Wspólnota Narodów
 | |
| Język roboczy | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Członkowie | 56 |
| Głowa Wspólnoty Narodów | |
| Sekretarz generalny | |
| Utworzenie | 11 grudnia 1931 |
| Strona internetowa | |
Wspólnota Narodów[1][2] (ang. The Commonwealth lub Commonwealth of Nations[3][4][5]) – organizacja międzynarodowa zrzeszająca 56 niepodległych państw, której celem jest współpraca na rzecz rozwoju, demokracji i pokoju[6].
Organizacja została ustanowiona w 1931 roku na mocy Statutu Westminsterskiego jako Brytyjska Wspólnota Narodów (British Commonwealth of Nations), zwana także Wspólnotą Brytyjską (British Commonwealth). Członkami założycielskimi były Wielka Brytania oraz sześć dominiów brytyjskich – Kanada, Australia, Nowa Zelandia, Południowa Afryka, Nowa Fundlandia oraz Irlandia. Pod obecną nazwą organizacja funkcjonuje od 1949 roku; wówczas to warunkiem członkostwa przestało być uznawanie monarchy brytyjskiego za głowę państwa, a podkreślona została pełna niezależność państw członkowskich od Wielkiej Brytanii. W okresie dekolonizacji dawnego imperium brytyjskiego do Wspólnoty przystępowały kolejne państwa, znajdujące się wcześniej pod zwierzchnictwem brytyjskim. Proces ten zapoczątkowany został w 1947 roku wraz z przystąpieniem Indii i Pakistanu, a trwał niemal do końca XX wieku[7][8]. Członkostwo w organizacji jest dobrowolne, niektóre byłe kolonie do niej nie przystąpiły (m.in. Mjanma), a na przestrzeni lat kilka państw ją opuściło (m.in. Irlandia), część w późniejszym czasie powróciła (m.in. Południowa Afryka). Niemal wszystkie państwa członkowskie stanowiły w przeszłości część imperium brytyjskiego, wyjątkiem są jedynie Mozambik, Rwanda, Togo i Gabon[4].
Część państw członkowskich Wspólnoty Narodów – tak zwane commonwealth realms – uznaje brytyjskiego monarchę za głowę swojego kraju, jednak większość z nich to republiki, w których głową państwa jest prezydent, a niektóre mają własne monarchie. Król Karol III jest wszędzie traktowany jako Głowa Wspólnoty Narodów.
Terytoria członkowskie nie mają wobec siebie żadnych zobowiązań prawnych. Łączy je język, historia, kultura, a także deklarowane wartości jak: demokracja, prawa człowieka i rządy prawa. Przymioty te zawarte są w Karcie Wspólnoty Narodów i promowane są przez Igrzyska Wspólnoty.
Państwa członkowskie
obecni
brytyjskie terytoria zamorskie i dependencje Korony brytyjskiej
zawieszeni
byli
W 2022 roku Wspólnota Narodów liczyła 56 państw członkowskich zamieszkanych przez 2,5 mld ludzi (blisko 1/3 populacji świata). 32 spośród nich to „małe państwa”, definiowane przez organizację jako państwa o liczbie mieszkańców nie przekraczającej 1,5 mln, bądź nieco większe lecz o podobnym uwarunkowaniu geopolitycznym, w tym liczne państwa wyspiarskie[9][10].
W nawiasach podano rok przystąpienia[9].
