Wojska Specjalne
 Orzeł Wojsk Specjalnych[1] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siły zbrojne | |
| Nazwa skrócona | WS |
| Data utworzenia | 4 lipca 2007 |
| Proporzec |
|
| Liczebność | 3380[2] |
| Najwyższe dowództwa | |
| Cywilne | |
| Wojskowe | Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych |
Wojska Specjalne (WS) – rodzaj Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Funkcjonowanie
Wojska Specjalne powołane zostały ustawą o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 24 maja 2007. W ich skład weszły istniejące wówczas trzy jednostki sił specjalnych, utworzone w latach 60 (Jednostka Wojskowa Komandosów), 70 (Jednostka Wojskowa Formoza), 90 XX w. (Jednostka Wojskowa Grom). Funkcje dowodzenia Wojskami Specjalnymi przejęło Dowództwo Wojsk Specjalnych. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 maja 2007 roku siły wydzielane z Wojsk Specjalnych nie były podporządkowane Dowódcy Operacyjnemu Sił Zbrojnych. Dzięki temu wojska te mogły realizować operacje specjalne samodzielnie bądź z innymi rodzajami Sił Zbrojnych RP.
Samodzielność dowodzenia Wojskami Specjalnymi zlikwidowano 1 stycznia 2014. W miejsce Dowództwa Wojsk Specjalnych powołano Inspektorat Wojsk Specjalnych znajdujący się w składzie Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowództwo Sił Specjalnych, które podlegało Dowództwu Generalnemu RSZ. Ten drugi organ został następnie przekształcony w Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, które zostało podporządkowane Dowództwu Operacyjnemu RSZ.
W maju 2015 roku Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, jako oddzielny organ, podporządkowano Dowództwu Generalnemu RSZ. Natomiast Centrum Operacji Specjalnych pozostawiono w dyspozycji Dowództwa Operacyjnego RSZ.
Wojska Specjalne są prawdopodobnie jedynymi wojskowymi siłami specjalnymi na świecie jako wyodrębniony rodzaj sił zbrojnych niewchodzący w skład marynarki wojennej lub wojsk lądowych.
Śmigłowcowe wsparcie transportowe i wsparcie ogniowe z powietrza prowadzi wchodząca w skład 33 BLTr 7 Eskadra Działań Specjalnych z użyciem maszyn Mi-17-1W. Komponent Wojsk Specjalnych od grudnia 2019 roku posiada 4 śmigłowce Sikorsky S-70i Black Hawk[3][4][5].
Żołnierze Wojsk Specjalnych odbywają szkolenia w różnych warunkach klimatyczno-terenowych Polski i Świata[6][7][8]. Wojska Specjalne są certyfikowane do wystawienia kontyngentu i pełnienia dyżuru bojowego w składzie NATO Response Force 2015[9]. Planowano wprowadzenie do WS przenośnego terminalu Link 16, umożliwi to dowodzenie w systemie sieciocentrycznym[10]. Za zadanie odpowiedzialny jest Inspektorat Uzbrojenia. Wojska Specjalne posiadają Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Specjalnych – Strzepcz.
Struktura organizacyjna WS do 31 grudnia 2013
Wojska Specjalne:
JW Agat, JW Formoza, JW Grom, JW Komandosów, JW Nil, podległość operacyjna:
7 eds (Siły Powietrzne)- Dowództwo Wojsk Specjalnych (Kraków) i podległe mu jednostki wojskowe:
- Jednostka Wojskowa Agat (Gliwice)
- Jednostka Wojskowa Formoza (Gdynia)
- Jednostka Wojskowa Grom (Warszawa m.in. dowództwo, Gdańsk)
- Jednostka Wojskowa Komandosów (Lubliniec)
- Jednostka Wojskowa Nil (Kraków)
- 7 Eskadra Działań Specjalnych (Powidz) podległość operacyjna
Symbol
Symbolem Wojsk Specjalnych jest Orzeł Wojsk Specjalnych. Jego cechą wyróżniającą jest wypełniona na czarno pelta (tarcza Amazonek), na której wsparty jest orzeł[1]. Czarny kolor jest kolorem wyróżniającym dla wielu jednostek specjalnych na całym świecie. Kolor ten ponadto symbolizuje tzw. „czarną taktykę” uznawaną przez żołnierzy Wojsk Specjalnych za najtrudniejszą formę szkolenia i prowadzonych działań.
