Wilków (powiat prudnicki)

Wilków
	wieś
	(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0; Kaplica
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Biała
Liczba ludności (2011)	182
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-210
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0491587
	Położenie na mapie gminy Biała Wilków
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wilków
	Położenie na mapie województwa opolskiego Wilków
	Położenie na mapie powiatu prudnickiego Wilków
	50°22′43″N 17°45′56″E/50,378611 17,765556

Wilków (dodatkowa nazwa w j. niem. Wilkau) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała^[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 182 osoby^[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 7 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad^[4]. Ma charakter rolniczy. Głównymi uprawami są tutaj buraki cukrowe, rzepak i pszenica^[5]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)^[6].

Środowisko naturalne

W Olbrachcicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Olbrachcic wynoszą 563 mm. Dominują wiatry zachodnie^[7].

Nazwa

Nazwa pochodzi od polskiej nazwy na drapieżnego ssaka wilka. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod obecnie stosowaną, polską nazwą Wilków, a także zgermanizowaną – Wilkau, a także wymienia nazwy wynotowane z historycznych dokumentów we fragmencie „Wilkau (1531 Wilkow, 1534 Wilkaw, polnisch Wilkow)”^[8].

Ze względu na polskie pochodzenie w okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936–1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką – Willenau^[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Wilków^[10].

Historia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0

Pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I i II wojny światowej

Na terenie wsi odkryto osadę ludności kultury przeworskiej z młodszego okresu wpływów rzymskich^[7].

Wieś została założona pod koniec XV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z początku XVI wieku^[7].

W 1571 sołtysem wsi był Krzysztof (Christof). Pod koniec XVIII wieku w Wilkowie mieszkało 159 osób. Wieś podlegała klasztorowi paulinów w Mochowie^[7].

W latach 1768–1789 sołtysem wsi był Michael Chrząszcz, krewny kapłana Jana Piotra Chrząszcza^[7].

W połowie XIX wieku we wsi mieszkało 299 osób, a pod koniec niego było ich 327^[7]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 404 mieszkańców Wilkowa 13 posługiwało się językiem niemieckim, 286 językiem polskim, 1 innym językiem, a 4 było dwujęzycznych^[11].

Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej.

W latach 1945–1950 Wilków należało do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia^[12].

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki^[13].

Turystyka

Przez wieś przebiega trasa rowerowa PTTK nr 261 C^[5].

Przez Wilków prowadzi szlak turystyczny:

Szlakami bociana białego (46,6 km): Biała – Solec – Olbrachcice – Wierzch – Wilków – Rostkowice – Mokra – Łącznik – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała^[14]

Ludzie urodzeni w Wilkowie

Stanisław Sobota (1879–1964), lekarz weterynarii i działacz społeczny

Przypisy

↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1457 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-08-22] .
↑ ^a ^b Wilków – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22] .
↑ Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Klimat: Wilków: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-22] .
↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 1094.
↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 98.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
↑ KazimierzK. Nabzdyk KazimierzK., Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75 .
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
↑ RobertR. Hellfeier RobertR., Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352 .
↑ Ścieżki rowerowe – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22] .

Bibliografia

Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

[GUS-1] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1457 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[4] Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-08-22] .

[:0-5] Wilków – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22] .

[6] Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23] .

[:1-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Klimat: Wilków: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-22] .

[CITEREFFelix_Triest18651094-8] Felix Triest 1865 ↓, s. 1094.

[9] M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 98.

[10] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).

[11] KazimierzK. Nabzdyk KazimierzK., Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75 .

[12] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.

[13] RobertR. Hellfeier RobertR., Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352 .

[14] Ścieżki rowerowe – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Miasto	Biała
Wsie	Browiniec Polski Brzeźnica Chrzelice Czartowice Dębina Gostomia Górka Prudnicka Grabina Józefów Kolnowice Krobusz Laskowiec Ligota Bialska Łącznik Miłowice Mokra Nowa Wieś Prudnicka Ogiernicze Olbrachcice Otoki Pogórze Prężyna Radostynia Rostkowice Solec Śmicz Wasiłowice Wilków
Osady leśne	Jeleni Dwór Nagłów Śródlesie (SIMC 0491216) Śródlesie (SIMC 0491200)
Integralne części wsi	Frącki Józefówek Kokot Kolonia Ligocka Kolonia Otocka (Grabina) Kolonia Otocka (Otoki) Młynki Podlesie Pogórze Radostynia Róża Śmieciak Żabnik
Części miasta	Stare Miasto Szonowice

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne