Wład Diabeł

Wład II Diabeł
hospodar Wołoszczyzny
Okres	od 1436 do 1442
Poprzednik	Aleksander Aldea
Następca	Mircza II
hospodar Wołoszczyzny
Okres	od 1443 do 1447
Poprzednik	Basarab II
Następca	Władysław II Dan
Dane biograficzne
Dynastia	Basarabów
Data urodzenia	1390
Data i miejsce śmierci	1447 Baltenia
Ojciec	Mircza Stary
Dzieci	Mircza II, Wład Palownik, Radu Piękny
Dzieci	nieślubne: Wład Mnich

Wład II Diabeł (rum. Vlad Dracul; ur. ok. 1390, zm. 1447) – hospodar wołoski w latach 1436-1447, z przerwą w 1442-1443, z dynastii Basarabów.

Był nieślubnym synem hospodara wołoskiego Mirczy Starego. Czterech spośród jego synów w przyszłości zostało hospodarami wołoskimi: ślubni Mircza II, Wład Palownik i Radu III Piękny oraz nieślubny Wład IV Mnich.

Wład spędził młodość na dworze króla węgierskiego Zygmunta Luksemburskiego. W początkach 1431 roku został wprowadzony do Związku Smoczego, co miało zapewnić jego wierność Zygmuntowi, a co przyniosło mu przydomek "Draco" czyli "Smok", przekształcone przez lud wołoski w "Dracul" – "Diabeł".

W 1431 Zygmunt Luksemburski przeznaczył go na tron wołoski jako następcę Dana II. Władzę zdołał jednak przejąć Aleksander Aldea, który wcześniej wspierał starania Włada o tron, w związku z czym Wład schronił się w znajdującym się pod węgierską kontrolą Siedmiogrodzie – w prowincji Fogarasz (otrzymał wówczas stanowisko wojewody siedmiogrodzkiego). Uległość Aldei wobec Turków i łupienie kraju przez tych ostatnich spowodowało skupianie się wokół Włada opozycji bojarskiej; w efekcie w 1436 mógł on z pomocą węgierską obalić Aldeę i objąć tron wołoski, pokonując także oddziały tureckie pustoszące wówczas Wołoszczyznę.

Rok później, w 1437 Wład musiał jednak uznać wyższość turecką i złożyć hołd sułtanowi, a w 1438 roku udzielił mu pomocy w najeździe na Węgry. Mimo to został przez Turków oskarżony o sprzyjanie Węgrom, wezwany w 1442 do Stambułu i uwięziony. Na krótko tron objął jego najstarszy syn Mircza II, a następnie – zgodnie z wyborem bojarów skłaniających się wówczas ku Węgrom – syn Dana II Basarab II, protegowany nowego wojewody siedmiogrodzkiego Jana Hunyadego. Porażki Turków w starciach przeciwko Wołochom i Hunyademu spowodowały, że Wład został zwolniony z niewoli i udało mu się odzyskać tron (1443).

Wład jednak zrezygnował wówczas z orientacji protureckiej i starał się utrzymać do pewnego stopnia neutralną pozycję pomiędzy Węgrami i Turcją. Wspierał co prawda węgierskie wyprawy przeciwko Turcji w 1444 i 1445, w pierwszej z nich jednak nie wziął osobistego udziału (pozostawiając do dyspozycji Węgrów tylko oddział pod dowództwem swego syna Mirczy, który wziął udział w bitwie pod Warną), być może z uwagi na młodszych synów będących zakładnikami w tureckim ręku, natomiast udziałem w drugiej zyskał sobie popularność i uznanie w Europie. Brał udział w negocjacjach pokojowych w 1444. Jednak jego rezerwa wobec Węgier spowodowała, że Hunyady wsparł przeciwko niemu Władysława II Dana i wywołał powstanie na Wołoszczyźnie – w efekcie czego, zdradzony przez swych bojarów Wład wraz z synem Mirczą został zamordowany w Balteni w 1447.

Literatura

• J. Demel: Historia Rumunii. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, s. 122, 125.
• J. Rajman: Encyklopedia średniowiecza. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006, s. 1033-1034. ISBN 83-7435-263-9.

