Wodorofosforan wapnia
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | CaHO4P | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory | CaHPO4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa | 136,06 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | bezwonny biały proszek[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Minerały | monetyt, bruszyt | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | 7757-93-9 7789-77-7 (dihydrat) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | 24441 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | CaHAsO 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | BeHPO 4, MgHPO 4, SrHPO 4, BaHPO 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | Ca 3(PO 4) 2, Ca(H 2PO 4) 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Wodorofosforan wapnia (łac. calcii hydrogenophosphas) – nieorganiczny związek chemiczny, wodorosól wapniowa kwasu fosforowego. Ma postać białego bezwonnego proszku lub kryształków. Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie. Bezwodny wodorofosforan wapnia występuje w naturze jako minerał monetyt, a dihydrat jako bruszyt.
Otrzymywanie
Wodorofosforan wapnia może być otrzymywany przy użyciu roztworów chlorku wapnia i wodorofosforanu sodu[4][5]:
- CaCl
2 + Na
2HPO
4 → CaHPO
4 + 2NaCl
Innym sposobem jest reakcja kwasu fosforowego z wodą wapienną[4]:
- Ca(OH)
2 + H
3PO
4 → CaHPO
4 + 2H
2O
Wodorofosforan wapnia jest także produktem ubocznym otrzymywania hydroksyapatytu, podczas którego zachodzi reakcja kwasu fosforowego z fosforanem wapnia[4][5]:
- H
3PO
4 + Ca
3(PO
4)
2 → 3CaHPO
4
Zastosowanie
Stosowany jest jako suplement diety i źródło wapnia (zarówno w żywności, jak i w pożywieniu dla zwierząt) oraz zagęstnik i środek spulchniający do ciasta[4]. Używa się go również w wielu produktach stomatologicznych i medycznych, tworzywach sztucznych, nawozach oraz do produkcji szkła[4].
Przypisy
- ↑ a b c Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.
- ↑ a b c d e f Calcium hydrogen phosphate (ZVG: 3760) (ang. • niem.) w bazie GESTIS, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA). [dostęp 2010-10-08].
- ↑ a b c d e David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Pradyot Patnaik, Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 172–173, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).
- ↑ a b c d Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 13, Whitehouse Station: Merck & Company, 2001, ISBN 0-911910-13-1, OCLC 224225657 (ang.).
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.chemical structure of calcium biphosphate (calcium hydrogen phosphate)
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.