Wilczków (powiat wrocławski)

Artykuł

50°58′5″N 16°58′55″E

- błąd

39 m

WD

50°55'N, 16°58'E, 50°58'6.71"N, 16°58'56.64"E

- błąd

19812 m

Odległość

6 m

Wilczków
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Wilczkowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wrocławski

Gmina

Żórawina

Liczba ludności (2017)

379[1]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-020[2]

Tablice rejestracyjne

DWR

SIMC

0884803

Położenie na mapie gminy Żórawina
Mapa konturowa gminy Żórawina, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wilczków”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wilczków”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wilczków”
Ziemia50°58′05″N 16°58′55″E/50,968056 16,981944

Wilczków (niem. Wiltschau, po 1937 Herdhausen[3]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Żórawina. Wieś ma charakter owalnicowy (typu Angerdorf(ang.))[4].

Na terenie wsi znaleziono artefakty kultury ceramiki sznurowej[5] oraz z I wieku p.n.e[6].

Nazwa miejscowości (jako Wilkow) poświadczona jest już w 1307 roku, w dokumentach średniowiecznych pojawia się także jako Wilzow (1318) i Wilczow (1360)[7], choć inne źródła podają za rok najwcześniejszej wzmianki 1521[4][8]. W 1318 miejscowość, za zgodą księcia Henryka VI Dobrego, nabył Johann von Reste, zamożny wrocławski kupiec i kredytodawca[9][10]. Jedenaście lat później król Jan Luksemburski dodał do jego domeny dziesięć dużych pól w miejscowości, w zamian za pożyczkę w wysokości 60 marek groszy praskich. Nadanie to było niezgodne z ówczesnym prawem, bowiem król Jan dokonał go jeszcze za życia księcia Henryka[10].

W 1375 dobra w Wilczkowie kupił Johannes Rothe, w którego rodzinie wieś pozostała przynajmniej do XVI wieku[11].

W połowie XIX wieku miejscowość należała do Grafa Louisa von Schlabrendorf. W 1845 znajdowało się w niej 45 domostw zamieszkanych przez 464 mieszkańców. Większość stanowili ewangelicy, ale we wsi mieszkało także 83 katolików. Miejscowość posiadała również pałac[7], a także kościół ewangelicki (ufundowany w 1743)[7][12]. W miejscowym kościele odprawiano polskie msze ewangelickie do około 1814, a sama wieś zachowała częściowo polski charakter do początku XIX w.

W czasie II wojny światowej dwór we wsi został skonfiskowany i na przełomie 1944 i 1945 część zabudowań zamieniono w magazyny. Przeniesiono do nich m.in. archiwa stacji nasłuchowych niemieckiego wywiadu dotyczące Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, dotąd składowane w koszarach artylerii przeciwlotniczej w Hartlieb (dzisiejsze Partynice), gdzie groziło im zniszczenie wskutek nalotu bombowego. 20 stycznia 1945 archiwum zostało zniszczone wobec postępów radzieckiej ofensywy, która wkrótce potem doprowadziła do oblężenia Wrocławia[13].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[14]:

  • kościół ewangelicki, brak decyzji w NID
  • kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, z XIV w.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Gmina Żórawina – Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach na przestrzeni lat 2005-2017. Gmina Żórawina, 2017. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Józef Domański, Nazwy miejscowe dzisiejszego Wrocławia i dawnego okręgu wrocławskiego, Państwowe Wydawn. Naukowe, 1967, s. 107 [dostęp 2017-11-29] (pol.).
  4. ↑ a b Kurt Degen, Die Bau-und Kunstdenkmäler des LandKreises Breslau, Verlag Wolfgang Weidlich, 1965, s. 326-330 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  5. ↑ Roland Schroeder, Die Nordgruppe der Oderschnurkeramik, Walter de Gruyter, 1952, s. 80-81, ISBN 978-3-11-084362-0 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  6. ↑ Eugeniusz Konik, Śląsk starożytny a imperium rzymskie, Zakład Narodowy Im. Ossolińskich, 1959, s. 203 [dostęp 2017-11-29] (pol.).
  7. ↑ a b c Johann Georg Knie, Alphabetisch-statistisch- topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien, Breslau: Graß, Barth und Co., 1845, s. 748 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  8. ↑ Prawdopodobnie jest to omyłka w druku, bowiem autor w następnym zdaniu opisuje nadania w okolicach miejscowości, poczynione przez Bolesława III Rozrzutnego na rzecz Joannitów
  9. ↑ Oskar Pusch, Die Breslauer Rats- und Stadtgeschlechter in der Zeit von 1241 bis 1741, Auslieferung, Forschungsstelle Ostmitteleuropa, 1991, s. 44-45, ISBN 978-3-923293-31-5 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  10. ↑ a b Roman Zaoral, Money and Finance in Central Europe during the Later Middle Ages, Springer, 29 kwietnia 2016, s. 100-101, ISBN 978-1-137-46023-3 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
  11. ↑ Rudolf Stein, Der Rat und die Ratsgeschlechter des alten Breslau: herausgegeben vom Göttinger Arbeitskreis, Holzner-Verlag, 1963, s. 107-108 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  12. ↑ Buchbesprechungen, „Jahrbuch für Schlesische Kirchengeschichte”, 72, Verein für Schlesische Kirchengeschichte; Unser Weg, 1993, s. 249-253, ISSN 0075-2762 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  13. ↑ Günther W. Gellermann, Und lauschten für Hitler: Geheime Reichssache; die Abhörzentralen des Dritten Reiches, Bernard & Graefe, 1991, s. 38-40, ISBN 978-3-7637-5899-9 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 237. [dostęp 2012-11-04].
Gmina Żórawina
Wsie
Integralne
części wsi

POL Żórawina COA.svg

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
SM Wilczków Kościół Wniebowzięcia NMP (2) ID 599865.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wilczków, kościół fil. p.w. Wniebowzięcia NMP, XIV, 1891