsudskiego nie znajduje się żaden przystanek autobusowy, jednak w jej bezpośrednim sąsiedztwie, przy ulicy Pokoju 1 znajduje się dworzec autobusowy należący do MZKP[7].

Budynki

Budynek poczty (ul. Piłsudskiego 12)

Przy ulicy marszałka Józefa Piłsudskiego znajdują się:

  • zabytkowy budynek poczty (ul. marsz. J. Piłsudskiego 12); wpisany do rejestru zabytków 30 kwietnia 1996 (nr rej.: A/1632/96); wzniesiony w 1907 w stylu neobarokowym, według projektu berlińskiego architekta Hane[8][9];
  • zabytkowe kamienice staromiejskie, będące częścią układu urbanistycznego miasta; wpisane do rejestru zabytków 27 kwietnia 1966 (nr rej.: A/610/66)[8];
  • zabytkowy budynek II LO im. S. Staszica; wpisany do rejestru zabytków 7 grudnia 2011 (nr rej.: A/358/11)[8]; we wnętrzu znajduje się tablica, upamiętniająca nauczycieli i wychowanków szkoły, poległych w czasie II wojny światowej[10];
  • zabytkowy dworzec kolejowy (odnowiony w 2007);
  • Centrum Handlowo-Usługowe „HALA” – w miejscu którego oraz sąsiadującego z nim skweru niegdyś znajdował się cmentarz ewangelicki;
  • budynek Przychodni Specjalistycznej nr 1 i nr 2 z 1931, zaprojektowany w stylu funkcjonalizmu – na jego północnej ścianie aż do 2015 roku widniały ślady po ostrzeliwaniu bronią małokalibrową z czasu II wojny światowej[11]
  • secesyjna kamienica przy ul. Piłsudskiego 10 – mieszcząca niegdyś elegancką kawiarnię Café Kaiserkrone[12].

Mieszkalnictwo

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego w 2019 roku w budynkach znajdujących się przy ulicy Marszałka Piłsudskiego zameldowane były 133 osoby[13].

Uwagi

  1. Po polsku odpowiednio: „ulica Dworcowa” i „ulica Miasteczkowska”.
  2. Drugie nazwy dotyczą północnej części ulicy (za obecnym rondem Ranoszka, które zostało oddane do użytku w marcu 1972).

Przypisy

  1. Dawne nazewnictwo ulic Tarnowskich Gór. tg1921.webpark.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-28)]. rozdz. I, pkt. 4., ppkt. b.
  2. Ryszard Bednarczyk. Pomnik Marszałka. „Montes Tarnovicensis”, wrzesień 2019. Oficyna „Monos”. ISSN 1640-0216. (pol.). 
  3. Miejska Rada Narodowa w Tarnowskich Górach: Uchwała nr XI/60/90 Miejskiej Rady Narodowej w Tarnowskich Górach z dnia 16 lutego 1990 r. w sprawie dokonania zmian w nazewnictwie ulic oraz zmiany nazwy osiedla w mieście Tarnowskie Góry. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Katowickiego nr 3, poz. 79 [on-line]. sbc.org.pl, 1990-03-20. [dostęp 2020-03-13]. (pol.).
  4. Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: O mieście » Historia miasta. [dostęp 2018-10-04]. (pol.).
  5. Broniec i in. 2009 ↓, s. 31.
  6. BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  7. a b Lista przystanków: Tarnowskie Góry. [w:] Zarząd Transportu Metropolitalnego [on-line]. [dostęp 2019-01-15]. (pol.).
  8. a b c Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2018-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  9. Wykaz urzędów pocztowych. poczta-tarnowskie-gory.marsz-pilsudskiego.poczta-24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-13)]..
  10. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: [1] www.katowice.uw.gov.pl [dostęp 2018-01-25].
  11. Broniec i in. 2009 ↓, s. 43.
  12. [2].
  13. Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2019 r. – Biuletyn Informacji Publicznej UM w Tarnowskich Górach.

Bibliografia

  • Marian Broniec, Ryszard Bednarczyk, Arkadiusz Czech, Mieczysław Filak, Krzysztof Gwóźdż, Jan Hahn, Marek Kandzia, Alicja Kosiba-Lesiak, Zofia Krzykowska, Dominik Ochman, Marek Panuś, Przemysław Rubacha, Anna Sopuch, Gabriela Szubińska, Marek Wojcik, Roman Wolniszewski: Przewodnik Tarnowskie Góry. Tarnowskie Góry: Drukpol sp.j., 2009. ISBN 978-83-61458-36-4.Sprawdź autora:15.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Tarnowskie Góry - Pomnik upamiętniający cmentarz ewangelicki.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pomnik upamiętniający dawny cmentarz ewangelicki w Tarnowskich Górach.
Tarnowskie Góry downtown location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of the downtown of Tarnowskie Góry, Poland
Ta mapa of Tarnowskie Góry została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Tarnowskie Góry County location map 2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tarnowskie Góry County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.6412 N
  • S: 50.3183 N
  • W: 18.55 E
  • E: 19.154 E
Tarnowskie Góry Piłsudskiego 02.jpg
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Tarnowskich Górach, widok w kierunku południowym
Ikona ulica.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy
Tarnowskie Góry - Piłsudskiego.JPG
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Tarnowskich Górach - widok w stronę południową
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica rondo.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ronda