Wiosłonos chiński
| Psephurus gladius[1] | |||
| (Martens, 1862) | |||
.jpg) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Psephurus | ||
| Gatunek | wiosłonos chiński | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Wiosłonos chiński[3] (Psephurus gladius) – wymarły[4] gatunek ryby jesiotrokształtnej z rodziny wiosłonosowatych (Polyodontidae), największa słodkowodna ryba Chin. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Psephurus.
Występowanie
Występował w rzece Jangcy i jej dopływach. Ostatni żywy osobnik został zaobserwowany w 2003.
Spadek liczebności odnotowano już między XIII a XIX wiekiem, ale w latach 70. 20 wieku utrzymywano roczne połowy ok 25 ton. Gatunek wciąż występował w niewielkich ilościach w latach 80. (32 osobniki zostały złowione w 1985 r.), a młode zaobserwowano jeszcze w 1995[5][6].
Według pracy z 2019 opublikowanej w czasopiśmie Science of the Total Environment gatunek należy uznać za wymarły. Główną przyczyną jego wyginięcia było przełowienie i utrata krytycznych siedlisk, a także budowa Tamy Trzech Przełomów i tamy Gezhouba, co pozbawiło populację dostępu do morza i podzieliło ją na mniejsze subpopulacje, uniemożliwiając migrację na tarło[7][8].
W lipcu 2022 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody wpisała wiosłonosa na listę gatunków wymarłych[9].
Cechy morfologiczne
Osiągał do 3 m długości i 300 kg masy ciała. Publikowana długość standardowa (SL) 7 m i masa 500 kg jest kwestionowana[10]. Podobnie jak wiosłonos amerykański miał wyrostki filtracyjne, ale krótsze i mniej liczne. Także pysk (rostrum) miał krótszy w stosunku do długości ciała.
Rozród
Tarł się wczesną wiosną w rzekach i jeziorach na kamienisto-żwirowym lub kamienistym dnie.
Odżywianie
Odżywia się rybami.
Przypisy
- ↑ Psephurus gladius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Psephurus gladius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Hui Zhang, Ivan Jarić, David L. Roberts, Yongfeng He, Hao Du, Jinming Wu, Chengyou Wang i Qiwei Wei. Extinction of one of the world's largest freshwater fishes: Lessons for conserving the endangered Yangtze fauna. „Science of The Total Environment”. 136242, w druku. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2019.136242. (ang.).
- ↑ Jia Yan Xie, Wen Jia Tang, Yu Hui Yang, Fish assemblage changes over half a century in the Yellow River, China, „Ecology and Evolution”, 8 (8), 2018, s. 4173–4182, DOI: 10.1002/ece3.3890, ISSN 2045-7758, PMID: 29721289, PMCID: PMC5916296 [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Liu Chenhan, Zeng Yongjun, Notes on the Chinese Paddlefish, Psephurus gladius (Martens), „Copeia”, 1988 (2), 1988, s. 482–484, DOI: 10.2307/1445891, ISSN 0045-8511, JSTOR: 1445891 [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Mateusz Sowiński, Oto jeden z pierwszych gatunków uznanych za wymarłe w 2020 r., wyborcza.pl, 20 stycznia 2020 [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Bob Yirka, Chinese paddlefish declared extinct, phys.org, 8 stycznia 2020 [dostęp 2020-05-02] (ang.).
- ↑ Chinese Paddlefish and wild Yangtze Sturgeon extinct - IUCN, Reuters, 22 lipca 2022 [dostęp 2022-07-23] (ang.).
- ↑ Psephurus gladius. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 24 lutego 2009]
Bibliografia
- Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Alneth, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a specimen of a mature Psephurus gladius (Chinese Paddlefish), which is exhibited in the Museum of Hydrobiological Sciences, Wuhan Institute of Hydrobiology of Chinese Academy of Sciences. Detailed information of the specimen is little-known. A paper published in December 2019 suggested the Chinese Paddlefish was thought to be extinct sometime between 2005 and 2010 based on 210 sightings of Chinese paddlefish during the period 1981-2003, as well as the result that no individual of Chinese Paddlefish was spotted during the latest survey conducted on the Yangtze River during 2017-2018. Thus, it recommended the IUCN to reevaluate the species as EX "extinct" according to its criteria. It has caused widespread discussion online, and some news agencies falsely reported that it was formally declared "extinct" by experts.