Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie

Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie
Ilustracja
Autor

Pieter Jansz Saenredam

Data powstania

1635

Medium

olej na desce

Wymiary

34 × 28 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Narodowe w Warszawie

Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemieobraz olejny Pietera Saenredama, holenderskiego malarza, który specjalizował się w malowaniu architektury, a w szczególności wnętrz kościelnych i był znaczącym przedstawicielem szkoły haarlemskiej.

Dzieło początkowo należało do kolekcji Muzeum Polskiego w Rapperswilu. W 1927 obraz został przejęty przez Muzeum Narodowe, w czasie II wojny światowej został zrabowany przez hitlerowców i wywieziony do Niemiec. Odzyskany w 1946 i od 1952 znajduje się w Galerii Malarstwa Szkół Północnych Muzeum Narodowego w Warszawie[1].

Opis obrazu

Pieter Saenredam ukazał fragment wnętrza kościoła św. Bawona w Haarlemie, który był częstym tematem jego prac. Na pierwszym planie przedstawiona została nawa główna, a w głębi boczna, północna. Kompozycja została ujęta w ramy wyznaczone przez dwie olbrzymie kolumny, za którymi częściowo widać zamknięte organy i triforium. W kościele znajduje się kilka osób, w nawie głównej stoi mężczyzna w towarzystwie kobiety, pod kolumną siedzi żebraczka z dzieckiem i psem. Obok nich z prawej strony widać kolejną postać przechodzącego mężczyzny.

Kolorystyka obrazu jest stonowana i jasna, niemal monochromatyczna, dominują barwy żółtawo szare. Na uwagę zasługują miękko i subtelnie oddane zmiany oświetlenia na murach kościoła.

Atrybucja dzieła nie budzi wątpliwości i jest dobrze udokumentowana. Obraz jest sygnowany podpisem: Anno Pieter Saenredam fecit 1635. Zachowały się też dwa wcześniej wykonane studia przygotowawcze – szkic datowany 14 października 1634 (obecnie w archiwum miejskim Haarlemu) i rysunek z listopada 1634, znajdujący się w kolekcji F. Lugt w Hadze. Napis na rysunku informuje, że obraz ukończono 15 października 1635.

Obraz z Rijksmuseum pod tym samym tytułem. Zwraca uwagę inne oświetlenie, organy są otwarte, przez okna widoczny jest błękit nieba.

Nawiązania

W Rijksmuseum w Amsterdamie znajduje się inny obraz autora, przedstawiający nieco ukośnie ten sam fragment świątyni. W tym przypadku wnętrze jest jasno oświetlone, a kontrasty świetlne są bardziej widoczne. Prawdopodobne obraz z Amsterdamu oddaje wygląd kościoła w południe, gdy przez otwory okienne do środka dostaje się dużo światła. Natomiast praca z Muzeum Narodowego przedstawia, to samo wnętrze w dzień pochmurny lub po południu, gdy szczegóły są już mniej widoczne i zamglone.

Przypisy

  1. Na stronie Muzeum Narodowego w Warszawie. mnw.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-03)]. podany jest tytuł Kościół św. Bawona w Haarlemie.

Bibliografia

  • Janina Michałkowa (red.): Holenderskie i flamandzkie malarstwo rodzajowe XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sztuka, 1955, s. 73–74.

Literatura uzupełniająca

  • Robert Genaille (red.): Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 174–175.

Media użyte na tej stronie

Pieter Janszoon Saenredam Interior of the Church of St. Bavo in Haarlem 2.jpg
Interior of the Grote Kerk or St Bavokerk in Haarlem, seen from the southern ambulatory through the choir onto the northern ambulatory with the large organ. A woman with two children sit at the left column. On the shutter of the organ is painted the Resurrection of Christ. On a wall in the northern ambulatory there is a second, smaller organ.