Woda morska

Woda morska w postaci szczytu fali na Morzu Bałtyckim

Woda morska, woda słonawoda występująca w morzach i oceanach. W wodzie tej są rozpuszczone tysiące związków chemicznych i prawie wszystkie pierwiastki chemiczne obecne na kuli ziemskiej. Woda morska stanowi ponad 97% wody obecnej w formie ciekłej na powierzchni Ziemi, tzw. woda słodka stanowi zaś mniej niż 3%.

Charakterystyka

Najbardziej charakterystyczną cechą wody morskiej jest wysokie stężenie kationów sodu (Na+), potasu (K+), magnezu (Mg2+) i wapnia (Ca2+) oraz anionów chlorkowych (Cl), siarczanowych (HSO4- i SO2−4) oraz węglanowych (HCO3- i CO2−3), które łącznie nadają wodzie morskiej intensywnie gorzki lub gorzko-słony smak i powodują, że nie nadaje się ona do picia. Niewielkie ilości wypitej wody teoretycznie nie są szkodliwe dla człowieka, jednak picie wody aby zapobiec odwodnieniu jest nie tylko szkodliwe, ale i bezcelowe, gdyż więcej wody jest wykorzystywanej do pozbycia się nadmiaru soli z organizmu niż znajduje się w wodzie morskiej. W efekcie spożycie wody morskiej tylko przyspiesza proces odwodnienia[1]. Woda morska ma odczyn lekko alkaliczny (pH = 7,5 do 8,4).

Stężenie jonów w wodzie morskiej przelicza się często na taką zawartość wagową chlorku sodu w 1 dm³ wody, która dawałaby podobne średnie stężenie molowe wszystkich jonów. Stężenie to w oceanach jest względnie stałe i zależy głównie od strefy klimatycznej w której dokonuje się pomiar. Wynosi ono 32–40 promila. W morzach stężenie to waha się w granicach od 3 do 50‰. Woda o zasoleniu wynoszącym 35‰ zamarza w temperaturze -2 °C.

Zasoby słonej wody morskiej

Substancje rozpuszczone w 1 m³ (1026 kg) wody morskiej
chlorek sodu, NaCl27,213 kg77,80%
chlorek magnezu, MgCl23,807 kg10,90%
siarczan magnezu, MgSO41,658 kg4,70%
siarczan wapnia, CaSO41,260 kg3,60%
siarczan potasu, K2SO4865 g2,50%
węglan wapnia, CaCO3123 g0,03%
bromek magnezu, MgBr276 g 
białka i inne związki organiczne1,4 g 
fluor, F33 g 
bar, Ba0,5 g 
jod, I0,5 g 
argon, Ar0,1 g 
srebro, Ag0,3 mg 
rubid, Rb0,2 mg 
złoto, Au4 µg 
rad, Ra0,02 µg 

Wszystkie oceany i morza otwarte zawierają takie same sole, będące w takim samym stosunku procentowym. Woda z poszczególnych zbiorników różni się między sobą jedynie stężeniem, czyli stosunkiem ilości wszystkich soli do ilości wody. Jest to podstawowa reguła stałości składu wody morskiej zwana regułą Dittmara.

Skład wagowy pierwiastków w wodzie morskiej
Pierwiastek%Pierwiastek%
tlen85,7000siarka0,0885
wodór10,8000wapń0,0400
chlor1,9000potas0,0380
sód1,0500brom0,0065
magnez0,1350węgiel0,0026

Porównanie z wodą słodką

Wody słodkie poza ilością rozpuszczonych soli różnią się od wody morskiej także składem chemicznym. W wodzie morskiej dominują chlorki, które w wodzie słodkiej występują w ilościach znikomych, a za to dominują węglany. Najważniejszym z nich, stanowiącym około 60% wszystkich rozpuszczonych ciał stałych jest węglan wapnia.

Sole mineralne w wodzie morskiej i słodkiej[2]
WodyChlorki %Siarczany %Węglany %
woda morska (oceaniczna)88,710,80,4
woda słodka (rzeczna)6,913,279,9

Przypisy

  1. Ask A Scientist – Biology Archive. [dostęp 2010-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)].
  2. Alfred Lityński: Hydrobiologia ogólna. Warszawa: PWN, 1952.

Media użyte na tej stronie

Baltic Sea Wave (Cien Water).jpg
Autor: Marek Nowocień, Licencja: CC BY 2.5
Szczyt małej fali na Morzu Bałtyckim, Mielno, czerwiec 2006.