Wspólnoty europejskie

Wspólnoty europejskie – organizacje ponadnarodowe tworzące, od czasów traktatów rzymskich z 1957 roku do wejścia w życie w roku 2009 traktatu lizbońskiego, ramy instytucjonalne integrującej się Europy.

Historia

Powstanie EWWiS

Idea współpracy europejskiej zrodziła się bezpośrednio po II wojnie światowej we Francji, kiedy w trakcie odbudowy Europy ze zniszczeń zdano sobie sprawę, że aby zapobiec wybuchowi kolejnego konfliktu, należy powiązać ze sobą strategiczne gałęzie europejskich gospodarek i poddać je ponadnarodowej kontroli[1]. W słynnej deklaracji[2] z 9 maja 1950 francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman zaproponował francusko-niemieckie porozumienie oddające kontrolę nad produkcją węgla i stali (podstawowych gałęzi przemysłu tych dwóch krajów i źródło ich gospodarczej potęgi) Wysokiej Władzy (High Authority) i zarysował szkic organizacji, w której mogłyby uczestniczyć także pozostałe państwa europejskie.

Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) powołało do życia w Paryżu w 1951 roku sześć państw: Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Belgia i Luksemburg[3].

Powstanie EWG i Euratom

Po pierwszych pozytywnych doświadczeniach funkcjonowania tej wspólnoty, pomimo obaw, by prób integracji gospodarczej nie spotkał ten sam los co Europejskiej Wspólnoty Obronnej, postanowiono pójść krok dalej i w czerwcu 1955 na konferencji w Messynie padły deklaracje kontynuacji procesów integracyjnych. W 1956 powstał komitet przygotowawczy pod przewodnictwem ministra spraw zagranicznych Belgii P. H. Spaaka, który 21 kwietnia 1956 przedstawił sześciu ministrom spraw zagranicznych państw członkowskich EWWiS dwa projekty utworzenia wspólnego rynku i wspólnoty energii atomowej zwane Raportem Spaaka. 25 marca 1957 podpisano w stolicy Włoch traktaty rzymskie, powołujące do życia[4] Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom).

Stworzenie EWG i Euratomu miało na celu, jak czytamy w preambule traktatu, stworzenie fundamentów coraz bliższej unii narodów europejskich, zapewnienie postępu ekonomicznego i społecznego wspólnym eliminowaniem barier dzielących Europę oraz stałą poprawę warunków życia i pracy. Na mocy traktatu stworzono wspólny rynek, do którego miano dochodzić stopniowo przez 12 lat (art. 8). Zapowiedziano również znoszenie barier w swobodnym ruchu osób, usług i kapitału. Wprowadzono wspólną politykę rolną i transportową.

Powołano organy traktatowe: Komisję Europejską i Radę Ministrów (złożoną z przedstawicieli rządów narodowych). Istniejące już wcześniej Zgromadzenie i Trybunał Sprawiedliwości stały się wspólne dla Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, EWG i Euratomu[5].

PaństwoData przystąpienia
 Belgia25 marca 1957
 Włochy25 marca 1957
 Luksemburg25 marca 1957
 Francja25 marca 1957
 Holandia25 marca 1957
 RFN25 marca 1957
 Dania1 stycznia 1973
 Irlandia1 stycznia 1973
 Wielka Brytania1 stycznia 1973
 Grecja1 stycznia 1981
 Portugalia1 stycznia 1986
 Hiszpania1 stycznia 1986

Późniejsze zmiany

W 1965 roku na mocy traktatu brukselskiego (zwanego traktatem fuzyjnym) utworzono jedną radę w miejsce trzech odrębnych (EWG, EWWiS i Euratom) i jedną komisję w miejsce Wysokiej Władzy EWWiS i dwóch oddzielnych komisji (EWG i Euratom)[4].

W 1992 traktat z Maastricht stworzył prawną możliwość integracji politycznej pierwszy raz od czasu nieudanej próby stworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej w 1954 roku. Zmienił EWG w Unię Europejską opartą na trzech filarach, a wspólnoty stały się jednym z nich[6].

W 2007 traktat lizboński wprowadził reformy instytucjonalne i zniósł strukturę ustanowioną w traktacie z Maastricht[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Europejska Wspólnota Węgla i Stali, www.stosunkimiedzynarodowe.info [dostęp 2012-12-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-31].
  2. ↑ Deklaracja Schumana z 9 maja 1950 r. (wersja angielska). www.europa.eu. [dostęp 2012-12-08].
  3. ↑ Treaty establishing the European Coal and Steel Community, www.europa.eu [dostęp 2012-12-08].
  4. ↑ a b Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, traktat EWG – tekst pierwotny, www.europa.eu [dostęp 2012-12-08].
  5. ↑ Europejska Wspólnota Gospodarcza, www.stosunkimiedzynarodowe.info [dostęp 2012-12-08].
  6. ↑ Traktat z Maastricht o Unii Europejskiej, www.europa.eu [dostęp 2012-12-08].
  7. ↑ Traktat lizboński: kompleksowy przewodnik, www.europa.eu [dostęp 2012-12-08].

Bibliografia

  • Aleksander Waszkiewicz, Wspólnoty Europejskie 1951-1999 – zarys przemian społeczno-gospodarczych i instytucjonalnych w krajach Wspólnot Europejskich w latach 1951-1999, Toruń: Wydaw. Adam Marszałek, 2002, ISBN 83-7322-037-2, OCLC 749377392.
  • The European Communities (wersja angielska). www.cvce.eu. [dostęp 2012-12-09].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1946–2003).svg
Flag of Italy from 1946 to 2003, when exact colors were specified.
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)