Wierzba śląska

Wierzba śląska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządmalpigiowce
Rodzinawierzbowate
Rodzajwierzba
Gatunekwierzba śląska
Nazwa systematyczna
Salix silesiaca Willd.
Sp. pl. 4(2):660. 1806
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Salix silesiaca a3.jpg
Owocujące gałązki

Wierzba śląska (Salix silesiaca) – gatunek krzewu należący do rodziny wierzbowatych. Występuje w Europie, głównie w Karpatach[4]. W Polsce występuje głównie w górach; w całych Karpatach i Sudetach. Na niżu rzadko, tylko na południu[5].

Morfologia

Pokrój
Krzew z odstającymi gałęziami, osiągający zazwyczaj wysokość do 3 m (wyjątkowo do 4 m).
Pędy
Młode gałązki długie i grube, brunatnego koloru, za młodu owłosione, potem nagie. Starsze gałązki nagie i lśniące. Pąki nagie, tępo zakończone.
Liście
Jajowate, zaostrzone, o brzegach karbowano-piłkowanych, owłosione tylko na nerwach spodniej strony blaszki. Długość do 10 cm, szerokość do 5 cm. Po zasuszeniu nie czernieją. Ogonki liściowe krótkie, bez gruczołków. Charakterystyczną gatunkową cechą jest czerwony kolor młodych liści, u starszych liści zmieniający się na ciemnozielony. Liście posiadają dość duże przylistki.
Kwiaty
Roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w kwiatostan zwany kotką. Kotki duże i wydłużone, na szypułkach. W kotkach żeńskich przysadki są dwubarwne; górą czarnobrunatne, dołem jasnoczerwone. Słupki nagie z bardzo krótką szyjką, lub w ogóle bezszyjkowe. W kotkach męskich przysadki również dwubarwne i niezbyt gęsto owłosione w dolnej części, kwiaty posiadają 1 miodnik, nitki ich pręcików są wolne i nagie w nasadzie, pylniki żółte (tylko przy nitce pręcika czerwonawe).
Owoc
Niełupki z obfitym puchem kielichowym[5][6].

Biologia i ekologia

Rozwój
Roślina wieloletnia, fanerofit. Roślina owadopylna, kwitnie od kwietnia do lipca. Nasiona rozsiewane przez wiatr.
Siedlisko
Występuje w górach i na pogórzu (rzadko), głównie nad potokami i w zaroślach. Górna granica jej zasięgu to piętro kosówki, gdzie obok porzeczki skalnej i górskiej formy jarzębiny jest jedną z roślin towarzyszących kosodrzewinie. Najwyżej w Tatrach położone miejsca gdzie występuje to okolice Wielkiego Hińczowego Stawu na Słowacji (1980 m n.p.m.).
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla SAll. Rhododendro-Vaccinienion[7].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n= 38[8].
Zmienność
Tworzy mieszańce z: w. alpejską, w. dwubarwną, w. iwą, w. lapońską, w. oszczepowatą, w. pięciopręcikową, w. purpurową, w. szarą, w. siwą, w. śniadą, w. uszatą, w. wawrzynkową[8].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-10] (ang.).
  3. Salix silesiaca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  5. a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1955.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Salix silesiaca a3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Salix silesiaca (pl. wierzba śląska)
Salix silesiaca a1.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Salix silesiaca (pl. wierzba śląska), habitat: Tatra Mountains, Hala Upłaz
Salix silesiaca a4.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Salix silesiaca (pl. wierzba śląska)