Wielka Pustynia Piaszczysta

Wielka Pustynia Piaszczysta
Ilustracja
Wielka Pustynia Piaszczysta (zdjęcie satelitarne z Landsat 7)
Państwo

 Australia

Powierzchnia

284 993 km²

Rodzaj obiektu

pustynia

Położenie na mapie Australii Zachodniej
Mapa konturowa Australii Zachodniej, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wielka Pustynia Piaszczysta”
Położenie na mapie Australii
Mapa konturowa Australii, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Wielka Pustynia Piaszczysta”
Ziemia20°S 125°E/-20,000000 125,000000
Mapa
Wielka Pustynia Piaszczysta (kolor czerwony)

Wielka Pustynia Piaszczysta (ang. Great Sandy Desert) – piaszczysta pustynia w północno-zachodniej części Australii Zachodniej na południe od wyżyny Kimberley, granicząca od południa z Pustynią Gibsona, w 2009 roku wpisana na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Obszar jej wynosi ok. 360 000 km²[1].

Przez pustynię biegnie ciągnąca się w kierunku północno-wschodnim droga Canning Stock Route o długości około 1600 km[2].

Warunki naturalne

Pustynia obejmuje około 360 tys. km²[1] (wg innych szacunków 395,25 tys. km²). Ulokowana jest w środkowo-północnej części Australii zachodniej oraz południowym Terytorium Północnym[3], między Wyżyną Kimberley a Pustynią Gibsona. To wielki płaski równinny prawie niezamieszkany obszar, położony na wysokości od 300 m n.p.m. na południu do 700 m n.p.m. na północy; w środkowej części kamienisty[1]. Krajobraz cechują połacie czerwonego piachu, wydmy i rozmieszczone gdzieniegdzie ostańce[3].

Klimat zwrotnikowy wybitnie suchy. Średnie temperatury w lipcu osiągają 15–18 °C, w styczniu – 30–33 °C Temperatura może przewyższać 40 °C. Suma opadów na południu wynosi około 200 mm, na północy – 500 mm[1].

Flora i fauna

Pustynię porasta bardzo skąpa szata roślinna (m.in. Parkinsonia aculeata[3]), aczkolwiek po opadach deszczów rozwijają się na krótko rośliny jednoroczne. W zasolonych bagnistych obniżeniach występują również skupiska słonolubnych halofitów[1].

W obrębie Wielkiej Pustyni Piaszczystej znajduje się rezerwat Newhaven Wildlife Sanctuary o powierzchni 261 610 hektarów. Odnotowano w nim 27 gatunków ssaków, w tym skałoskakuna gruboogonowego (Zyzomys pedunculatus), krótkonosa złocistego (Isoodon obesulus) oraz obecnie nie występującego już tutaj filandra kosmatego (Lagorchestes hirsutus)[4]. W rezerwacie stwierdzono również ponad 175 gatunków ptaków; należą do nich szczeciogonek rdzawogłowy (Stipiturus ruficeps), białoczółka obrożna (Aphelocephala nigricincta), zielak skalny (Amytornis purnelli) i wąsaty (A. striatus). W okolicy Newhaven widziano również rzadką papużkę żółtobrzuchą (Pezoporus occidentalis), księżniczkę wspaniałą (Polytelis alexandrae) i sokoła siwego (Falco hypoleucos)[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 636.
  2. ↑ Great Sandy Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-02-01] (ang.).
  3. ↑ a b c Great Sandy Desert bioregion. Austalian Government. Department of the Environment. [dostęp 2016-02-01].
  4. ↑ Newhaven. Overwiev. Australian Wildlife Conservacy. [dostęp 2016-02-01].
  5. ↑ Birdwatching at Newhaven. BirdLife Australia. [dostęp 2016-02-01].

Media użyte na tej stronie

Australia Western Australia relief location map.png
Autor: Tentotwo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Western Australia, Australia

Equidistant cylindrical projection, latitude of true scale 24.62° S (equivalent to equirectangular projection with N/S stretching 110 %). Geographic limits of the map:

  • N: 13.2° S
  • S: 35.5° S
  • W: 112.5° E
  • E: 129.5° E
Australia relief map.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of Australia, including the borders of the states of the Commonwealth of Australia
Landsat art - Great Sandy Desert, Australia.jpg
Great Sandy Desert, Australia. – The western region of Australia’s Great Sandy Desert is in an area almost devoid of sand, but characterized by complex geology. This is a false-color composite image made using shortwave-infrared, infrared, and red wavelengths.
IBRA 6.1 Great Sandy Desert.png
Autor: Hesperian, Licencja: CC-BY-SA-3.0
This is a map of the Interim Biogeographic Regionalisation of Australia (IBRA), with state boundaries overlaid. The Great Sandy Desert region is shown in red.