Warszawa Wileńska

Warszawa Wileńska
Ilustracja
Budynek dworca na stacji Warszawa Wileńska
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Lokalizacja

Praga-Północ / Stara Praga

Zarządca

PKP Polskie Linie Kolejowe

Data otwarcia

1863

Poprzednie nazwy

Dworzec Petersburski Warszawa Dworzec Petersburski Warschau Petersburger Bahnhof Warszawa Dworzec Wileński

Warschau Wilnaerbahnhof

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

3

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Warszawa Wileńska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Warszawa Wileńska”
Ziemia52°15′19″N 21°02′15″E/52,255278 21,037500
Portal Transport szynowy
Dworzec Petersburski przed 1916
Bocznice dworca ok. 1900. W ich miejscu znajduje się obecnie al. „Solidarności”
Centrum handlowe Galeria Wileńska w którym znajduje się dworzec Warszawa Wileńska
Wnętrze dworca

Warszawa Wileńskastacja kolejowa w Warszawie, na Pradze-Północ, u zbiegu al. „Solidarności” i ul. Targowej, w zespole centrum handlowego Galeria Wileńska, w pobliżu pl. Wileńskiego i stacji II linii metra Dworzec Wileński.

Stacja jest obsługiwana przez Koleje Mazowieckie.

LiniaPrzewoźnikTrasa
R60Koleje MazowieckieWarszawa WileńskaZąbkiZielonkaWołominTłuszczŁochówMałkinia
LiniaPrzewoźnikTrasa
R61Koleje MazowieckieWarszawa WileńskaZąbkiZielonkaWołominTłuszczWyszków

Jest stacją pasażerską z dworcem czołowym. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego[1].

Dworzec stanowi część centrum handlowego Galeria Wileńska (dawniej Centrum Handlowe Warszawa Wileńska), którego budowa zakończyła się w 2002[2].

Historia

Dworzec Wileński, nazywany pierwotnie Petersburskim, powstał w 1863 r. jako czołowa stacja początkowa Kolei Warszawsko-Petersburskiej, czyli linii kolejowej z Warszawy do Petersburga (przez Wilno). Również był jednym z pierwszych dworców kolejowych w Polsce. Projektantem dworca był absolwent cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, Narcyz Zborzewski. Pierwszy gmach zlokalizowany był przy ul. Wileńskiej.

W 1915 wycofujący się z Pragi Rosjanie spalili budynek dworca. Na jego miejscu pomiędzy 1935 a 1939 zbudowano dwa bloki mieszkalne (Wileńska 12), a po 1945 kolejne trzy (Wileńska 6, 6a, 10). Na części terenu, na którym znajdował się dworzec, w latach 1927–1928 powstał istniejący do dziś gmach Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych, obecnie siedziba spółki PKP Polskie Linie Kolejowe.

Po odzyskaniu niepodległości zmieniono nazwy dworców w Warszawie. Dworzec Petersburski przemianowano na Wileński (był to główny kierunek obsługiwany stąd, a jednocześnie nazwa ulicy, przy której się znajdował). Zmienił on również lokalizację[3]. Funkcje dworcowe przejął prowizoryczny budynek po południowej stronie torów, które znajdowały się w miejscu obecnej al. „Solidarności” (od strony ul. Targowej). Został wzniesiony w 1920 w ciągu trzech miesięcy w technologii tzw. muru pruskiego według projektu Wacława Szuszkiewicza[4].

Budynek dworca spłonął (bądź został rozebrany) pomiędzy lipcem 1944 a jesienią 1945 r. Jedynym reliktem dawnego dworca jest budynek magazynowy znajdujący się w kompleksie budynków Dyrekcji Kolei Państwowych, przy ogrodzeniu od strony al. „Solidarności”[5].

W roku 1949, w związku z budową trasy W-Z do ul. Radzymińskiej i koniecznością wyeliminowania skrętu do stacji Stalowa, przedłużono tu linię kolei wąskotorowej radzymińskiej, której stacja końcowa miała nazwę Warszawa Targowa. Ulica, a następnie trasa W-Z, została przebita przez teren torów pasażerskich początkowego Dworca Wileńskiego, a ruch pasażerski przeniesiono na dawne tory towarowe. Zburzono wtedy część prowizorycznego dworca. Ciasny budynek dworca przetrwał jednak wiele lat, a swój żywot skończył w latach 50. XX wieku. Wtedy właśnie zaadaptowano na dworzec dawne budynki magazynowe znajdujące się po drugiej stronie torów kolejowych od strony ulicy Białostockiej. W tej formie dworzec-barak przetrwał do 2000, kiedy to zaczęła się budowa centrum handlowego, którego integralnym elementem miał stać się nowy dworzec. Został on cofnięty na tyły parterowej części tego centrum, które także otrzymało jego nazwę CH Warszawa Wileńska (do 2015) eksponowaną od strony ulicy Targowej. Nazwa dworca jest widoczna od strony al. „Solidarności” oraz od strony wjazdu pociągów. Dworzec ma charakter czołowy halowy, gdzie centrum handlowe jest umieszczone w większości nad nim. Inwestycja ukończona została w kwietniu 2002.