Przeznaczenie
Wojska Specjalne są przeznaczone do prowadzenia szeroko pojętej walki specjalnej (działania specjalne, kontrterroryzm, działania nieregularne, działania podjazdowe i inne) a także do obrony, działań ochronno-obronnych. Działać mogą na terytorium Ojczyzny oraz jako wojska operacyjne samodzielnie bądź z innymi Rodzajami Sił Zbrojnych RP, a także w sojuszniczych operacjach.
Działania zbrojne
Ten rodzaj sił zbrojnych wystawiał żołnierzy do PKW Irak i do PKW Afganistan na front zewnętrzny w ramach ISAF. Obecnie (2016, 2017) wypełniają zadania w Afganistanie jako część Resolute Support, w Iraku pełniąc służbę na rzecz zwalczania Państwa Islamskiego wydzieleni do Operation Inherent Resolve, patrolując Morze Śródziemne, będąc zaokrętowanymi na ORP Gen. T. Kościuszko w ramach SNMG2 i na Ukrainie pełniąc służbę pomocną żołnierzom SZU biorącym udział w АТО.
Większa część kadry Wojsk Specjalnych jest weteranami operacji wojskowych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dowódcy Wojsk Specjalnych
- gen. dyw. Edward Gruszka (1 I 2007 – 15 VIII 2007)
- gen. dyw. Włodzimierz Potasiński (15 VIII 2007 – † 10 IV 2010)
- gen. bryg. Marek Jerzy Olbrycht (p.o. 10 IV – 15 VIII 2010)
- płk / gen. bryg. Piotr Patalong (15 VIII 2010 – 31 XII 2013, rozformowanie Dowództwa WS)
Ustawa z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw zlikwidowała stanowisko Dowódcy Wojsk Specjalnych. Od 1 stycznia 2014 r. dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych są Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych, którym podlegają poszczególne jednostki wojskowe. Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych jest następcą prawnym Dowódcy Wojsk Specjalnych.
Dowodzenie od 1 stycznia 2014
Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS-DKWS) funkcjonuje od 3 sierpnia 2015 roku i powstało w wyniku kolejnych zmian będących następstwem reformy systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP, wprowadzonej 1 stycznia 2014 roku. DKWS podlega bezpośrednio Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych. W strukturze Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych (DG RSZ) znajduje się Inspektorat Wojsk Specjalnych (IWS), który stanowi komórkę wewnętrzną DG RSZ.
Inspektor Wojsk Specjalnych
- gen. dyw. Piotr Patalong (1 I 2014 – 7 IX 2016)
- gen. bryg. Wojciech Marchwica (8 IX 2016 – 14 III 2017)
- wz. płk Krzysztof Banaszek (15 III 2017 – 4 I 2018, likwidacja Inspektoratu WS)
Dowództwo Sił Specjalnych (DSS)
- gen. bryg. Jerzy Gut (1 I 2014 – 10 I 2014)
Dowódca Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS-DKWS)
- gen. bryg. Jerzy Gut (10 I 2014 – 15 VII 2015)
Dowódca Komponentu Wojsk Specjalnych (DKWS)
- gen. bryg. Jerzy Gut (15 VII 2015 – 14 III 2017)
- gen. bryg. Wojciech Marchwica (15 III 2017 – 1 X 2018)
- gen. dyw. Sławomir Drumowicz (od 1 X 2018)[11]
Uzbrojenie Wojsk Specjalnych
Galeria
Żołnierze JWF na ćwiczeniach NATO Trident Juncture 15
Wojska Specjalne na defiladzie z okazji Święta Wojska Polskiego w 2019
Żołnierze JWK w M1165A1 Special Ops HMMWV
Żołnierze JWG w wojskowych pojazdach Mercedes-Benz Klasy-G
Żołnierze JW 2305 w Iraku
Pododdział Jednostki Wojskowej AGAT
Żołnierze JWK na ćwiczeniu NATO Trident Juncture 15
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 plŚmigłowce S-70i Wojsk Specjalnych
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Symbole Wojsk Specjalnych – Dz.U. z 2009 r. nr 69, poz. 588
- ↑ http://www.dz.urz.mon.gov.pl/zasoby/dziennik/pozycje/zalaczniki/2020/02/zalaczniki-sig.pdf
- ↑ Zbiam, 8,5 mln złotych na szkolenie załóg lotniczych, Wydawnictwo militarne ZBIAM, 17 lipca 2020 [dostęp 2020-08-14] (pol.).