Europa
Wielka Brytania (1931)
Cypr (1961)
Malta (1964)
Ameryka Północna
Kanada (1931)
Jamajka (1962)
Trynidad i Tobago (1962)
Barbados (1966)
Bahamy (1973)
Grenada (1974)
Dominika (1978)
Saint Lucia (1979)
Saint Vincent i Grenadyny (1979)
Antigua i Barbuda (1981)
Belize (1981)
Saint Kitts i Nevis (1983)
Ameryka Południowa
Gujana (1966)
Afryka
Południowa Afryka (1931–1961, ponownie przyjęta w 1994)
Ghana (1957)
Nigeria (1960, zawieszona w latach 1995–1999)
Sierra Leone (1961)
Uganda (1962)
Kenia (1963)
Tanzania (1964)
Malawi (1964)
Zambia (1964)
Gambia (1965–2013[11], ponownie przyjęta w 2018[12])
Botswana (1966)
Lesotho (1966)
Mauritius (1968)
Eswatini (1968)
Seszele (1976)
Namibia (1990)
Mozambik (1995; jedno z czterech państw członkowskich, które nigdy nie należały do imperium brytyjskiego)
Kamerun (1995)
Rwanda (2009; jedno z czterech państw członkowskich, które nigdy nie należały do imperium brytyjskiego)
Gabon (2022; jedno z czterech państw członkowskich, które nigdy nie należały do imperium brytyjskiego)
Togo (2022; jedno z czterech państw członkowskich, które nigdy nie należały do imperium brytyjskiego)
Azja
Indie (1947)
Pakistan (1947–1972, ponownie przyjęty w 1989, zawieszony w latach 1999–2004, zawieszony ponownie 2007–2008)
Sri Lanka (1948)
Malezja (1963)
Singapur (1965)
Bangladesz (1972)
Brunei (1984)
Malediwy (1982–2017[13], przyjęte ponownie w 2020[14])
Australia i Oceania
Australia (1931)
Nowa Zelandia (1931)
Samoa (1970)
Tonga (1970)
Fidżi (1970–1987, ponownie przyjęte w 1997, zawieszone 2006–2014)
Papua-Nowa Gwinea (1975)
Wyspy Salomona (1978)
Tuvalu (1978)
Kiribati (1979)
Vanuatu (1980)
Nauru (1999)
Dawni członkowie
Irlandia (1931–1949)
Zimbabwe (1980–2003, zawieszone od 2002)
Tanganika (1961–1964; obecnie stanowi część Tanzanii, będącej państwem członkowskim)
Zanzibar (1963–1964; obecnie stanowi część Tanzanii, będącej państwem członkowskim)
Nowa Fundlandia (1931–1934; obecnie stanowi część Kanady, będącej państwem członkowskim)
Federacja Malajska (1957–1963, obecnie stanowi część Malezji, będącej państwem członkowskim)
Przypisy
- ↑ Wspólnota Narodów, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-10-04].
- ↑ Dzień Wspólnoty Narodów. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2013-03-13. [dostęp 2013-03-13].
- ↑ Profile: The Commonwealth. BBC News, 2012-02-01. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Commonwealth, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2013-10-04] (ang.).
- ↑ the Commonwealth of Nations. Cambridge Dictionaries Online. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).
- ↑ About us. Commonwealth. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- ↑ Our history. Commonwealth. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- ↑ Contemporary context: Commonwealth of Nations. UK Parliament. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- ↑ a b Member countries. Commonwealth. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Small States. Commonwealth. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- ↑ Gambia to leave the Commonwealth telegraph.co.uk.
- ↑ The Gambia rejoins the Commonwealth thecommonwealth.org.
- ↑ Maldives quits Commonwealth over alleged rights abuses The Guardian.
- ↑ Maldives becomes 54th member of Commonwealth family | The Commonwealth, thecommonwealth.org [dostęp 2020-02-02].
Media użyte na tej stronie
Flag of Jamaica. “The sunshine, the land is green, and the people are strong and bold” is the symbolism of the colours of the flag. GOLD represents the natural wealth and beauty of sunlight; GREEN represents hope and agricultural resources; BLACK represents the strength and creativity of the people. The original symbolism, however, was "Hardships there are, but the land is green, and the sun shineth", where BLACK represented the hardships being faced.
Flag of Namibia
Flag of Rwanda. The flag ratio is 2:3 with the stripes being 2:1:1. Colors are the following officially: Pantone 299 C 2X (blue), RAL 6029 (green), RAL 1023 (yellow) and RAL 1003 (golden yellow). (As of 03/08/2010, the only color used is the Pantone 299 C, which is from here. The rest of the colors are RAL shades from here.)
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Maldives. The colours used are Pantone 186 C for red and Pantone 348 C for green.
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
The national flag of Nauru. Official Pantone colours are: PMS 280 blue, PMS 123 yellow.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Nightstallion (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Flag of the Federation of Malaya.
This flag should not be confused with the flag of Malaysia. The flag of Malaya has 11 stripes and 11 spokes in the star. The flag of Malaysia has 14 stripes and 14 spokes.
Autor: Lrenhrda, Licencja: CC BY-SA 4.0
Civil ensign of Newfoundland (1918–1949).
Autor: Nightstallion (original)
Zscout370 (most recent), Licencja: CC0
Flag of Tuvalu.
Autor: See File history below for details., Licencja: CC0
The Flag of Dominica.
.svg)
Autor: Mysid, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Flag of the Republic of Tanganyika
