Władysław Nowakowski (konstruktor lotniczy)

Władysław Nowakowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1916
Kołaczyce

Data i miejsce śmierci

26 kwietnia 1980
Bielsko-Biała

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Władysław Wojciech Nowakowski (ur. 23 kwietnia 1916 w Kołaczycach, zm. 26 kwietnia 1980 w Bielsku-Białej) – konstruktor szybowcowy.

Życiorys

Ukończył szkołę powszechną w Czudcu, następnie uczył się w I Gimnazjum Męskim w Rzeszowie[1]. W 1934 r. zdał egzamin maturalny w Liceum Państwowym we Lwowie i rozpoczął studia na kierunku lotniczym Politechniki Lwowskiej, które ukończył w 1939 r. uzyskując tytuł magistra inżyniera[2].

W latach 1940-1941 pracował jako konstruktor w Lwowskich Warsztatach Lotniczych, a następnie w Zakładach Szybowcowych Nr 5[3]. Do końca II wojny światowej pracował w Krakowie w biurze konstrukcyjnym firmy Solvay. Pod koniec wojny trafił do obozu koncentracyjnego w Płaszowie[2].

Po wojnie, mieszkając w Krakowie, rozpoczął wykłady na Wydziale Lotniczym w tamtejszej Akademii Górniczo-Hutniczej. W rok później, ówczesny szef Instytutu Szybownictwa, inż. Rudolf Weigl zaproponował mu współpracę. Młody zespół inżynierów-konstruktorów (Marian Gracz, I. Kaniewska, T. Kostia, Franciszek Kotowski, Rudolf Matz, Piotr Mynarski, Justyn Sandauer, Marian Wasilewski, Roman Zatwarnicki, i konstruktor Józef Niespał) przyczynił się do rozwoju pierwszych po II wojnie polskich szybowców i rozwoju sportu szybowcowego.

W 1948 r. zostaje awansowany na stanowisko dyrektora Instytutu Szybownictwa (przemianowanego następnie na Szybowcowy Zakład Doświadczalny), które pełnił do 1977 r.[4]

Przez dłuższy czas łączył pracę konstruktora z funkcją wykładowcy na Wydziale Lotniczym AGH w Krakowie. Był inicjatorem powołania Liceum Lotniczego w Bielsku-Białej, prowadząc tam później zajęcia z młodzieżą. Miał duży dar pedagogiczny, a klarowność przedkładanych tez i logiczna argumentacja znalazła też swój wyraz w licznych publikacjach książkowych, których był autorem. Był współorganizatorem Centralnej Szkoły Instruktorów Szybownictwa w Aleksandrowicach[2]. Brał udział w pracach Ligi Lotniczej, Ligi Przyjaciół Żołnierza, Ligi Obrony Kraju oraz Aeroklubu PRL, zasiadał w Radzie i Komisji Szybowcowej APRL. Na forum Międzynarodowej Organizacji Naukowo-Technicznej Szybownictwa (OSTIV) propagował polską technikę szybowcową[3].

W latach 1954-55 przebywał w Chińskiej Republice Ludowej, gdzie brał udział w organizacji i rozwoju chińskiego szybownictwa, za co otrzymał Chińską Gwiazdę Przyjaźni[3].

Pracując jako szef SZD często odwiedzał biuro konstrukcyjne i swymi uwagami przyczyniał się do sukcesów konstrukcyjnych powstających tam szybowców. Pierwszą jego konstrukcją był IS-1 Sęp, ostatnią jego pracą był szybowiec SZD-22 Mucha Standard, projektowany specjalnie na Mistrzostwa Świata w Lesznie w roku 1958 (zwyciężył na niej Adam Witek).

W zakresie konstrukcji interesował się szczególnie bezogonowcami, będąc współkonstruktorem SZD-6 Nietoperz i popierając następną konstrukcje, jaką był SZD-13X Wampir i SZD-20X Wampir2.

Był współautorem (ze swoim uczniem Andrzejem Abłamowiczem) podręcznika pilotażu szybowcowego Podręcznik pilota szybowcowego (1967, rozdz. I: Aerodynamika i mechanika lotu), Podstawowe wiadomości z teorii lotu (1953), Aerodynamika i mechanika lotu (1970), Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu (1980)[4].

Zmarł 26 kwietnia 1980 r., kilka dni po swych 64 urodzinach. Pochowany w Bielsku-Białej.

Był odznaczony: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym i Brązowym Medalem Za Zasługi dla Obronności Kraju, Złotą Gwiazdą Medalu Przyjaźni ChRL, Medalem X i XXX-lecia PRL, Medalem 50-lecia Polskiego Lotnictwa Sportowego 1919-1969, odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, odznaką Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego, złotymi odznakami NOT i SIMP, złotą odznaką za Zasługi dla Przemysłu Maszynowego, odznaką z plakietką Za Zasługi dla Aeroklubu PRL, złotą odznaką Województwa Katowickiego. W 1952 r. otrzymał zespołową Nagrodę Państwową dla konstruktorów Szybowcowego Zakładu Doświadczalnego[2].

Przypisy

  1. Skrzydlata Polska 1982 ↓, s. 10.
  2. a b c d Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 108-109
  3. a b c Nowakowski Władysław Wojciech, www.samolotypolskie.pl [dostęp 2018-10-20].
  4. a b Nowakowski Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-10-20].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Srebrny Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
POL Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
POL Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego BAR.png
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
Władysław Nowakowski.png
Władysław Nowakowski