- ↑ S-70i Black Hawk dla Wojsk Specjalnych odebrane, DziennikZbrojny.pl [dostęp 2020-08-14] (pol.).
- ↑ Załogi lotnicze Jednostki Wojskowej GROM, Silent Heroes, 17 lipca 2020 [dostęp 2020-08-14] (pol.).
- ↑ Komandosi na lodospadach, www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Komandosi trenują w amazońskiej dżungli, www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Komandosi szkolili się w górach Kaukazu, www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Juliusz Sabak, Koniec ćwiczeń „Noble Sword -14”, defence24.pl, 21 września 2014 [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-21].
- ↑ Sieciocentryczne Wojska Specjalne, dziennikzbrojny.pl, 18 listopada 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-11-29].
- ↑ Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych - Kierownictwo, dkws.wp.mil.pl [dostęp 2020-07-05].
Linki zewnętrzne
- Informacje nt. Wojsk Specjalnych
- Opis zasad naboru do Wojsk Specjalnych
- Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych
- Artykuł o działaniach WS w Afganistanie
| Jednostki wojskowe |
|
|---|---|
| Inne | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Specjalistyczne komponenty sił zbrojnych | |||||||||
| Organy dowodzenia |
| ||||||||
| Służby specjalne | |||||||||
| Wojskowy wymiar sprawiedliwości |
| ||||||||
| Jednostki organizacyjne |
| ||||||||
| Inne | |||||||||
| Polska w sojuszach wojskowych | |||||||||
| Operacje wojskowe |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Shiny green button/marker widget.
Orzeł Marynarki Wojennej RP
.jpg)
Autor: Gerrit Burow from Berlin, Germany, Licencja: CC BY 2.0
Polish Special Operations Soldiers
in Katowice on Armed Forces of Poland Day..jpg)
Autor: Allied Joint Force Command Brunssum, Licencja: CC BY-SA 2.0
Soldiers in the Polish Multi-role exploitation Reconnaissance Team (MRT) conduct a security check of the a building suspected of having hazardous material in Lisbon, Portugal on October 29, 2015 during NATO exercise Trident Juncture 15.
Flaga Wojsk Specjalnych. Wprowadzona w 2009.
Orzeł Wojsk Specjalnych RP.
.jpg)
Autor: Allied Joint Force Command Brunssum, Licencja: CC BY-SA 2.0
Soldiers in the Polish Naval Special Forces Unit GROM board a RHIB to train for a ship seizure believed to be occupied by smugglers in Lisbon, Portugal on October 30, 2015 during NATO exercise Trident Juncture 15.
.jpg)
Autor: Ministerstwo Obrony Narodowej, Licencja: Attribution
.jpg){kind=link}
Defilada z okazji Święta Wojska Polskiego, 15 sierpnia 2014 roku. Mercedes Gelandewagen.
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl
W styczniu 2019 r. w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu podpisana została umowa na dostawę czterech śmigłowców S-70i Black Hawk dla Wojska Polskiego.
.jpg)
Autor: Gerrit Burow from Berlin, Deutschland, Licencja: CC BY 2.0
Polish Special Operation Soldiers
in Katowitz for the polish armed forces day.
Orzeł Wojsk Lądowych RP
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
Own work, based on Image:Blue_pog.svg (PD)
Shiny LightSteelBlue button/marker widget. Used to mark the location of something such as a tourist attraction.
.jpg)
Autor: Ministerstwo Obrony Narodowej, Licencja: Attribution
.jpg){kind=link}
Defilada z okazji Święta Wojska Polskiego, 15 sierpnia 2014 roku. M1165A1 Special Ops HMMWV.
Orzeł Wojsk Obrony Terytorialnej – wprowadzony 2018.