Wasil Bykau

Wasil Bykau
Васіль Быкаў
Ilustracja
Wasil Bykau w Rumunii, 1944
Imię i nazwisko

Wasil Uładzimierawicz Bykau

Data i miejsce urodzenia

19 czerwca 1924
Byczki

Data i miejsce śmierci

22 czerwca 2003
Mińsk

Narodowość

białoruska

Język

białoruski, rosyjski

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

powieść, opowiadanie, publicystyka, esej

Ważne dzieła
  • Trzecia rakieta
  • Pójść i nie wrócić
  • Ballada alpejska
  • Sotnikow
  • Ściana
  • Krzyk żurawi
  • Obelisk
Faksymile
Podpis Wasila Bykawa wykonany pięć dni przed śmiercią, 17 czerwca 2003 r.
Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej
Order Lenina Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonej Gwiazdy Order Przyjaźni Narodów Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwadzieścia lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „30 lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Czterdzieści lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Nagrody

Nagroda Leninowska Nagroda Państwowa ZSRR

Strona internetowa

Wasil Uładzimirawicz Bykau (biał. Васіль Уладзіміравіч Быкаў, ros. Василь Владимирович Быков, Wasil Władimirowicz Bykow; ur. 19 czerwca 1924 w Byczkach, zm. 22 czerwca 2003 w Mińsku) – białoruski pisarz, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy współczesnej literatury białoruskiej, choć wiele jego utworów ukazywało się równolegle także w wersji rosyjskiej. Bykau był kandydatem do literackiej Nagrody Nobla. Przekładał na język białoruski twórczość m.in. Adama Mickiewicza oraz Karola Wojtyły.

Życiorys

Wasil Bykau urodził się w 1924 we wsi Byczki, niedaleko Witebska. Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941, mając siedemnaście lat zaciągnął się jako ochotnik do Armii Czerwonej. Po wojnie pracował jako dziennikarz w czasopiśmie Grodzieńska Prawda. Zadebiutował w 1960 tomem opowiadań Krzyk żurawi. Następnie wydał szereg powieści, które szybko zdobyły rozgłos i popularność, także dzięki filmom, kręconym na ich podstawie. Jest autorem m.in. powieści Trzecia rakieta (1961), Ballada alpejska (1964), Sotnikow (1970), Obelisk (1971), Pójść i nie wrócić (1978), większość z nich ukazała się w przekładzie na język polski. W latach 1972–1978 pełnił funkcję sekretarza grodzieńskiego oddziału Związku Pisarzy Białoruskich.

Bykau aktywnie angażował się w politykę, czasem silnie sprzeciwiając się oficjalnej linii władz. W 1968 protestował np. wobec okupacji Czechosłowacji, a w 1980 – przeciwko wojnie w Afganistanie. Po upadku komunizmu brał udział w życiu politycznym niepodległej Białorusi, zakładając m.in. Białoruski Komitet Helsiński. W 1996 roku został redaktorem naczelnym miesięcznika „Mastackaja Literatura”. W latach 1990–1999 sprawował funkcję prezesa białoruskiego PEN Clubu. Po objęciu władzy przez Alaksandra Łukaszenkę ze względu na swą twórczość stał się na Białorusi persona non grata, wobec czego w 1997 udał się na emigrację, najpierw do Finlandii, a potem do Niemiec. Na Białoruś wrócił krótko przed swoją śmiercią w 2003.

Główną tematyką jego dzieł jest okres wojny niemiecko-radzieckiej (na obszarze byłego ZSRR nazywanej wielką wojną ojczyźnianą), którą opisywał, posługując się metodą realistyczną, czasem nawet bliską naturalizmowi. Postacie jego powieści, zwykle żołnierze bądź partyzanci, przedstawiani są bez patosu i monumentalizmu, typowego dla utworów pisanych zaraz po zakończeniu wojny. W 1997 ukazał się tom bardzo krytycznych wobec nowej władzy opowiadań pt. Ściana (pol. przekład ukazał się w 1999). Negatywne stanowisko Łukaszenki wobec Bykawa, który został oskarżony o „rusofobię i nacjonalizm”, było bezpośrednią przyczyną emigracji pisarza na Zachód.

Twórczość

Powieści

  • Żurawi krzyk (Жураўліны крык) – 1960
  • Trzecia rakieta (Трэцяя ракета) – 1962
  • Pułapka (Западня) – 1962
  • Alpejska ballada (Альпійская балада) – 1964
  • Jedna noc (Адна ноч) – 1965
  • Zmarłych nie boli (Мёртвым не больно) – 1965
  • Obelisk (Абеліск) – 1971
  • Przeżyć do świtu (Дажыць да світання) – 1973
  • Wilcza zgraja (Воўчая зграя) – 1974
  • Jego batalion (Яго батальён) – 1975
  • Pójść i nie wrócić (Пайсці і не вярнуцца) – 1978
  • Zły znak (Знак бяды) – 1983
  • Sotnikow (Сотников) – 1987
  • We mgle (У тумане) – 1989
  • Mróz (Стужа) – 1991
  • Ściana (Сьцяна) – 1997
  • Wilcza jama (Ваўчыная яма) – 1999
  • Bagno (Балота) – 2001
  • Długa droga do domu (Доўгая дарога да дому) – 2003

Opowiadania

  • Blindaż (Бліндаж) – 1987/2006 – zbiór opowiadań

Odznaczenia i nagrody

I medale.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
POL Order Wojny Ojczyźnianej 1kl BAR.svg
Baretka: Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
SU Order of the Red Star ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Star‎. The Soviet Union (USSR).
SU Medal For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
20 years of victory rib.png
Ribbon bar for the Soviet medal "20 Years of Victory"
30 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet Award "30 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
40 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
Medal State Prize Soviet Union.png
Medal State Prize Soviet Union
Hero of Socialist Labor medal.png
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soсialist Labor of the Soviet Union”
Vasil Bykov (cropped).jpg
A photograph of the future Belarusian writer Vasil Bykov taken in Rumania in 1944.
Vasil Bykau signature.png
Autor: Bladyniec, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podpis Wasila Bykaua wykonany w książce "Douhaja daroha dadomu" 17 czerwca 2003 roku