Wiązowna (gmina)

Wiązowna
gmina wiejska
Ilustracja
Urząd Gminy w Wiązownie
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

otwocki

TERC

1417082

Siedziba

Wiązowna

Wójt

Janusz Witold Budny (2014)

Powierzchnia

102,12 km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności


13 011[1]

• gęstość

120,8 os./km²

Nr kierunkowy

22

Tablice rejestracyjne

WOT

Adres urzędu:
ul. Lubelska 59
05-462 Wiązowna
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Wiązowna
Liczba sołectw

26[2][3]

Liczba miejscowości

28[3]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°10′22″N 21°18′08″E/52,172778 21,302222
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Portal Polska

Wiązownagmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie warszawskim.

Siedziba gminy to Wiązowna.

Według danych z 31 grudnia 2021 roku gminę zamieszkuje 13 011 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[4] gmina Wiązowna ma obszar 102,12 km², w tym:

  • użytki rolne: 57%
  • użytki leśne: 30%

Gmina stanowi 16,6% powierzchni powiatu.

Jednostki pomocnicze gminy

Gmina Wiązowna została podzielona na 30 jednostek pomocniczych gminy (stan na 2019 rok) – 26 sołectw i 4 osiedla[2].

Sołectwa
Osiedla

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004[5] i z 31 grudnia 2012[6]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja 2004 r.9650100494751,3470348,7
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
94,548,446,1
populacja 2012 r.11521100585150,8567049,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
112,857,355,5
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Wiązowna w 2014 roku[7].


Piramida wieku Gmina Wiazowna.png

Historia

Historia gminy Wiązowna sięga czasów Królestwa Polskiego, gdzie należała do powiatu mińskiego w guberni warszawskiej[8][9].

W drugiej połowie XIX wieku wchłonęła zniesioną gminę Duchnów[10][11].

W związku z reorganizacją administracyjną terenów Królestwa Polskiego pod okupacją niemiecką podczas I wojny światowej, gminy Wiązowna i Otwock z powiatu mińskiego (a także gminę Pomiechowo i miasto Zakroczym z powiatu płońskiego) włączono 16 marca 1916 do powiatu warszawskiego[12]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości gminy Wiązowna, Karczew[13] i Pomiechowo oraz miasta Otwock i Zakroczym w dalszym ciągu przynależały do powiatu warszawskiego w woj. warszawskim, i z nim były spisywane, mimo że zmiana powiatowa tych jednostek nie została nigdy sformalizowana przez odrodzone państwo polskie[14]. Doszło do tego dopiero 14 lipca 1924, kiedy to ich przynależność do powiatu warszawskiego została uregulowana[15].

1 stycznia 1925 roku z gminy Wiązowna wyłączono Michalin i Jarosław, które weszły w skład nowo utworzonej gminy Falenica Letnisko[16]. 1 kwietnia 1939 roku gminę Letnisko Falenica zasilono gromadami Zamlądz, Rycice i częściowo Aleksandrów i Emów z gminy Wiązowna[17].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną.

1 lipca 1952 z gminy Wiązowna wyłączono:

  • gromady Brzeziny, Wielgolas Brzeziński i Wielgolas Duchnowski, które weszły w skład nowo utworzonej – de iure – gminy Halinów[18] (przekształconej de facto w dzielnicę Halinów[19]);
  • gromadę Pohulanka, która weszła w skład nowo utworzonej – de iure – gminy Wesoła[18] (przekształconej de facto w dzielnicę Wesoła[19]);
  • osiedle Teklin z gromady Mlądz, które włączono do miasta Otwock[20].

Po zmianach tych (1 lipca 1952), w następstwie likwidacji powiatu warszawskiego, gminę Wiązowna przeniesiono do nowo utworzonego powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, gdzie została przekształcona w jedną z jego ośmiu jednostek składowychdzielnicę Wiązowna[19].

