Ulica Stefana Jaracza w Łodzi

ulica Stefana Jaracza
Centrum, Fabryczna

Kamienica na rogu ulic Jaracza i Kilińskiego
Państwo Polska
MiejscowośćŁódź
Długość1,85 km
Przebieg
Ikona ulica początek T.svgświatła0 mul. dr. Stefana Kopcińskiego
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła280 mul. Wierzbowa
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła460 mul. Uniwersytecka
Ikona ulica z lewej.svg840 mpl. Henryka Dąbrowskiego
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła910 mul. dr. Seweryna Sterlinga
Ikona ulica skrzyżowanie.svg1110 mul. Polskiej Organizacji Wojskowej
Ikona ulica z lewej.svg1230 mul. ks. Grzegorza Piramowicza
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1350 mul. płk. Jana Kilińskiego
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1670 mul. Wschodnia
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1860 mul. Piotrkowska
ul. płk. Stanisława Więckowskiego
Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Stefana Jaracza”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Stefana Jaracza”
Ziemia51°46′23,8″N 19°27′44,7″E/51,773276 19,462426

Ulica Stefana Jaracza – ulica w Łodzi położona w dzielnicy Śródmieście. Liczy 1,85 km długości i krzyżuje się z 10 ulicami. Wszystkie z nich, oprócz ulicy Piramowicza, przecinają ją. Ulica Stefana Jaracza przebiega równoleżnikowo od skrzyżowania z ulicą Kopcińskiego do skrzyżowania z ulicą Piotrkowską, przechodząc następnie w ulicę Więckowskiego. Ulica na całej długości jest jednokierunkowa, a ruch odbywa się ze wschodu na zachód[1].

Nazwa i historia

Ulicę wytyczono wraz z utworzeniem osady sukienniczej Nowe Miasto na południe od Starego Miasta, co miało miejsce w latach 1821–1823[2]. Otrzymała ona wtedy nazwę Pod Cegielnią, gdyż prowadziła w kierunku pierwszej miejskiej cegielni założonej z postanowienia Rajmunda Rembielińskiego[3] w okolicy dzisiejszego placu Dąbrowskiego[4]. W przeciwieństwie do innych ulic krzyżujących się z Piotrkowską nie przecinała jej. Biegła tylko w kierunku wschodnim, w stronę wspomnianej wcześniej cegielni[5]. W następnych latach zaczęto określać ją jako Podcegielnianą, a w 1845 r. nazwę zmieniono na Cegielnianą[3]. W połowie XIX stulecia zabiegano o to, by przedłużyć ulicę na zachód od Piotrkowskiej. Udało się to zrealizować w połowie lat 60. XIX wieku, kiedy to przedłużono Cegielnianą do ulicy Długiej (jej obecna nazwa to Gdańska). Droga biegnąca dalej w kierunku zachodnim otrzymała nazwę Nowo-Cegielniana (dzisiaj jest to część ul. Więckowskiego)[5]. W 1860 roku cała ulica Cegielniana została wyłożona drewnianym brukiem. Przez lata Cegielniana nie posiadała stałej i jednolitej numeracji. Wynikało to ze wspomnianego wcześniej przedłużenia do ulicy Długiej oraz skrócenia o ten właśnie odcinek, który został przemianowany na ulicę Śródmiejską[3]. Na przełomie XIX i XX wieku ulicę znacznie przedłużono na wschód, zabudowania pojawiły się na tym odcinku wraz z początkiem XX wieku. W czasie okupacji niemieckiej ulica nosiła nazwę Moltkestraβe[5]. Po II wojnie światowej przywrócono nazwę Cegielniana. Dodatkowo, w 1948 r. ulicę wyłożono cegłą klinkierową. W 1949 r. ulica otrzymała swoją obecną nazwę – Stefana Jaracza, którą to nosi do dziś[3]. Ulica Stefana Jaracza to dzisiaj jedna z najintensywniej zabudowanych śródmiejskich ulic Łodzi[5].

Zabytki

Według rejestru NID[6] na listę zabytków wpisane są następujące obiekty znajdujące się przy ulicy Jaracza w Łodzi:

  • park im. S. Staszica, kwartał ulic: Narutowicza – Uniwersytecka – Jaracza – Wierzbowa, 1888-1902, nr rej.: A/328 z 29.12.1992
  • kamienica Kulpińskich – kamienica z dwiema oficynami, ul. Jaracza 30, 1913-1914, nr rej.: A/346 z 14.12.1993
  • kamienica, ul. Jaracza 42, 1898, nr rej.: 279 z 21.01.1981
  • pałac Arnolda Stillera, ul. Jaracza 45, 1893-1899, nr rej.: A/101 z 20.01.1971:
    • dom ogrodnika, koniec XIX w., nr rej.: A/108 z 11.02.2011
    • ogród, koniec XIX w., nr rej.: jw.
  • kamienica wraz z oficynami, ul. Jaracza 53, 1895-1896, nr rej.: A/130 z 5.09.2012

Przypisy

  1. ↑ Mapy Google. Mapy Google. [dostęp 2015-09-06].
  2. ↑ Rynkowska 1970 ↓, s. 6–7.
  3. ↑ a b c d Cegielniana-Jaracza – Ulica kultury i rozrywki. [dostęp 2015-09-06].
  4. ↑ Spacerownik. Łódź Śródmieście – część druga. [dostęp 2015-09-06].
  5. ↑ a b c d ul. Stefana Jaracza – Topografie. topografie.pl. [dostęp 2015-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)].
  6. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych województwa łódzkiego. [dostęp 2015-09-06].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.