Wektor plazmidowy

Wektor plazmidowy – wektor oparty na plazmidzie. Dobry wektor tego typu powinien zawierać miejsca rozcinane przez enzymy restrykcyjne, przy czym z reguły dany plazmid posiada kilka takich miejsc dla kilku różnych enzymów. Miejsca te są zwykle zgromadzone w pojedynczym obszarze, zwanym polilinkerem. By wprowadzić obcy DNA do wektora, należy wyciąć żądany fragment (gen) z większej cząsteczki (na przykład chromosomu lub innego plazmidu) za pomocą enzymu restrykcyjnego pozwalającego na uzyskanie wolnych końców, które można połączyć z wolnymi końcami przeciętego plazmidu. Mogą to być komplementarne końce lepkie lub tępe. Obcy DNA łączy się z plazmidem w reakcji prowadzonej przez ligazę[1][2].

Do wprowadzania plazmidów do wnętrza komórki bakteryjnej przydatna jest metoda zwana transformacją. Polega ona na osłabieniu ściany komórkowej bakterii w celu uczynienia jej przepuszczalną dla plazmidu. Wówczas można do komórki wprowadzić plazmidy, które w czasie podziału przekazywane są do komórek potomnych. Hodowla mikroorganizmów na odpowiednim podłożu pozwoli wyselekcjonować komórki zawierające zrekombinowany plazmid[3].

W przypadku jednak bezpośredniego wprowadzenia plazmidu do organizmu, może dojść do indukcji odpowiedzi immunologicznej, poprzez ekspresję odpowiednich genów w komórkach układu odpornościowego, do którego plazmid został wprowadzony. Genów tych jest ponad 400, z czego większość odpowiada bezpośrednio za obronę przed obcym materiałem genetycznym, a reszta m.in. za indukcję apoptozy, transdukcji sygnałów wewnątrzkomórkowych, czy regulację metabolizmu komórki[4].

Przypisy

  1. ↑ M Piechowska, Transformacja bakterii., „Postępy Biochemii”, 1 (14), 1968, ISSN 0032-5422.
  2. ↑ Anita Dobrowolska, Adam Jaworski, Genomika i inżynieria genetyczna dermatofitów, „Mykologia medyczna”, 15 (4), 2008, s. 223-227, ISSN 1232-986X (pol.).
  3. ↑ Paweł Kowalczyk, Urszula Jankiewicz, Methods of transfer of genetic information and its impact on human health, „Nowa Medycyna”, 25 kwietnia 2013.
  4. ↑ C.J. Mann i inni, Molecular signature of the immune and tissue response to non-coding plasmid DNA in skeletal muscle after electrotransfer, „Gene Therapy”, 19 (12), 2012, s. 1177–1186, DOI: 10.1038/gt.2011.198, ISSN 0969-7128 (ang.).