VI Batalion Saperów

VI Batalion Saperów

V Batalion Saperów

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1929
Dowódcy
Pierwszy	por. Józef Szkolnikowski
Ostatni	mjr Ignacy Landau
Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Kraków Wola Justowska
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	5 Pułk Saperów

VI Batalion Saperów (VI bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia batalionu

31 października 1918 roku kapitan Wilhelm Bauer przekazał dowództwo kompanii zapasowej c. i k. batalionu saperów nr I porucznikowi Józefowi Szkolnikowskiemu, jako najstarszemu oficerowi – Polakowi. Adiutantem został porucznik Edmund Zieleniewski. Objęcie kompanii przez polskie wojsko trwało do godziny 16.00 i odbyło się bez żadnego oporu ze strony austriackiej i w największym porządku. Żołnierze innych narodowości, znajdujący się w batalionie, zaczęli go opuszczać.

Kompania była zakwaterowana w forcie cytadelowym 2 „Kościuszko” położonym wokół Kopca Kościuszki w Krakowie. Na krótko przed rozpadem Austro-Węgier kompania została zreorganizowana i uzupełniona kompaniami zapasowymi saperów nr 12, 46 i 49.

5 listopada 1918 roku kapitan Franciszek Wolf objął dowództwo batalionu uzupełniającego saperów. Adiutantem batalionu został porucznik Zdzisław Groele. Stan ludzi, początkowo bardzo niski, podniósł się do liczby 200 poprzez napływ powracających z wojny saperów. Wkrótce dowództwo batalionu objął major Kornicki. Stan podniósł się do liczby około 600 ludzi. Utworzono trzy kompanie w sile po 150 ludzi każda, oraz kompanię sztabową. 18 marca 1919 roku batalion, już jako „V batalion saperów” w składzie 3 kompanii i dowództwa odszedł na Front Ukraiński, do obrony Lwowa.

Czwarta kompania pozostała w Krakowie, jako "kadra batalionu". Do połowy września 1919 pełniła służbę wartowniczą w garnizonie. Następnie od września do drugiej połowy lutego 1920 roku prowadziła roboty leśne w Tatrach. Budowała baraki w Zaskalu, Jaszczurówce i Zakopanem. Po ukończeniu prac w Tatrach, zaopatrzeniu się i wyekwipowaniu w Krakowie, odeszła w połowie marca 1920 na Front Wołyński, do grupy pułkownika Józefa Rybaka^[1].

15 lutego 1920 roku V batalion saperów został przemianowany na VI batalion saperów^[2]. W skład nowo utworzonego batalionu weszły: dawna 2/V batalionu saperów pod dowództwem porucznika Oswalda Ungera, jako 1 kompania oraz dawna 3/V batalionu saperów pod dowództwem porucznika Jana Gicali jako 2 kompania. Dowódcą batalionu został mianowany kapitan Gustaw Stankiewicz. 3 kompania VI batalionu saperów została utworzona 1 lutego 1920 roku przy batalionie zapasowym saperów nr V w Krakowie i zakwaterowana w koszarach barakowych w Przegorzałach pod Krakowem. Dowódcą kompanii był porucznik Steckiewicz. Z batalionem 3 kompania połączyła się dopiero w grudniu 1920 i pozostaje z nim już do końca swego istnienia^[3].

Kolumna saperska nr VI

We wrześniu 1920 roku, zgodnie z organizacją saperów, w składzie VI batalionu saperów została sformowana etatowa kolumna saperska nr VI pod dowództwem kapitana Eugeniusza Wrotniaka. Kolumna liczyła 2 oficerów, 100 szeregowych oraz 102 konie i 45 wozów. Dzięki pomocy Dowództwa 6 Dywizji Piechoty kolumna została wyposażona w potrzebny materiał i narzędzia ze składu saperskiego 6 Armii i ze zdobyczy wojennej. W czasie swego krótkiego istnienia kolumna oddała nieocenione usługi macierzystemu batalionowi, ułatwiając mu na każdym kroku pracę. Z chwilą odjazdu batalionu do Grupy Fortyfikacyjnej Nr 3, kolumna saperska została 12 stycznia 1921 roku odesłana do kompanii zapasowej saperów Nr V w Krakowie celem rozformowania.

Dowódca batalionu, major Ignacy Landau, przed jej odejściem zamieścił w rozkazie Nr 1 z dnia 11 stycznia 1921 roku następujące pożegnanie: „Kolumna saperska nr VI opuszcza z dniem jutrzejszym skład baonu i odchodzi do kompanii zapasowej saperów nr V w Krakowie. Przy tej sposobności dziękuję dowódcy jej, kapitanowi Wrotniakowi, wszystkim podoficerom i żołnierzom za ich niestrudzoną pracę. Dziękuję im w imieniu służby za ich trudy i prace, życzę im wszystkim szczęścia i powodzenia na dalszej drodze”.

Kolumna saperska nr VI wkrótce po przybyciu do Krakowa i rozlokowaniu się w barakach w Przegorzałach została zlikwidowana^[4].