Obecnie Dworzec Wileński ma charakter stacji końcowej ruchu regionalnego: trasy Warszawa Wileńska – Małkinia (przez: Ząbki, Zielonkę, Ossów, Kobyłkę, Wołomin, Tłuszcz itd.). Są one obsługiwane przez przewoźnika samorządowego Koleje Mazowieckie. Kasy sprzedają bilety na pociągi wszystkich relacji krajowych. W roku 2018 stacja obsługiwała 20–24 tys. pasażerów na dobę, co dawało jej 10. miejsce w kraju[6].

Obok dworca zlokalizowana jest stacja metra linii M2.

Opis stacji

Perony

Stacja pasażerska składa się z dwóch peronów o długości 213 metrów.

  • Peron 1 – Peron wyspowy (dwie krawędzie peronowe)
  • Peron 2 – Peron boczny (jedna krawędź peronowa)

Budynek dworcowy

Na zachodniej głowicy peronów znajdują się wejścia do części dworca w której znajduje się hall z kasami biletowymi.

Wyposażenie:

  • kasy biletowe czynne całodobowo
  • biletomaty

Wejścia na perony i przejścia przez tory

Na perony stacji można wejść od al. „Solidarności” bezpośrednio oraz przez hall z kasami biletowymi. Na perony można się również dostać przez centrum handlowe Galeria Wileńska.

Przejście naziemne
Na wschodniej głowicy peronów znajduje się przejście naziemne po torach łączące al. „Solidarności” i ul. Białostocką. Z przejścia można również wejść na perony.
Przejazd kolejowy
Na wschód od peronu znajduje się przejazd kolejowy. Jest zabezpieczony rogatkami. Znajduje się w ciągu ulicy Kosmowskiej.

Połączenia pasażerskie

Warszawa Wileńska jest stacją początkową i końcową dla pociągów Kolei Mazowieckich do stacji:

Linia R60

  • Wołomin Słoneczna (przed 1 lipca 2016 r. tylko do stacji Wołomin)
  • Zielonka

Linia R61

  • Wyszków

W przeszłości Koleje Mazowieckie uruchamiały z Warszawy Wileńskiej pociągi do Ostrołęki.

Układ torowy

Schemat stacji Warszawa Wileńska
Schemat stacji Warszawa Wileńska

Inne obiekty infrastruktury kolejowej

  • Nastawnia znajdująca się na wschód od peronów, kierująca ruchem na stacji
  • Ruchem na stacji kierują semafory świetlne.

Komunikacja miejska

Do dworca można dojechać autobusami i tramwajami Zarządu Transportu Miejskiego oraz linią metra M2.

Przypisy

  1. [1], l.p. 498.
  2. Jarosław Zieliński: Koneser, Ząbkowska i okolice. Warszawa: Wydawnictwo EKBIN, 2017, s. 118. ISBN 978-83-940941-9-5.
  3. Marian Marek Drozdowski: Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 153.
  4. Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 17. ISBN 978-83-927791-5-5.
  5. Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 18. ISBN 978-83-927791-5-5.
  6. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].

Linki zewnętrzne

Warszawa Wileńska
Linia 21 Warszawa Wileńska – Wołomin Słoneczna (0,062 km)
BSicon KBHFl.svg
odległość: 2,656 km

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Redirect arrow without text.svg
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
Warszawski Węzeł Kolejowy - schemat.svg
Autor: Malarz pl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Schemat warszawskiego węzła kolejowego
BSicon KDSTr.svg
non-passenger head station, track to the right
Bocznice Dworca Petersburskiego w Warszawie ok. 1900.jpg
Bocznice Dworca Petersburskiego w Warszawie
Dworzec Petersburski w Warszawie przed 1916.jpg
Dworzec Petersburski w Warszawie
Dworzec Warszawa Wileńska 2015.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dworzec Warszawa Wileńska
Centrum Handlowe Warszawa Wileńska 2015.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Centrum Handlowe Warszawa Wileńska
Warszawa Wileńska 2015 07.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stacja kolejowa Warszawa Wileńska w Warszawie, widok od strony wschodniej
Warszawa Wileńska.svg
Autor: Damian Kisielewski, Licencja: CC BY 3.0
Schemat stacji kolejowej Warszawa Wileńska.
Opracowano na podst. schematu stacji Warszawa Wileńska ze Strony kolejowej Adriana Karwata