Dzielnica Wiązowna przetrwała do końca 1957 roku, czyli do chwili zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, przekształcając go w zwyczajny powiat otwocki[21]. 1 stycznia 1958, już w nowo utworzonym powiecie otwockim, przekształcono ją w gromadę Wiązowna[22], jednak bez byłych (sprzed 1952) gromad Jabłonna, Mlądz, Świerk i Wólka Mlądzka, które włączono do awansującego do miana powiatu grodzkiego Otwocka[23].

Gromada Wiązowna przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[24]. 1 stycznia 1973 w powiecie otwockim reaktywowano zniesioną w połowie 1952 roku gminę Wiązowna[25].

W 2019 roku gmina dostała nagrodę Teraz Polska w kategorii Gmina[26].

Ochotnicze Straże Pożarne

Budynek OSP w Wiązownie

W gminie funkcjonują 3 jednostki ochotniczej straży pożarnej. Są to:

Władze gminy

Naczelnicy Wiązowny:

  • Janusz Hozyasz (1970-1975) oraz (1975-1980)
  • Helena Osiecka (1980-1985)
  • Krzysztof Kilbach (1985-1990)

Przewodniczący Rady Gminy:

  • Marek Jędrzejczak (1990-1994)
  • Roman Zdunik (1994-1998)
  • Stanisław Wojciech Bogucki (1998-2002) oraz (2002-2004)
  • Paweł Zemło (2004–2006)
  • Dorota Dąbrowska (2006)
  • Magdalena Maria Łukomska (2006–2010)
  • Monika Aneta Sokołowska (2010–2014)
  • Renata Falińska (2014-2020)
  • Andrzej Piotr Cholewa (od 2020)

Wójtowie Wiązowny:

  • Jolanta Koczorowska (1990-1994) oraz (1994-1998)
  • Stanisław Bogucki (1998-2002) oraz (2002-2006)
  • Grzegorz Marek Jędrzejczak (2006-2010)
  • Anna Bętkowska (2010-2014)
  • Janusz Witold Budny (od 2014)

Sąsiednie gminy

Zobacz też

Przypisy

  1. Strona gminy. Stan ludności w dniu 31.12.2021
  2. a b BIP gminy, sołectwa
  3. a b Urząd Statystyczny w Warszawie
  4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. GUS. Stan i struktura ludności
  7. Gmina Wiązowna w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-01-03] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  8. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  9. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  10. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  11. Powiat (nowo)miński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 452.
  12. Verordnungsblatt für das General-Gouvernement Warschau. 1916 nr 25 (22 III). [dostęp 2020-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-13)].
  13. Gmina Karczew powstała 16 grudnia 1916 roku z obszaru zniesionej gminy Otwock, po wydzieleniu z niej nowo utworzonego miasta Otwocka (Protokół posiedzenia Rady gminnej w Karczewie z 16 XII 1916 r.
  14. Rocznik statystyki Rzeczypospolitej Polskiej. R. 1, 1920/21 cz. 1. [dostęp 2020-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-21)].
  15. Dz.U. z 1924 r. nr 60, poz. 601
  16. Dz.U. z 1924 r. nr 97, poz. 901
  17. Dz.U. z 1939 r. nr 28, poz. 188
  18. a b Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
  19. a b c Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
  20. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
  21. Wyłączając z niego jednak Otwock, który stał się powiatem miejskim
  22. Uchwała Nr V/23/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 15 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 grudnia 19574 r., Nr. 6, Poz. 69)
  23. Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176
  24. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  25. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim
  26. "Teraz Polska". Teraz Wiązowna, tuWiązowna.pl, 4 czerwca 2019 [dostęp 2020-05-28] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wiązowna (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Wiązowna, Polska
OSP WIAZOWNA.jpg
Autor: Prajar90, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek OSP w Wiązownie
Piramida wieku Gmina Wiazowna.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców gminy Wiązowna, 2014
Gmina Wiązowna.png
Autor: Rrudzik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapka powiatu otwockiego z zaznaczoną gminą Wiązownia z opisem gmin
POL Mińsk Mazowiecki COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Urząd Gminy w Wiązownie.jpg
Urząd Gminy w Wiązownie
POL Sulejówek COA.svg
Herb miasta i gminy Sulejówek