Wojna o niepodległość Namibii

Wojna o niepodległość Namibii
zimna wojna
ilustracja
Czas

1966–1990

Miejsce

Afryka Południowo-Zachodnia

Wynik

uzyskanie niepodległości przez Namibię

Strony konfliktu
Organizacja Ludu Afryki Południowo-Zachodniej Związek Południowej Afryki
brak współrzędnych

Wojna o niepodległość Namibii – wojna partyzancka toczona w latach 1966–1990 przez Ludową Armię Wyzwoleńczą Namibii (związaną ze SWAPO, czyli Organizacją Ludu Afryki Południowo-Zachodniej) i inne organizacje narodowowyzwoleńcze, których celem było uzyskanie niepodległości ze strony apartheidowskiej Republiki Południowej Afryki. Wojna była związana z południowoafrykańską wojną graniczną.

RPA objęło tereny nad współczesną Namibią w czasie I wojny światowej i przyłączyło ją do swojego terenu jako Afryka Południowo-Zachodnia. Początkowo RPA otrzymało mandat Ligi Narodów do administrowania terytorium, w 1966 został on jednak odwołany przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych – RPA odmówiło uznania rezolucji i rozpoczęło okupację terenu[1]. W 1960 powstała niepodległościowa organizacja SWAPO. Organizacja padła ofiarą represji politycznych, przez co niektórzy działacze kontynuowali działalność za granicą, a w szczególności w sąsiedniej Botswanie[2][3]. 26 sierpnia 1966 siły partyzanckie SWAPO rozpoczęły atak przeciwko wojskom RPA w Omugulugwombashe. Atak jest uważany za początek wojny o niepodległość. Na pamiątkę bitwy 26 sierpnia jest ustanowiony świętem państwowym Namibii (Dzień Bohaterów), a przez ONZ uznany jest Dniem Namibii[4]. Wojskowego wsparcia partyzantom udzieliła Kuba[5] i Angola[6]. Wsparcia materialnego udzieliły z kolei Algieria[7], Kenia[8], Libia[9], Bułgaria[10][11], Jugosławia[12][13], Tanzania[14][15], Zambia[16], Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich[17] i Chiny[18]. Wsparcia RPA udzieliła natomiast angolska organizacja rebeliancka UNITA[19]. Wojna zakończyła się w porozumieniami nowojorskimi podpisanymi w dniu 22 grudnia 1988 – na jego mocy zakończono również bezpośrednie zaangażowanie obcych wojsk w angolską wojnę domową. Niepodległość przyznano Namibii w dniu 21 marca 1990. W pierwszych wolnych wyborach parlamentarnych zwyciężyło SWAPO, które uzyskało większość mandatów w Zgromadzeniu Narodowym, co umożliwiło partii utworzenie rządu[20].

Przypisy

  1. "Namibian War of Independence 1966–1988". Armed Conflict Events Database.. [dostęp 2015-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-01)].
  2. Geingob, Hage Gottfried – Swapo (ang.). nid.org.na. [dostęp 2012-12-08].
  3. Minister of Trade and Industry Dr. Hage Geingob (ang.). mti.gov.na. [dostęp 2012-12-08].
  4. United Nations Conferences and Observances
  5. Cuba Annual Report: 1986, 1986. s.538-539.
  6. Land Mines in Angola, 1993. s.6.
  7. AAPSO Presidium Committee on Africa held in Algeria, 17–18 lutego 1985, 1985. s. 26.
  8. SWAPO Information Bulletin, 1983. s. 37.
  9. Imagery and Ideology in U.S. Policy Toward Libya 1969–1982, 1988. s. 70.
  10. Interparliamentary Union Conference, Sofia, Bulgaria: Report of the United States Delegation to the 64th Conference of the Interparliamentary Union, Held at Sofia, Bulgaria, 1977. s.42
  11. Record of Proceedings -International Labour Conference 6, 1982. s/ 4.
  12. The foreign policy of Yugoslavia, 1973–1980, 1980. s. 125
  13. Yugoslavia in the 1980s, 1985. s.265
  14. Tanzania: A Political Economy, 2013. s. 355.
  15. SWAPO and the struggle for national self-determination in Namibia, 1980. s. 33
  16. "Rhodesian Insurgency – Part 2". Rhodesia.nl.. [dostęp 2017-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-11)].
  17. The Soviet Union and Revolutionary Warfare: Principles, Practices, and Regional Comparisons, 1988. s.140-147
  18. Namibia: the road to self-government, 1979. s. 41.
  19. Fryxell, Cole. To Be Born a Nation. s. 13.
  20. Namibia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-06-15].

Media użyte na tej stronie

Flag of South Africa (1928–1994).svg
Flag of South Africa, also known as the Oranje-Blanje-Blou, used from 31 maja 1928 until 27 kwietnia 1994
NamibianWar1978.PNG
Autor: Katangais, Licencja: CC BY-SA 3.0
SWAPO, SWA, and allies; Green: South African Allies; Red: SWAPO Allies; Pink: Namibia (under SA occupation), Blue: RSA