Włodzimierz Michajłow

Włodzimierz Michajłow

Data i miejsce urodzenia	11 marca 1905 Kijów
Data i miejsce śmierci	9 września 1994 Warszawa
profesor doktor nauk przyrodniczych
Specjalność: parazytologia
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1947 – biologia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Profesura	prof. nzw. 1954, prof. zw. 1962
Odznaczenia

Włodzimierz Michajłow (ur. 11 marca 1905 w Kijowie, zm. 9 września 1994 w Warszawie) – polski parazytolog, zoolog.

Życiorys

Jego rodzicami byli profesor konserwatorium Konstanty Michajłow i jego żona Wera z domu Gniewosz. W 1922 zamieszkał w Warszawie, cztery lata później zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia zoologiczne pod kierunkiem prof. Konstantego Janickiego na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je w 1932, a w 1935 został magistrem filozofii w dziedzinie zoologii i anatomii porównawczej. Od 1932 równolegle studiował pedagogikę na Wydziale Humanistycznym, dyplom uprawniający do nauczania w szkołach średnich uzyskał w 1936. Już podczas studiów wykonywał zawód nauczyciela, od 1934 uczył przyrodoznawstwa w Prywatnym Męskim Gimnazjum i Liceum Zgromadzenia Kupców. Ponadto jako wolontariusz pracował na stanowisku asystenta w Katedrze Zoologii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadził badania nad tasiemcami. Przygotowania do planowanej obrony pracy doktorskiej przerwał wybuch II wojny światowej, zaginęła wówczas zarówno sama praca jak i przygotowane do niej materiały. Włodzimierz Michajłow przez cały okres wojny uczestniczył w tajnym nauczaniu, od 1944 kierował referatem Resortu Oświaty PKWN. W 1945 został naczelnikiem wydziału, a dwa lata później awansował na stanowisko wicedyrektora Departamentu Reformy Oświaty. Po zakończeniu działań wojennych ponownie rozpoczął badania naukowe dzięki którym w 1947 przedstawił na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej pracę doktorską, a następnie został dyrektorem Departamentu Szkolnictwa Wyższego i Nauki w Ministerstwie Oświaty. Dwa lata później objął stanowisko zastępcy profesora w Katedrze Zoologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i kierownika tej katedry. Od 1954 był związany z Zakładem Parazytologii Polskiej Akademii Nauk, od 1959 pełnił funkcję Wiceministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki, ponadto przez pięć lat był równocześnie zastępcą sekretarza Wydziału Nauk Biologicznych. W 1961 został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Parazytologii PAN, w 1968 przestał pełnił funkcję Wiceministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki, wybrano go wówczas na sekretarza Wydziału Nauk Biologicznych. W czerwcu 1968 roku wszedł w skład Komitetu Przygotowawczego obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika^[1]. W 1974 skutecznie wnioskował o wprowadzenie do programu UNESCO Człowiek i Biosfera (MAB) projektu „Parazytologia a Ochrona Środowiska” (PARMAB). Rok później zakończył pracę na stanowisku dyrektora i sekretarza i przeszedł w stan spoczynku, uzyskał wówczas tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Poznaniu. Pozostał aktywny w sferze organizacyjnej, w 1978 został wybrany na prezydenta Międzynarodowego Kongresu Parazytologicznego (World Federation of Parasitologists) (ICOPA-IV), który odbywał się w Warszawie.

Zmarł w 1994, spoczywa na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kw. O-I-21, rząd 5, grób 5).

Dorobek naukowy

Po 1945 przygotował ponad dwadzieścia prac naukowych dotyczących parazytologii tasiemców oraz parazytologii ogólnej. Od 1955 prowadził badania nad wiciowcami z grupy Euglenida, które pasożytują w widłonogach (Copepoda), ich efektem było ok. sto pięćdziesiąt prac i opracowań oraz dwie monografie. Wprowadził wyróżnianie czterech kryteriów oznaczania gatunków pasożytniczych Euglenoida i na tej podstawie wyróżnił i opisał sto dwadzieścia trzy gatunki z całego świata. Ponadto doprowadził do wyodrębnienia dziewięciu nowych rodzajów pasożytniczych, jednej rodziny oraz jednego podrzędu.

Publikacje (wybrane)

• „Pasożytnictwo a ewolucja” /1960/;
• „Zarys parazytologii ewolucyjnej” /1968/;
• „Euglenoidina parasitica in Copepoda. An outline monograph” /1972/;
• „Sozologia i problemy środowiska życia człowieka” /1972/;
• „Środowisko i polityka” /1974/;
• „Biologia pasożytniczych Euglenoidina” /1978/;
• „Problemy koewolucji organicznej” /1982/.

Członkostwo

• Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 1961), a następnie członek rzeczywisty (od 1966);
• Członek zagraniczny Akademii Nauk ZSRR (od 1982);
• Członek Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika (od 1945)
  • Członek redakcji „Kosmosu” (od 1952);
• Członek Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego (od 1948);
• Członek Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (od 1950);
  • Członek kolegium redakcyjnego „Problemów” (od 1954);
• Członek Państwowej Rady Ochrony Przyrody (od 1970);
• Członek Państwowej Rady Ochrony Środowiska (od 1981);
• Przewodniczący rady redakcyjnej rocznika „Człowiek i nauka” (od 1970);
• Przewodniczący Komitetu Naukowego „Człowiek i Środowisko” przy Prezydium PAN (od 1970, od 1982 Przewodniczący Honorowy);
• Przewodniczący Sekcji Biologicznej Komisji Nagród Państwowych (1964-1978);
• Dyrektor Wszechnicy PAN (od 1975);
• Członek Polskiej Partii Robotniczej (1944-1949), a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (od 1949);
• Członek Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego^[2].

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą;
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski;
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski;
• Złoty Krzyż Zasługi;
• Srebrny Krzyż Zasługi;
• Order Sztandaru Pracy I klasy;
• Order Sztandaru Pracy II klasy;
• Medal 10-lecia Polski Ludowej;
• Medal 30-lecia Polski Ludowej;
• Medal 40-lecia Polski Ludowej;
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945;
• Medal Komisji Edukacji Narodowej;
• Zasłużony Nauczyciel PRL;
• Zasłużony Działacz Kultury;
• Medal im. Mikołaja Kopernika PAN
• Medal im. Ludwika Waryńskiego
• Nagroda Państwowa II stopnia /1954, 1964/;
• List gratulacyjny pod Przewodniczącego Rady Państwa /1982/

Przypisy

Bibliografia

• Leszek Kuźnicki „Protozoologia w Polsce 1861-2001” Centrum Upowszechniania Nauki Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2003, s. 263-264 ISBN 83-88443-51-8;
• Lidia Becela, Maria Borejsza, Lubomir Mackiewicz, Barbara Małysz, Maria Oleszkiewicz, Alicja Tomaszkiewicz, Andrzej Tyszka, Anna Żołna „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress Warszawa 1989, s. 834 ISBN 83-223-2491-X.