Władcy Wołoszczyzny Hospodarowie wołoscy do 1715 Basarab I (ok. 1310–1352) Mikołaj Aleksander (1352–1364) Władysław I Samoderżec (ok. 1364–1377) Radu I (ok. 1377–1383) Dan I (ok. 1383–1386) Mircza I Stary (1386–1394) Wład I Uzurpator (1394–1397) Mircza I Stary (1397–1418) Michał I (1418–1420) Dan II (1420–1421) Radu II Praznaglava (1421) Dan II (1421–1423) Radu II Praznaglava (1423) Dan II (1423–1424) Radu II Praznaglava (1424–1426) Dan II (1426–1427) Radu II Praznaglava (1427) Dan II (1427–1431) Aleksander I Aldea (1431–1436) Wład II Diabeł (1436–1442) Mircza II (1442) Basarab II (1442–1443) Wład II Diabeł (1443–1447) Władysław II Dan (1447–1448) Wład III Palownik (1448) Władysław II Dan (1448–1456) Wład III Palownik (1456–1462) Radu III Piękny (1462–1473) Basarab III Stary (1473) Radu III Piękny (1473–1474) Basarab III Stary (1474) Radu III Piękny (1474) Basarab III Stary (1474) Radu III Piękny (1474–1475) Basarab III Stary (1475–1476) Wład III Palownik (1476) Basarab III Stary (1476–1477) Basarab IV (1477–1481) Mircza (1481) Wład IV Mnich (1481) Basarab IV (1481–1482) Wład IV Mnich (1482–1495) Radu IV Wielki (1495–1508) Mihnea I Zły (1508–1509) Mircza III (1509–1510) Wład V Młody (1510–1512) Neagoe Basarab V (1512–1521) Teodozjusz (1521–1522) Radu V (1522–1523) Władysław III (1523) Radu VI Bădica (1523–1524) Radu V (1524) Władysław III (1524) Radu V (1524–1525) Władysław III (1525) Radu V (1525–1529) Basarab VI (1529) Mojżesz (1529–1530) Wład VI Topielec (1530–1532) Wład VII Vintila (1532–1535) Radu VII Paisie (1535–1545) Mircza Pastuch (1545–1552) Radu VIII Eliasz (1552–1553) Mircza Pastuch (1553–1554) Patrascu Dobry (1554–1558) Mircza Pastuch (1558–1559) Piotr Młody (1559–1568) Aleksander II Mircza (1568–1574) Vintila (1574) Aleksander II Mircza (1574–1577) Mihnea II Poturczeniec (1577–1583) Piotr II Kolczyk (1583–1585) Mihnea II Poturczeniec (1585–1591) Stefan I Głuchy (1591–1592) Aleksander III Zły (1592–1593) Michał II Waleczny (1593–1600) Szymon Mohyła (1600–1601) Radu IX Mihnea (1601–1602) Szymon Mohyła (1602) Radu X Șerban (1602–1610) Gabriel Batory (1611) Radu IX Mihnea (1611) Radu X Șerban (1611) Radu IX Mihnea (1611–1616) Gabriel Mohyła (1616 (Mohyłowie ) Aleksander IV Eliasz (1616–1618) Gabriel Mohyła (1618–1620) Radu IX Mihnea (1620–1623) Aleksander V Dziecię (1623–1627) Aleksander IV Eliasz (1627–1629) Leon Tomșa (1629–1632) Radu XI Eliasz (1632) Mateusz Basarab (1632–1654) Konstantyn I Șerban (1654–1658) Mihnea III (1658–1659) Jerzy I Ghica (1659–1660) Grzegorz I Jerzy Ghica (1660–1664) Radu XII Leon (1664–1669) Antoni Popescu (1669–1672) Grzegorz I Jerzy Ghica (1672–1673) Jerzy II Duca (1673–1678) Șerban Kantakuzen (1678–1688) Konstantyn II Brâncoveanu (1688–1714) Stefan II Kantakuzen (1714–1715) Rządy Fanariotów (1715–1821) Mikołaj Mavrocordat (1715–1716) okupacja habsburska (1716) Jan I Mavrocordat (1716–1719) Mikołaj Mavrocordat (1719–1730) Konstantyn III Mavrocordat (1730) Michał Racoviță (1730–1731) Konstantyn III Mavrocordat (1731–1733) Grzegorz II Ghica (1733–1735) Konstantyn Mavrocordat (1735–1741) Michał Racoviță (1741–1744) Konstantyn III Mavrocordat (1744–1748) 121 Grzegorz Ghica II (1748–1752) Mateusz Ghica (1752–1753) Konstantyn IV Racoviță (1753–1756) Konstantyn III Mavrocordat (1756–1758) Scarlat Ghica (1758–1761) Konstantyn III Mavrocordat (1761–1763) Konstantyn IV Racoviță (1763–1764) Stefan Racoviță (1764–1765) Scarlat Ghica (1765–1766) Aleksander Ghica (1766–1768) okupacja rosyjska (1768) Grzegorz III Aleksander Ghica (1768–1769) okupacja rosyjska (1769–1770) Emanuel Giani-Ruset (1770-1771) Aleksander Ipsilanti (1774–1782) Mikołaj Caradja (1782–1783) Michał Suțu (1783–1786) Mikołaj Mavrogheni (1786–1789) okupacja habsburska (1789–1790) Michał Suțu (1791–1793) Aleksander Moruzi (1793–1796) Aleksander Ipsilanti (1796–1797) Konstantyn Hangerli (1797–1799) Aleksander Moruzi (1799–1801) Michał Suțu (1801–1802) Aleksander Suțu (1802) Konstantyn Ipsilanti (1802-1806) okupacja rosyjska (1806–1812) Jan Caradja (1812–1818) kajmakam Grzegorz Brâncovenu (1818) Aleksander Suțu (1818–1821) kajmakam Grzegorz Brâncoveanu (1821) Tudor Vladimirescu (1821) Scarlat Callimachi (1821) Grzegorz Dymitr Ghica (1822–1828) okupacja rosyjska (1828–1834) Rząd statutu organicznego (1832–1856) Aleksander Dymitr Ghica (1834–1842) Jerzy Bibescu (1842–1848) rząd tymczasowy (1848) regencja trzech (1848) okupacja osmańska i rosyjska (1848–1851) kajmakam Konstantyn Kantakuzen (1848) Barbu Știrbei (1848–1853) okupacja rosyjska (1853–1854) okupacja osmańska (1854) okupacja austriacka (1854–1856) Barbu Știrbei (1854–1856) Protektorat (1856–1859) kajmakam Aleksander Dymitr Ghica (1856–1858) trzech kajmakamów: Ioan Manu, Emanoil Băleanu, Ioan Filipide (1858–1859) Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (jedynie unia personalna) Aleksander Jan Cuza (1859–1862) 1862 – oficjalnie zjednoczenie Mołdawii i Wołoszczyzny w Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (zobacz: władcy Rumunii).