Władysław Chotkowski

Władysław Longin Chotkowski

Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1843 Mielżyn
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1926 Rabka
Miejsce pochówku	Cmentarz Rakowicki
Wyznanie	chrześcijańskie
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1868
Odznaczenia

Władysław Longin Chotkowski (ur. 15 marca 1843 w Mielżynie, zm. 13 lipca 1926 w Rabce) – polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

ks. Władysław Chotkowski siedzi podczas uroczystości nadania doktoratów honorowych UJK (1923)

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Ostoja, był synem Józefa i Franciszki z Zientkiewiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale Kazimierza Milęckiego. W latach 1864–1868 studiował w Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, w 1868 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Kontynuował studia na uniwersytecie w Münster, gdzie w 1869 uzyskał licencjat naukowy z teologii na podstawie pracy Rerum gestarum ecclesiae Ruthenae pars prima. Powrócił do Poznania, gdzie został wikariuszem przy kościele św. Marcina; od 1872 był także dyrektorem konwiktu fundacji Szołdrskiego w Poznaniu. Za prowadzoną działalność patriotyczną został wydalony z Poznania w okresie kulturkampfu (1873).

Od 1881 pozostawał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Przedstawił pracę Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach polskich pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, na podstawie której został mianowany docentem w Seminarium Historii Kościoła. Od 1882 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Kościoła (do 1910); pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego UJ w roku akademickim 1883/1884 oraz rektora w latach 1891–1892. Zasiadał w Radzie Miejskiej Krakowa oraz sprawował mandat deputowanego do Rady Państwa w Wiedniu. W 1900 został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej. Słynął jako kaznodzieja, poruszający w kazaniach nie tylko tematy religijne, ale i kwestie polityczne i społeczne; wygłaszał mowy na pogrzebach znakomitości krakowskich. Papież Leon XIII nadał mu tytuł prałata domowego (1890).

W kręgu jego zainteresowań naukowych znajdowały się nowożytna historia Kościoła, historia reformacji oraz edytorstwo. Badał dzieje poznańskiego szkolnictwa jezuickiego w XVI i XVII wieku. Zajmował się dziejami burs studenckich oraz rzemiosła krakowskiego w XV wieku. Przygotowywał kronikę Soboru Watykańskiego I. Przyczynił się po podniesienia znaczenia Seminarium Historii Kościoła UJ, współpracował z czasopismami „Przyjaciel Ludu” (1875–1882) i „Tydzień Katolicki”. Był autorem wielu prac naukowych, opublikował ponadto zbiory mów duszpasterskich (Kazania w kwestyi socyalnej^[1], 1879; Kazania o wychowaniu dzieci, 1880) oraz kilka opowiadań i utworów scenicznych.

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu kapitulnym, w kwaterze Ld^[2].

Odznaczenia i wyróżnienia

Od 1908 był członkiem korespondentem AU. Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1874 członek zwyczajny, 1918 członek honorowy) oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1902 członek honorowy). Jego uczniem był historyk Kościoła ks. Jan Nepomucen Fijałek. Posiadał wiele odznaczeń, m.in. austriacki Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (1910)^[3], Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta (1925), austriacki Order Korony Żelaznej III klasy, papieski złoty Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (1903)^[4], polski Krzyż Walecznych^[5]. Za pracę Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy otrzymał w 1909 nagrodę AU im. Barczewskiego.

W 1923 otrzymał tytuł honorowego doktora teologii Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (wyróżniony wówczas w gronie siedmiu weteranów powstania styczniowego)^[6].

Wybrane publikacje

• O "Myszeidzie" Ignacego Krasickiego^[7] (1874)
• O Wacławie Potockim (1876)
• O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego^[8] (1881)
• Marcin Luter w 400 rocznicę urodzin^[9] (1883)
• Przyczyny i początki reformacji w Polsce^[10] (1883)
• Nowo znaleziona "Nauka dwunastu apostołów" (1885)
• Z męczeńskich dziejów unii (1890)
• Dzieje zniweczenia św. Unii na Białorusi i Litwie (1898)
• Ostatnie lata benedyktynów w Tyńcu^[11] (1900)
• Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy (1909, 2 tomy)
• Księcia prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne^[12](1918)
• Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji (1922)^[13]
• Historja Kościoła katolickiego. Podręcznik dla szkół średnich (uzupełnił ks. dr Józef Jałowy), Miejsce Piastowe (1931)

Przypisy

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Literatura dodatkowa

• Ks. Tadeusz Glemma: Chotkowski Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 430–432. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0

Zobacz też

• Ostoja (herb szlachecki)
• Ród Ostojów (Mościców)

Linki zewnętrzne

• Utwory Władysława Chotkowskiego w serwisie Polona.pl