Wilsznia

Wilsznia
— wieś —
Kapliczka w Wilszni
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
Gmina	Dukla
Liczba ludności (2011)	0[1]
Strefa numeracyjna	13
Tablice rejestracyjne	RKR
SIMC	0991367
Położenie na mapie gminy Dukla Wilsznia
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wilsznia
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wilsznia
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Wilsznia
49°27′44″N 21°37′40″E/49,462222 21,627778

Wilsznia (j. łemkowski Вільшня, w latach 1977–1981 Olszanka) – wieś w Polsce, niezamieszkała, położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla^[2][3]. Leży 2 km na wschód od Olchowca i ok. 1,5 km na północ od granicy polsko-słowackiej. Nazwa pochodzi od słowa wilchy (ukr. olchy).

Historia

Wieś na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego w skali 1:100 000 z 1938 roku

Leżała w sercu Beskidu Niskiego, u źródeł potoku o tej samej nazwie. Wyodrębniona w XVII lub w XVIII w. W XIX w. wieś stanowiła własność rodziny Thonetów – właścicieli tartaku i fabryki mebli giętych w Barwinku. Mieszkańcy zajmowali się przeważnie wypasem bydła oraz furmanieniem: wozili głównie drewno do Barwinka, a nieraz aż do Krosna. Przed I wojną światową masowo emigrowali za pracą do USA.

W 1927 r. w wyniku schizmy tylawskiej cała ludność wsi (ponad 30 gospodarstw) przeszła na prawosławie. Od tego czasu zamiast do cerkwi greckokatolickiej w Olchowcu mieszkańcy uczęszczali na nabożeństwa do cerkwi prawosławnej w Mszanie. Dopiero w 1935 r. wybudowali własną cerkiew.

We wrześniu 1944 r. podczas tzw. Operacji dukielsko-preszowskiej toczyły się tu przez wiele dni krwawe walki. Miejscowa ludność schowała się do wąwozów bocznych potoków. Wielu mieszkańców zginęło, a prawie wszystkie budynki spłonęły od ostrzału artyleryjskiego. W 1945 r. mieszkańcy wsi, pozbawieni dobytku, dobrowolnie przenieśli się na Ukrainę, do wsi obwodu lwowskiego.
Szlaki piesze

• Baranie – Olchowiec – Wilsznia – Smereczne – Tylawa

Przypisy

Bibliografia

• Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. Compass, Kraków 2004, ​ISBN 83-89165-54-6​;
• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ​ISBN 83-85557-98-9​;
• Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.

Linki zewnętrzne

• Wilsznia Górska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 534 .