Ważniejsze wykonane roboty techniczne

1/VI kompania saperów

• 25 IX 1919 – fortyfikacja Sądowej Wiszni w grupie generała Aleksandrowicza.
• Kwiecień 1919 — roboty fortyfikacyjne i minierskie w grupie generała Konarzewskiego w Wołczuhach.
• Maj 1919 — budowa mostu na Bystrzycy w Oziminie.
• Czerwiec 1919 — Niszczenie mostu na Złotej Lipie i w Zawałowie.
• Lipiec 1919 — Fortyfikacja Pogranicza czeskiego na Śląsku Cieszyńskim.
• Październik 1919 — Fortyfikiacja Wilna i okolic.
• Marzec 1920 — Budowa mostu na Świerczy długości 117 metrów, wysokości 9 metrów.
• Maj 1920 — Budowa mostu na Berezynie 834 metry. Budowa dwóch mostów w Wiskowie.
• Lipiec 1920 — Naprawa mostu traktowego na Słuczy.
• 26.VII.1920 — Budowa mostu i roboty fortyfikacyjne w Łucku.
• 3.VIII.1920 — Budowa mostu na Lipie.
• Sierpień 1920 — Budowa mostu na Pełtwi pod Bogdanówką.

2/VI kompania saperów

• Maj 1919 — Podniesienie mostu na Szczarze pod Domanową (kolej z Brześcia do Baranowicz).
• Maj 1919 — Naprawa drogi między Nalajowicami a Jasienką dla ciężkiej artylerii.
• Maj 1919 — Budowa mostu etapowego na Tyśmienicy w Drohobyczu długości 46 metrów, wys. 7 m.
• Czerwiec 1920 — Budowa mostu na Strypie koło Stryja :długości 250 m.. wysokości 8 ni. oraz budowla linii obronnej na wschód od Stryja. Fortyfikacja prawego brzegu Zbrucza. Budowa mostu na Zbruczu, dla artylerii lekkiej długości 80 metr., wysokości 4 metr., .szer. 4 metry.
• 4 sierpnia 1919 — Fortyfikacja przedmościa Husiatyn — Safanów
• Listopad 1919 — Fortyfikacja linii obronnej Wilejki i budowa kolejki podjazdowej.
• Kwiecień 1920 — Budowa punktu oporu w Nahowie.
• Maj 1920 — Budowa przedmościa Rzeczyca na Dnieprze.
• Czerwiec 1920 — Minowanie i wysadzenie mostu pod Rzeczycą.

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu:

• por. Józef Szkolnikowski
• kpt. Franciszek Wolf (od 5 XI 1918)
• mjr Władysław Kornicki
• kpt. Gustaw Leonard Herman Stankiewicz (1920 - 1923)
• mjr Ignacy Landau^[5] (do 31 VIII 1923 → zastępca dowódcy 4 psap)
• kpt. Stanisław Perko (1923 - 1925)
• mjr Tadeusz Bisztyga (od 31 XII 1925^[6])
• mjr Mieczysław Stępiński (do 5 XI 1928 → referent 5 Okręgowego Szefostwa Saperów)
• mjr Jan Wańkowicz (5 XI 1928 - 23 XII 1929 → zastępca dowódcy 5 bsap)

Zastępcy dowódcy batalionu

• kpt. Jan Władyka - 1935

Adiutanci batalionu:

• por. Edmund Zieleniewski
• por. Zdzisław Józef Groele (od 5 XI 1918)

Oficerowie:

• kpt. Otton Patzak^[a]
• por. Ziętkiewicz
• por. Siwiec
• por. Bronisław Teodor Emil Czyżek
• ppor. Zygmunt Goldstein
• ppor. Alojzy Pniok
• ppor. Edward Szajer
• ppor. Fortuna
• ppor. Edward Cliodzicki
• por. Dmytruk
• ppor. Zagorski
• ppor. Janczak
• nadrusznikarz Franciszek Kosturek
• sierż. Mikołaj Eberhardt
• sierż. Michał Danziger

1 kompania

• dowódca kompanii - por. Karol Czarnecki
• ppor. Wanicki
• ppor. Eberson

2 kompania

• dowódca kompanii - por. Oswald Unger
• ppor. Ćwiertnia
• ppor. Somnicki

3 Kompania

• dowódca kompanii - por. Jan Gicala
• ppor. Pawłowski
• ppor. Kozłowski

Stan personalny oficerów 6 batalionu saperów w dniu 08.05.1925r.

• kpt. Perko Stanisław - dowódca 6 baonu sap.
• kpt. Różecki Stanisław Antoni - adiutant
• kpt. Jania Kazimierz - dowódca 1 kompanii saperów
• por. Pasek Mieczysław - oficer 1 kompanii saperów
• por Stych Franciszek - oficer 1 kompanii saperów
• por Chlebowski Tadeusz Leon - oficer 1 kompanii saperów
• por Mondzelewski Jan - dowódca 2 kompanii saperów
• por Koźmiński Stanisław - oficer 2 kompanii saperów
• por Szatrowski Ludwik - oficer 2 kompanii saperów
• chor. Pietruszczak Józef - oficer 2 kompanii saperów
• por. Hupa Jan - dowódca 3 kompanii saperów
• por Ziętkiewicz Stanisław - oficer 3 kompanii saperów^[7]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
• Mieczysław Wolski, 5 Pułk Saperów. Zarys historii wojennej pułków polskich 1920-1922.
• "Jednodniówka 5 Pułku Saperów na uroczystości poświęcenia sztandaru 8 maja 1925r w Krakowie"