Uliczka Cieszyńskich Kobiet

Uliczka Cieszyńskich Kobiet
Ilustracja
Uliczka Cieszyńskich Kobiet, widok od strony Oranżerii
Państwo

 Polska

Miejscowość

Cieszyn

Miejsce

Wzgórze Zamkowe

Typ pomnika

instalacja plenerowa

Styl architektoniczny

minimalistyczny

Projektant

Sabina Knapczyk i Aleksandra Satława (autorki projektu lamp)

Data odsłonięcia

19 września 2010

brak współrzędnych

Uliczka Cieszyńskich Kobiet – pomnik w postaci instalacji plenerowej składającej się z osiemnastu geometrycznych lamp umieszczonych wzdłuż alejki ciągnącej się równolegle do wschodnich murów Pałacu Myśliwskiego Habsburgów na wzgórzu zamkowym w Cieszynie. Uliczka honoruje zasłużone dla Śląska Cieszyńskiego kobiety. Pomysł zrealizowano w 2010 dzięki Stowarzyszeniu Klub Kobiet Kreatywnych[1] przy wsparciu Zamku Cieszyn[2][3]. Jest to jeden z unikalnych tego typu projektów w Polsce[4][5].

Historia uliczki

Historyczka Władysława Magiera podczas oprowadzania po Uliczce Cieszyńskich Kobiet, 2021

Instalacja powstała w 2010 z inicjatywy Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych[6] w Cieszynie, szczególnie jego prezeski Romy Rojowskiej oraz historyczki Władysławy Magiery w ramach obchodów symbolicznej rocznicy 1200-lecia założenia miasta. Poza tym w 2010 ukazała się pierwsza książka z cyklu Cieszyński Szlak Kobiet autorstwa Władysławy Magiery, ówczesnej członkini Klubu Kobiet Kreatywnych. Książka zawiera biografie kobiet pochodzących ze Śląska Cieszyńskiego[7], które w dużej mierze przyczyniły się do rozwoju i promocji regionu w różnych dziedzinach. Dostępność do edukacji spowodowała, że już na początku XX w. nie było wśród nich analfabetek, co pozwalało kobietom również z środowisk wiejskich na udział w życiu gospodarczym, kulturalnym, a nawet politycznym[8].

Uliczka powstała w trzech etapach. W 2010 podczas uroczystego otwarcia odsłonięto siedem lamp, a trzy lata później, z inicjatywy Władysławy Magiery, kolejne dziewięć, które ufundowane zostały przez rodziny i przyjaciół uhonorowanych kobiet[9][10][11].

W 2017 Telewizja Polska przygotowała film o upamiętnieniu. Narratorką w filmie jest Władysława Magiera[4][12].

W 2018 przybyły kolejne dwie lampy poświęcone członkiniom Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego – pierwszego lokalnego rządu na ziemiach polskich po I wojnie światowej[13]. Była to inicjatywa Zamku Cieszyn[14].

Uliczka Cieszyńskich Kobiet nocą

Pomniki w formie lamp zostały wykonane z konglomeratu LG Hi-macs, który przepuszcza rozproszone światło[15][16]. Zaprojektowały je Sabina Knapczyk-Marek[17] i Aleksandra Satława[16]. O projekcie powiedziały: Obiekty przybrały najprostsze formy sześcianów, by cała uwaga widza skupiła się na obcowaniu z niezwykłymi kobietami, ich życiorysami (...). W mroku świecą... może wskazują drogę dosłownie i w przenośni?[18]. Na każdej z lamp umieszczone jest nazwisko wyróżnionej kobiety, a na obu końcach uliczki znajdują się tablice ze zdjęciami i krótkimi biogramami w języku polskim i angielskim. Teksty opracowała Władysława Magiera[7].

Uliczka Cieszyńskich Kobiet nocą, jedna z lamp

W 2019 ustalono, że uliczce będą patronować Olga Havlová i Danuta Wałęsa, dla których posadzono magnolie[2].

Upamiętnione kobiety

Rok upamiętnienia201020132018
Upamiętnione kobiety

Przypisy

  1. Położenie Uliczki. Klub Kobiet Kreatywnych [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  2. a b Zamek Cieszyn – Uliczka Cieszyńskich Kobiet, Zamek Cieszyn [dostęp 2021-12-20].
  3. Zamek Cieszyn – Uliczka Cieszyńskich Kobiet, Zamek Cieszyn [dostęp 2022-03-09].
  4. a b TVP na cieszyńskim szlaku kobiet, OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  5. Wizyta Małżonki Prezydenta w Cieszynie, Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2 lipca 2013 [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  6. Uliczka tylko dla kobiet, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
  7. a b Katarzyna Koczwara, Uliczka Cieszyńskich Kobiet – historia regionu pisana losami niezwykłych kobiet, Dziennik Zachodni, 7 października 2013 [dostęp 2022-03-18] (pol.).
  8. Iza Desperak, Kobiety i kultura Śląska Cieszyńskiego na przykładzie Dory Kłuszyńskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019, ISBN 978-83-8142-591-9 [dostęp 2022-03-20] (pol.).
  9. Uliczka cieszyńskich pań, OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  10. Kolejne zasłużone dla miasta kobiety wzbogaciły Uliczkę cieszyńskich kobiet, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
  11. Cieszyn: Anna Komorowska spotkała się z działaczkami społecznymi, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
  12. Kobiety Cieszyna motywem przewodnim w filmie, OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  13. a b ''Uliczka Cieszyńskich Kobiet'' bogatsza o dwie nowe lampy, OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  14. Nowe lampy na Uliczce Cieszyńskich Kobiet, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
  15. Cieszyńska trówła odkryła skarby, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
  16. a b ULICZKA CIESZYŃSKICH KOBIET, aleksandrasatlawa.com [dostęp 2022-03-09] (ang.).
  17. mgr Sabina Knapczyk-Marek [dostęp 2022-03-09] (pol.).
  18. To będzie Niedziela Kobiet w Cieszynie, Radio 90 FM [dostęp 2021-12-20] (pol.).
  19. Stefania Michejdowa 1884–1942, www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  20. Marianna Górniak-Cienciałowa 1856–1905, www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  21. Łucja Maria Monne 1908–1991, www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  22. Emilia Kołder – czy tylko kucharka?, gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-08].
  23. Helena Molak 1921–2012, www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  24. Tomasz Rojek, Maciej Antkiewicz, Kryształ dla Druhny Władysławy Sikory, cieszyn.zhp.pl [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  25. Anna Szalbot ps. Rachela, historia.luter2017.pl [dostęp 2022-03-08].

Media użyte na tej stronie

Władysława Magiera Uliczka Cieszyńskich Kobiet.jpg
Autor: Klarqa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Władysława Magiera oprowadza po Uliczce Cieszyńskich Kobiet. Projekt 'Śląsk Cieszyński w Wikipedii'
Uliczka cieszyńskich kobiet, sierpień 2017.jpg
Autor: Fretka1313, Licencja: CC BY 3.0
Uliczka Cieszyńskich Kobiet
Uliczka Cieszyńskich Kobiet - Anna Szalbot "Rachela".jpg
Autor: Drejwen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Utworzona w 2010 r. uliczka upamiętniająca kobiety ważne dla historii Cieszyna.
Uliczka Cieszyńskich Kobiet 3.jpg
Autor: Drejwen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Utworzona w 2010 r. uliczka upamiętniająca kobiety ważne dla historii Cieszyna.