Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy

Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy
park krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

gminy: Nowy Wiśnicz, Lipnica Murowana

Mezoregion

Pogórze Wiśnickie

Data utworzenia

1997

Akt prawny

Rozporządzenie Nr 27/97 Wojewody Tarnowskiego z dnia 12 maja 1997 r.[1]

Powierzchnia

142,3079 km²

Obszary chronione

1 rezerwat przyrody

Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy”
Ziemia49°53′11″N 20°28′40″E/49,886389 20,477778
Strona internetowa
Krajobraz. Widok na Pasmo Szpilówki z Rajbrotu
Paprotna
Rezerwat przyrody Kamień Grzyb
Zamek w Nowym Wiśniczu
Kościół św. Leonarda w Lipnicy Dolnej
Kamienie Brodzińskiego
Kamienie Brodzińskiego
Skałki Chronowskie

Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy jest parkiem krajobrazowym, który powstał w maju 1997 roku i leży w środkowej części województwa małopolskiego, na Pogórzu Wiśnickim (513.34, według: Kondracki, 1994)[2] przynależącym do fliszowych Karpat zewnętrznych (513, według: Kondracki, 1994). Funkcje otuliny pełnią: Obszar Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wiśnickiego oraz Obszar Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego.

Opis ogólny

Powierzchnia parku wynosi 14 230,79 ha (w całości teren gmin Nowy Wiśnicz i Lipnica Murowana)[1]. Celem utworzenia parku była ochrona wyróżniającego się krajobrazu przyrodniczego i unikalnego krajobrazu kulturowego. Na terenie parku występują bardzo różnorodne obszary o unikatowych walorach krajobrazowych. Oprócz wzgórz, których wysokość przekracza 500 m n.p.m. występują niewielkie i płaskie wzgórza, głębokie doliny rzeczne, strome jary potoków, obszary pól uprawnych, lasy, łaski i torfowiska. Na wzgórzach leśnych występują liczne ostańce skalne, często posiadające kształt grzyba. Różnorodność rzeźby terenu Pogórza Wiśnickiego na tym obszarze pociąga za sobą różnorodność występujących tu ekosystemów i bogactwo gatunków roślin oraz zwierząt. Bogaty jest też dorobek kultury materialnej tego regionu.

Środowisko przyrodnicze na obszarze parku jest w niewielkim tylko stopniu skażone, gdyż brak tu ciężkiego przemysłu i wielkich aglomeracji miejskich, a rolnictwo zbliżone jest do ekologicznego. W ostatnich czasach obserwuje się postępującą naturalizację krajobrazu na terenie parku. Część pól uprawnych bowiem wskutek zaniechania uprawy zarasta lasem lub zamieniona zostaje na łąki i ugory.

Zabytki kultury materialnej

Przyroda nieożywiona

Na terenie Parku znajduje się 11 interesujących obiektów, z których najcenniejsze to:

Rośliny i grzyby

Występują tu gatunki roślin typowe dla pogórza. Wśród zespołów leśnych dominują: buczyna karpacka, kwaśna buczyna niżowa, grądy i bory mieszane, łęg olszowo-jesionowy, podgórski łęg jesionowy, olszynka karpacka, żyzna jedlina. Wśród gatunków drzew dominują: buk, sosna, dąb i jodła. Wśród nieleśnych zespołów roślinnych występują: młaki turzycowo-mietlicowe i turzycowo-kozłkowe, murawy kserotermiczne oraz zespoły torfowiskowe.

Flora naczyniowa Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego liczy 671 gatunków, natomiast flora mszaków – 122 gatunki[3]. Z ciekawszych gatunków występują: ciemiężyca zielona, dziewięćsił bezłodygowy, goryczka krzyżowa, goryczuszka orzęsiona, lilia złotogłów, podkolan biały, wawrzynek wilczełyko, kukułka szerokolistna i plamista, modrzewnica zwyczajna, gnidosz błotny. Na zacienionych miejscach w lesie znaleźć można paproć pióropusznik strusi, skrzyp olbrzymi, parzydło leśne, konwalię majową. Ogółem stwierdzono występowanie 51 chronionych gatunków roślin naczyniowych oraz 24 gatunki chronionych mszaków[4].

Na górze Bukowiec utworzono leśny rezerwat przyrody Bukowiec, w którym wśród dobrze zachowanego drzewostanu znajdują się kwitnące okazy bluszczu pospolitego.

Na terenie Parku wykazano występowanie 187 różnych taksonów grzybów. Spotykane tu rzadkie gatunki to: gąska topolowa, łysiczka zielononiebieska, fałdówka kędzierzawa, czyreń sosnowy, pałecznica rurkowata, buławka sitkowata[3].

Odnotowano tu także 136 gatunków porostów, z których najciekawsze to: kruszownica szorstka, żełuczka zmienna, literak właściwy, złotorost zwodniczy[3].

Fauna

Stwierdzono występowanie 119 gatunków chronionych zwierząt, m.in.:

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny niebieski – niebieski: BochniaNowy WiśniczKamień GrzybPaprotna (obok Kamieni Brodzińskiego) – RajbrotŁopuszePrzełęcz RozdzieleWidoma – góra KamionnaPasierbiecka GóraTymbark.

szlak turystyczny czarny – z Rajbrotu przez Rogozową i dolinę Piekarskiego Potoku do Lipnicy Murowanej.
szlak turystyczny zielony – z Rajbrotu przez Dominiczną Górę, Piekarską Górę, Szpilówkę, Bukowiec i Machulec do Czchowa.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-06-14].
  2. Kondracki J., 1994, Geografia Polski: mezoregiony fizyczno-geograficzne, Warszawa, Wydawnictwa Naukowe PWN
  3. a b c Dokumentacja inwentaryzacyjna Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego, TOM II Inwentaryzacja przyrodnicza (2012).
  4. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak czarny.svg
Czarny szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.png
Logotyp Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego
Kamień Grzyb a2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY 2.5
Reserve nature Kamień Grzyb (Pogórze Wiśnickie)
Nowy Wiśnicz.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Skałki Chronowskie 2.JPG
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skałki Chronowskie
Pasmo Szpilowki PW3-2.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z szosy Rajbrot-Muchówka przez Paprotną na Pasmo Szpilówki. W kierunku od lewej widoczne są: Dominiczna Gora, Piekarska Góra, Rogozowa
Kamienie Brodzińskiego a2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY 2.5
Kamienie Brodzińskiego (Paprotna, Pogórze Wiśnickie)
Kamienie Brodzińskiego a3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY 2.5
Kamienie Brodzińskiego (Paprotna, Beskid Wyspowy)
Paprotna PW3.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Muchówki na Paprotna. W prawym górnym rogu Łopusze